Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-05-25, godz. 10:00 102. rocznica bitwy w rejonie Góry św. Anny W tym roku obchodzimy 102. rocznicę III Powstania Śląskiego i bitwy w rejonie Góry św. Anny. Z tej okazji przy Pomniku Czynu Powstańczego złożono (24.05)… » więcej 2023-05-25, godz. 08:00 Siedmioro Polaków pośmiertnie uhonorowanych tytułem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" Karolina Bobryk, Maria i Jan Cieślak, Mieczysław Lucerski, Julia i Julian Stemporowscy oraz Leokadia Szalińska zostali pośmiertnie uhonorowani tytułem "Sprawiedliwy… » więcej 2023-05-25, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 25 maja » więcej 2023-05-24, godz. 14:00 W Muzeum Niepodległości wystawa "Radzymin - w obronie Odrodzonej" W Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej można już oglądać wystawę poświęconą wojnie 1920 roku oraz obronieniu świeżo odzyskanej niepodległości. Wystawa… » więcej 2023-05-24, godz. 12:00 Wilno: odsłonięto tablicę poświęconą "ojcu polskiej chemii" Na wileńskim gmachu Ministerstwa Oświaty Nauki i Sportu odsłonięta została pamiątkowa tablica poświęcona Jędrzejowi Śniadeckiemu. Naukowiec nazywany… » więcej 2023-05-24, godz. 10:00 92 lata temu oddano do użytku stację nadawczą Polskiego Radia w Łazach pod Raszynem 92 lata temu, 24 maja 1931 roku, oddano do użytku stację nadawczą Polskiego Radia w Łazach pod Raszynem. Gdy powstawała, była nadajnikiem o największej… » więcej 2023-05-24, godz. 08:30 Dzisiaj (24.05) w Wilnie odbędzie się konferencja IPN, której będzie towarzyszyć prezentacja publikacji poświęconej… W Domu Kultury Polskiej w Wilnie dzisiaj rozpocznie się dwudniowa konferencja naukowa organizowana przez Instytut Pamięci Narodowej zatytułowana "Echa Zbrodni… » więcej 2023-05-24, godz. 08:00 46 lat temu rozpoczęła się pierwsza głodówka zorganizowana przez KOR To był pierwszy publiczny protest głodowy w PRL. 46 lat temu - 24 maja 1977 roku - w warszawskim kościele Świętego Marcina rozpoczęła się głodówka protestacyjna… » więcej 2023-05-24, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 24 maja » więcej 2023-05-23, godz. 16:00 100 lat temu urodził się Przemysław Bystrzycki, pisarz, żołnierz Armii Polskiej na Wschodzie, cichociemny 100 lat temu, 23 maja 1923 roku urodził się Przemysław Bystrzycki, pisarz, dziennikarz, żołnierz Armii Polskiej na Wschodzie, cichociemny. Autor wielu książek… » więcej
197198199200201
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »