Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką…
2024-05-20, 09:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką losów polskich Żydów

Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
89 lat kończy Hanna Krall, pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia, nazywana „kronikarką losów polskich Żydów”. Mistrzyni reportażu. Jedna z ikon polskiej jego szkoły.
Światowy rozgłos i miejsce w kanonie literatury zapewniła Hannie Krall wydana w 1977 roku książka „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest to opowieść o powstaniu w getcie warszawskim inspirowana rozmową z jednym z jego przywódców - Markiem Edelmanem (zm. 2009).

Hanna Krall urodziła się w Warszawie 20 maja 1935 roku (podawany jest również rok 1937) . Podczas wojny jej ojciec oraz gros rodziny zginęło w obozie na Majdanku. Ona sama, uratowana z transportu do getta, przeżyła dzięki pomocy Polaków. Do jej ocalenia - jak wyliczyła - przyczyniło się około 50 osób.

Holokaust i powojenne losy Żydów polskich stały się centralnym tematem twórczości Hanny Krall. Jemu poświęciła między innymi powieść „Sublokatorka”, która ukazała się w 1985 roku, oraz późniejsze książki: „Hipnoza”, „Dowody na istnienie” i „Wyjątkowo długa linia".

Pisarka podejmuje także temat skomplikowanych losów Polaków uwikłanych w politykę i historię, wpływu przeszłości na osobowość człowieka i tajników ludzkiej pamięci. W powieści „Okna” przenosi czytelnika w czasy stanu wojennego i proces o zabójstwo Grzegorza Przemyka.

Hanna Krall jest nazywana damą polskiego reportażu. Wydany w 1972 roku zbiór „Na wschód od Arbatu”, będący zarazem jej debiutem książkowym, to owoc pobytu pisarki w Związku Radzieckim, gdzie w latach 60. była korespondentką „Polityki”. Później ukazały się także: „Syberia. Kraj ogromnych możliwości”, „Dojrzałość dostępna dla wszystkich” i „Sześć odcieni bieli”, poświęcony tematom polskim - przemianom społeczno-kulturalnym w latach 70.

. Pod koniec lat 80. i w latach 90. wyszły drukiem kolejne zbiory reportaży, między innymi „Trudności ze wstawaniem”, w którym znalazły się fragmenty książek odrzucone przez cenzurę, „Taniec na cudzym weselu”, a po 2000 roku „To ty jesteś Daniel” i „Król Kier znów na wylocie”.

Książki Hanny Krall ukazały się w Stanach Zjednoczonych, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Izraelu, Holandii, Finlandii, Szwecji, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech.
Pisarka jest laureatką wielu prestiżowych wyróżnień. Otrzymała między innymi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

(więcej)

Podczas okupacji Hanna Krall ukrywała się. Mieszkała u polskich rodzin, między innymi w Rykach i Warszawie, a także w klasztorze sióstr albertynek w Życzynie. Pomagała w tym Żegota - organizacja niosąca pomoc Żydom w gettach. Po wojnie trafiła do sierocińca dla dzieci żydowskich w Otwocku.

W 1955 roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa lata później debiutowała na łamach „Życia Warszawy” reportażem „Nietoperze nad Miechowem”. W redakcji tej gazety pracowała w latach 1955-1966, następnie pisała do „Polityki”. Po 1980 roku jej artykuły ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym”, „Odrze”, „Res Publice” oraz „Gazecie Wyborczej”.

W latach 1982-1987 była zastępcą kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. Hanna Krall jest także autorką sztuk teatralnych „Powiedz, że jestem” i „Po bajce”. Adaptacji scenicznej doczekały się jej „Sublokatorka” i opowieść-rozmowa „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jej teksty stały się podstawą scenariuszy do filmów „Krótki dzień pracy” Krzysztofa Kieślowskiego i „Daleko od okna” Jana Jakuba Kolskiego.

Dziennikarka pisze charakterystycznym stylem: krótkim, oszczędnym w słowach, zdaje się na wypowiedzi bohatera, ze znikomym komentarzem autorskim. Mawia, że jej sposób na reportaż to „rozkładanie świata na cząsteczki, a później składanie na nowo”. Czasem mówi o sobie, że jest protokolantką sądową - protokołuje „dla Sądu Ostatecznego”.

Hanna Krall została wyróżniona między innymi Nagrodą Polskiego PEN Clubu, Nagrodą Wielką Fundacji Kultury, Laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Orderem Ecce Homo. W 2004 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Dziesięć lat później, za całokształt twórczości, otrzymała Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima.

Zobacz także

2024-04-29, godz. 15:00 105 lat temu Sejm Ustawodawczy ogłosił 3 maja świętem narodowym 105 lat temu - 29 kwietnia 1919 roku - Sejm Ustawodawczy ogłosił dzień 3 maja świętem narodowym odrodzonej po zaborach Polski, na pamiątkę uchwalenia w… » więcej 2024-04-29, godz. 13:00 Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego 29 kwietnia, w rocznicę wyzwolenia w 1945 roku niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau, jest obchodzony Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego. Upamiętnia… » więcej 2024-04-29, godz. 11:00 Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau 79 lat temu, 29 kwietnia 1945 roku, amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny w Dachau pod Monachium. Znajdowało się w nim ponad 30 tysięcy… » więcej 2024-04-29, godz. 09:00 Rozmowa z W.Kalwatem o wileńskiej wystawie "Powstali 1863-1864" [DŹWIĘK] Do 19 maja na dziedzińcu Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie można oglądać interaktywną wystawę "Powstali 1863-1864" przygotowaną przez Muzeum… » więcej 2024-04-29, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 29 kwietnia » więcej 2024-04-28, godz. 11:00 77 lat temu rozpoczęła się akcja "Wisła" 77 lat temu, 28 kwietnia 1947 roku, rozpoczęła się akcji "Wisła" - przesiedlanie ludności ukraińskiej z terenów południowo-wschodniej Polski. Operacja… » więcej 2024-04-28, godz. 09:00 Sto lat temu rozpoczął działalność Bank Polski Spółka Akcyjna Sto lat temu, 28 kwietnia 1924 roku, rozpoczął działalność Bank Polski Spółka Akcyjna, bank centralny odrodzonej Rzeczpospolitej. Jego utworzenie było… » więcej 2024-04-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 kwietnia » więcej 2024-04-27, godz. 15:33 82 lata temu do KL Auschwitz dotarł pierwszy transport Polek 82 lata temu - 27 kwietnia 1942 roku - do niemieckiego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz dotarł pierwszy transport Polek - 127 więźniarek politycznych… » więcej 2024-04-27, godz. 09:00 Mija 10. rocznica kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII Dziesięć lat temu, 27 kwietnia 2014 roku, zostali kanonizowani dwaj papieże: Polak - Jan Paweł II i Jan XXIII - Włoch. Po raz pierwszy w historii, jednocześnie… » więcej
3132333435
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »