„Miejsce Pamięci Auschwitz, Fundacja Auschwitz-Birkenau i Międzynarodowy Marsz Żywych ogłosiły dzisiaj, że po ponad roku prac konserwatorskich w pracowniach konserwatorskich Muzeum Auschwitz, ponad 3 tys. z około 8 tys. butów należących do dzieci zamordowanych w niemieckim (...) obozie zagłady Auschwitz, wróciło na ekspozycję” – głosi komunikat IMOTL.

Paweł Sawicki z biura prasowego muzeum poinformował PAP, że buciki, które wróciły z konserwacji, są już prezentowane na tamtejszej wystawie. Przy pozostałych - około 5 tys. – prace nadal trwają.

W opinii liderów IMOTL Shmuela Rosenmana oraz Phyllis Greenberg Heideman, „konserwacja butów dzieci zamordowanych w Auschwitz to projekt historyczny, który ma kluczowe znaczenie dla zachowania dowodów zbrodni nazistowskich podczas Holokaustu”. Ma on także znaczenie edukacyjne. Umożliwia bowiem uczestnictwo w zachowaniu pamięci o zamordowanych dzieciach.

O wsparcie finansowe konserwacji bucików we wrześniu 2023 roku zaapelowała Fundacja Auschwitz-Birkenau. Marsz Żywych podjął się tej misji, organizując międzynarodową kampanię, której celem było zebranie niezbędnych funduszy. Zgromadzono je w kilka miesięcy. Pierwszą darowiznę na projekt konserwatorski przekazał Eitan Neishlos, wnuk ocalałych z Holokaustu. W kampanię włączyły się tysiące osób. Część pieniędzy pochodziła z Fundacji Auschwitz-Birkenau.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród około 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków zginęła w Auschwitz niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.

Według szacunkowych danych Niemcy deportowali do Auschwitz około 232 tys. dzieci i młodocianych, z których około 216 tys. stanowili Żydzi, 11 tys. Romowie, 3 tys. Polacy, ponad tysiąc Białorusini oraz kilkaset Rosjanie, Ukraińcy i inni. W obozie zarejestrowano około 23 tysięcy dzieci i młodocianych, z których w styczniu 1945 r. na terenie Auschwitz oswobodzono około 700.

Marsz Żywych to projekt edukacyjny, pod auspicjami którego Żydzi z różnych krajów, głównie uczniowie i studenci, odwiedzają miejsca Zagłady stworzone przez Niemców podczas wojny na okupowanych ziemiach polskich. Poznają także historię Żydów w Polsce. Kulminacją jest przemarsz z byłego Auschwitz I do byłego Auschwitz II-Birkenau, który odbywa się w święto Jom Ha-Szoa (Dzień Pamięci o Ofiarach Zagłady). Jego termin związany jest z powstaniem w getcie warszawskim.

Misją Fundacji Auschwitz-Birkenau jest zgromadzenie funduszy na konserwację autentycznych pozostałości po byłym niemieckim obozie. Jej kapitał wieczysty został wsparty przez blisko 40 krajów. Obecnie jego wartość wynosi ponad 180 mln euro. (PAP)