Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką…
2024-05-20, 09:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką losów polskich Żydów

Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
89 lat kończy Hanna Krall, pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia, nazywana „kronikarką losów polskich Żydów”. Mistrzyni reportażu. Jedna z ikon polskiej jego szkoły.
Światowy rozgłos i miejsce w kanonie literatury zapewniła Hannie Krall wydana w 1977 roku książka „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest to opowieść o powstaniu w getcie warszawskim inspirowana rozmową z jednym z jego przywódców - Markiem Edelmanem (zm. 2009).

Hanna Krall urodziła się w Warszawie 20 maja 1935 roku (podawany jest również rok 1937) . Podczas wojny jej ojciec oraz gros rodziny zginęło w obozie na Majdanku. Ona sama, uratowana z transportu do getta, przeżyła dzięki pomocy Polaków. Do jej ocalenia - jak wyliczyła - przyczyniło się około 50 osób.

Holokaust i powojenne losy Żydów polskich stały się centralnym tematem twórczości Hanny Krall. Jemu poświęciła między innymi powieść „Sublokatorka”, która ukazała się w 1985 roku, oraz późniejsze książki: „Hipnoza”, „Dowody na istnienie” i „Wyjątkowo długa linia".

Pisarka podejmuje także temat skomplikowanych losów Polaków uwikłanych w politykę i historię, wpływu przeszłości na osobowość człowieka i tajników ludzkiej pamięci. W powieści „Okna” przenosi czytelnika w czasy stanu wojennego i proces o zabójstwo Grzegorza Przemyka.

Hanna Krall jest nazywana damą polskiego reportażu. Wydany w 1972 roku zbiór „Na wschód od Arbatu”, będący zarazem jej debiutem książkowym, to owoc pobytu pisarki w Związku Radzieckim, gdzie w latach 60. była korespondentką „Polityki”. Później ukazały się także: „Syberia. Kraj ogromnych możliwości”, „Dojrzałość dostępna dla wszystkich” i „Sześć odcieni bieli”, poświęcony tematom polskim - przemianom społeczno-kulturalnym w latach 70.

. Pod koniec lat 80. i w latach 90. wyszły drukiem kolejne zbiory reportaży, między innymi „Trudności ze wstawaniem”, w którym znalazły się fragmenty książek odrzucone przez cenzurę, „Taniec na cudzym weselu”, a po 2000 roku „To ty jesteś Daniel” i „Król Kier znów na wylocie”.

Książki Hanny Krall ukazały się w Stanach Zjednoczonych, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Izraelu, Holandii, Finlandii, Szwecji, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech.
Pisarka jest laureatką wielu prestiżowych wyróżnień. Otrzymała między innymi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

(więcej)

Podczas okupacji Hanna Krall ukrywała się. Mieszkała u polskich rodzin, między innymi w Rykach i Warszawie, a także w klasztorze sióstr albertynek w Życzynie. Pomagała w tym Żegota - organizacja niosąca pomoc Żydom w gettach. Po wojnie trafiła do sierocińca dla dzieci żydowskich w Otwocku.

W 1955 roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa lata później debiutowała na łamach „Życia Warszawy” reportażem „Nietoperze nad Miechowem”. W redakcji tej gazety pracowała w latach 1955-1966, następnie pisała do „Polityki”. Po 1980 roku jej artykuły ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym”, „Odrze”, „Res Publice” oraz „Gazecie Wyborczej”.

W latach 1982-1987 była zastępcą kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. Hanna Krall jest także autorką sztuk teatralnych „Powiedz, że jestem” i „Po bajce”. Adaptacji scenicznej doczekały się jej „Sublokatorka” i opowieść-rozmowa „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jej teksty stały się podstawą scenariuszy do filmów „Krótki dzień pracy” Krzysztofa Kieślowskiego i „Daleko od okna” Jana Jakuba Kolskiego.

Dziennikarka pisze charakterystycznym stylem: krótkim, oszczędnym w słowach, zdaje się na wypowiedzi bohatera, ze znikomym komentarzem autorskim. Mawia, że jej sposób na reportaż to „rozkładanie świata na cząsteczki, a później składanie na nowo”. Czasem mówi o sobie, że jest protokolantką sądową - protokołuje „dla Sądu Ostatecznego”.

Hanna Krall została wyróżniona między innymi Nagrodą Polskiego PEN Clubu, Nagrodą Wielką Fundacji Kultury, Laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Orderem Ecce Homo. W 2004 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Dziesięć lat później, za całokształt twórczości, otrzymała Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima.

Zobacz także

2024-05-09, godz. 15:00 37 lat temu w Lesie Kabackim rozbił się Ił-62 "Tadeusz Kościuszko" 37 lat temu, 9 maja 1987 roku, w Lesie Kabackim pod Warszawą rozbił się samolot Ił-62 M "Tadeusz Kościuszko". Na pokładzie maszyny znajdowały się 183 osoby… » więcej 2024-05-09, godz. 13:00 79. rocznica wyzwolenia KL Stutthof 79 lat temu, 9 maja 1945 roku, wojska radzieckie wkroczyły do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Założony w 1939 roku w Sztutowie… » więcej 2024-05-09, godz. 11:30 Dziś Dzień Europy Dziś świętujemy Dzień Europy, ustanowiony na pamiątkę ogłoszenia historycznej deklaracji Roberta Schumana, w której przedstawił swoją wizję nowoczesnej… » więcej 2024-05-09, godz. 11:00 W Muzeum Niepodległości zaprezentowało „Portret zesłańca” Muzeum Niepodległości w Warszawie zaprezentowało unikatowy obraz - „Portret zesłańca” Aleksandra Sochaczewskiego z 1885 roku. To portret starszego mężczyzny… » więcej 2024-05-09, godz. 09:00 Archiwum IPN zaprezentowało publikację poświęconą losom rodzin Polaków Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zaprezentowało publikację poświęconą losom rodzin Polaków zamordowanych w ramach operacji antypolskiej NKWD. Wydawnictwo… » więcej 2024-05-09, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 9 maja » więcej 2024-05-08, godz. 19:41 Prof. G. Berendt o zakończeniu II wojny światowej Profesor historyk Grzegorz Berendt przypomina, że zakończenie II wojny światowej nie przyniosło Polsce wolności i suwerenności. 79 lat temu, 8 maja 1945… » więcej 2024-05-08, godz. 18:38 69 lat temu zmarł Kazimierz Wajda, słynny Szczepcio z "Wesołej Lwowskiej Fali" 69 lat temu, 8 maja 1955 roku, zmarł Kazimierz Wajda, aktor radiowy i filmowy, niezwykle popularny przed II wojną światową. W słynnej audycji Polskiego Radia… » więcej 2024-05-08, godz. 18:34 Mija 5. rocznica śmierci Zofii Pociłowskiej-Kann, rzeźbiarki, poetki, więźniarki Ravensbrück 5 lat temu, 8 maja 2019 roku, zmarła Zofia Pociłowska-Kann, rzeźbiarka, poetka, była więźniarka Pawiaka i niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück… » więcej 2024-05-08, godz. 11:00 IPN zaprezentuje publikację poświęconą losom rodzin Polaków zamordowanych w operacji antypolskiej NKWD Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zaprezentuje dziś publikację poświęconą losom rodzin Polaków zamordowanych w ramach operacji antypolskiej NKWD. Spotkanie… » więcej
2627282930
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »