Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką…
2024-05-20, 09:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką losów polskich Żydów

Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
89 lat kończy Hanna Krall, pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia, nazywana „kronikarką losów polskich Żydów”. Mistrzyni reportażu. Jedna z ikon polskiej jego szkoły.
Światowy rozgłos i miejsce w kanonie literatury zapewniła Hannie Krall wydana w 1977 roku książka „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest to opowieść o powstaniu w getcie warszawskim inspirowana rozmową z jednym z jego przywódców - Markiem Edelmanem (zm. 2009).

Hanna Krall urodziła się w Warszawie 20 maja 1935 roku (podawany jest również rok 1937) . Podczas wojny jej ojciec oraz gros rodziny zginęło w obozie na Majdanku. Ona sama, uratowana z transportu do getta, przeżyła dzięki pomocy Polaków. Do jej ocalenia - jak wyliczyła - przyczyniło się około 50 osób.

Holokaust i powojenne losy Żydów polskich stały się centralnym tematem twórczości Hanny Krall. Jemu poświęciła między innymi powieść „Sublokatorka”, która ukazała się w 1985 roku, oraz późniejsze książki: „Hipnoza”, „Dowody na istnienie” i „Wyjątkowo długa linia".

Pisarka podejmuje także temat skomplikowanych losów Polaków uwikłanych w politykę i historię, wpływu przeszłości na osobowość człowieka i tajników ludzkiej pamięci. W powieści „Okna” przenosi czytelnika w czasy stanu wojennego i proces o zabójstwo Grzegorza Przemyka.

Hanna Krall jest nazywana damą polskiego reportażu. Wydany w 1972 roku zbiór „Na wschód od Arbatu”, będący zarazem jej debiutem książkowym, to owoc pobytu pisarki w Związku Radzieckim, gdzie w latach 60. była korespondentką „Polityki”. Później ukazały się także: „Syberia. Kraj ogromnych możliwości”, „Dojrzałość dostępna dla wszystkich” i „Sześć odcieni bieli”, poświęcony tematom polskim - przemianom społeczno-kulturalnym w latach 70.

. Pod koniec lat 80. i w latach 90. wyszły drukiem kolejne zbiory reportaży, między innymi „Trudności ze wstawaniem”, w którym znalazły się fragmenty książek odrzucone przez cenzurę, „Taniec na cudzym weselu”, a po 2000 roku „To ty jesteś Daniel” i „Król Kier znów na wylocie”.

Książki Hanny Krall ukazały się w Stanach Zjednoczonych, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Izraelu, Holandii, Finlandii, Szwecji, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech.
Pisarka jest laureatką wielu prestiżowych wyróżnień. Otrzymała między innymi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

(więcej)

Podczas okupacji Hanna Krall ukrywała się. Mieszkała u polskich rodzin, między innymi w Rykach i Warszawie, a także w klasztorze sióstr albertynek w Życzynie. Pomagała w tym Żegota - organizacja niosąca pomoc Żydom w gettach. Po wojnie trafiła do sierocińca dla dzieci żydowskich w Otwocku.

W 1955 roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa lata później debiutowała na łamach „Życia Warszawy” reportażem „Nietoperze nad Miechowem”. W redakcji tej gazety pracowała w latach 1955-1966, następnie pisała do „Polityki”. Po 1980 roku jej artykuły ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym”, „Odrze”, „Res Publice” oraz „Gazecie Wyborczej”.

W latach 1982-1987 była zastępcą kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. Hanna Krall jest także autorką sztuk teatralnych „Powiedz, że jestem” i „Po bajce”. Adaptacji scenicznej doczekały się jej „Sublokatorka” i opowieść-rozmowa „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jej teksty stały się podstawą scenariuszy do filmów „Krótki dzień pracy” Krzysztofa Kieślowskiego i „Daleko od okna” Jana Jakuba Kolskiego.

Dziennikarka pisze charakterystycznym stylem: krótkim, oszczędnym w słowach, zdaje się na wypowiedzi bohatera, ze znikomym komentarzem autorskim. Mawia, że jej sposób na reportaż to „rozkładanie świata na cząsteczki, a później składanie na nowo”. Czasem mówi o sobie, że jest protokolantką sądową - protokołuje „dla Sądu Ostatecznego”.

Hanna Krall została wyróżniona między innymi Nagrodą Polskiego PEN Clubu, Nagrodą Wielką Fundacji Kultury, Laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Orderem Ecce Homo. W 2004 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Dziesięć lat później, za całokształt twórczości, otrzymała Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima.

Zobacz także

2024-05-14, godz. 13:00 Archiwum Polskiego Radia zaprasza na Noc Muzeów w Pałacu Staszica Archiwum Polskiego Radia zaprasza w sobotę na Noc Muzeów w Pałacu Staszica w Warszawie. Zwiedzający będą mogli nie tylko poznać bogate zasoby, jakie Polskie… » więcej 2024-05-14, godz. 11:00 16. Opolska Noc Muzeów - Instytut Śląski Instytut Śląski wraz z innymi opolskimi placówkami muzealnymi włączył w akcję Nocy Muzeów. Oto program wydarzenia w sobotę 18.05: » więcej 2024-05-14, godz. 10:00 41. rocznica śmierci Grzegorza Przemyka, maturzysty śmiertelnie pobitego przez milicjantów 41 lat temu, 14 maja 1983 roku, w Warszawie zmarł Grzegorz Przemyk, 19-letni maturzysta śmiertelnie pobity przez milicjantów. Był synem Leopolda Przemyka i… » więcej 2024-05-14, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 14 maja » więcej 2024-05-13, godz. 19:50 32 lata temu w Himalajach zginęła Wanda Rutkiewicz, wybitna himalaistka 32 lata temu, 13 maja 1992 roku, na Kanczendzondze w Himalajach, podczas próby wejścia na swój 9. ośmiotysięcznik, zginęła Wanda Rutkiewicz. Wybitna himalaistka… » więcej 2024-05-13, godz. 15:09 Muzeum Powstania Warszawskiego: Zmarł Zbigniew Leo, pseudonim Byk W wieku 99 lat zmarł powstaniec warszawski, Zbigniew Leo, pseudonim Byk- informuje Muzeum Powstania Warszawskiego. » więcej 2024-05-13, godz. 14:52 Ryngraf podarowany Marii Pileckiej w Muzeum na Rakowieckiej Ryngraf podarowany przez rotmistrza Witolda Pileckiego swojej żonie po powrocie z Włoch można obejrzeć na wystawie w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów… » więcej 2024-05-13, godz. 09:00 43. rocznica zamachu na papieża Jana Pawła II 43 lata temu, 13 maja 1981 roku, doszło do zamachu na papieża Jana Pawła II. Podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie o godzinie 17.19 turecki… » więcej 2024-05-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 maja » więcej 2024-05-12, godz. 16:08 „Pozostał krzyż w lesie” – premiera odcinka cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” Film „Pozostał krzyż w lesie” przedstawia historię rodziny Olesiejuków z Kolonii Chominna niedaleko Białej Podlaskiej. Jak dziesiątki tysięcy innych… » więcej
2425262728
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »