Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką…
2024-05-20, 09:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

89 lat kończy Hanna Krall, nazywana kronikarką losów polskich Żydów

Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
Hanna Krall [fot. Olaf/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
89 lat kończy Hanna Krall, pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia, nazywana „kronikarką losów polskich Żydów”. Mistrzyni reportażu. Jedna z ikon polskiej jego szkoły.
Światowy rozgłos i miejsce w kanonie literatury zapewniła Hannie Krall wydana w 1977 roku książka „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest to opowieść o powstaniu w getcie warszawskim inspirowana rozmową z jednym z jego przywódców - Markiem Edelmanem (zm. 2009).

Hanna Krall urodziła się w Warszawie 20 maja 1935 roku (podawany jest również rok 1937) . Podczas wojny jej ojciec oraz gros rodziny zginęło w obozie na Majdanku. Ona sama, uratowana z transportu do getta, przeżyła dzięki pomocy Polaków. Do jej ocalenia - jak wyliczyła - przyczyniło się około 50 osób.

Holokaust i powojenne losy Żydów polskich stały się centralnym tematem twórczości Hanny Krall. Jemu poświęciła między innymi powieść „Sublokatorka”, która ukazała się w 1985 roku, oraz późniejsze książki: „Hipnoza”, „Dowody na istnienie” i „Wyjątkowo długa linia".

Pisarka podejmuje także temat skomplikowanych losów Polaków uwikłanych w politykę i historię, wpływu przeszłości na osobowość człowieka i tajników ludzkiej pamięci. W powieści „Okna” przenosi czytelnika w czasy stanu wojennego i proces o zabójstwo Grzegorza Przemyka.

Hanna Krall jest nazywana damą polskiego reportażu. Wydany w 1972 roku zbiór „Na wschód od Arbatu”, będący zarazem jej debiutem książkowym, to owoc pobytu pisarki w Związku Radzieckim, gdzie w latach 60. była korespondentką „Polityki”. Później ukazały się także: „Syberia. Kraj ogromnych możliwości”, „Dojrzałość dostępna dla wszystkich” i „Sześć odcieni bieli”, poświęcony tematom polskim - przemianom społeczno-kulturalnym w latach 70.

. Pod koniec lat 80. i w latach 90. wyszły drukiem kolejne zbiory reportaży, między innymi „Trudności ze wstawaniem”, w którym znalazły się fragmenty książek odrzucone przez cenzurę, „Taniec na cudzym weselu”, a po 2000 roku „To ty jesteś Daniel” i „Król Kier znów na wylocie”.

Książki Hanny Krall ukazały się w Stanach Zjednoczonych, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Izraelu, Holandii, Finlandii, Szwecji, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech.
Pisarka jest laureatką wielu prestiżowych wyróżnień. Otrzymała między innymi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

(więcej)

Podczas okupacji Hanna Krall ukrywała się. Mieszkała u polskich rodzin, między innymi w Rykach i Warszawie, a także w klasztorze sióstr albertynek w Życzynie. Pomagała w tym Żegota - organizacja niosąca pomoc Żydom w gettach. Po wojnie trafiła do sierocińca dla dzieci żydowskich w Otwocku.

W 1955 roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa lata później debiutowała na łamach „Życia Warszawy” reportażem „Nietoperze nad Miechowem”. W redakcji tej gazety pracowała w latach 1955-1966, następnie pisała do „Polityki”. Po 1980 roku jej artykuły ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym”, „Odrze”, „Res Publice” oraz „Gazecie Wyborczej”.

W latach 1982-1987 była zastępcą kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. Hanna Krall jest także autorką sztuk teatralnych „Powiedz, że jestem” i „Po bajce”. Adaptacji scenicznej doczekały się jej „Sublokatorka” i opowieść-rozmowa „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jej teksty stały się podstawą scenariuszy do filmów „Krótki dzień pracy” Krzysztofa Kieślowskiego i „Daleko od okna” Jana Jakuba Kolskiego.

Dziennikarka pisze charakterystycznym stylem: krótkim, oszczędnym w słowach, zdaje się na wypowiedzi bohatera, ze znikomym komentarzem autorskim. Mawia, że jej sposób na reportaż to „rozkładanie świata na cząsteczki, a później składanie na nowo”. Czasem mówi o sobie, że jest protokolantką sądową - protokołuje „dla Sądu Ostatecznego”.

Hanna Krall została wyróżniona między innymi Nagrodą Polskiego PEN Clubu, Nagrodą Wielką Fundacji Kultury, Laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Orderem Ecce Homo. W 2004 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Dziesięć lat później, za całokształt twórczości, otrzymała Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima.

Zobacz także

2024-05-18, godz. 11:00 104 lata temu urodził się papież Jan Paweł II 104 lata temu, 18 maja 1920 roku, w Wadowicach urodził się Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i święty. Kierował Kościołem katolickim w… » więcej 2024-05-18, godz. 09:00 80 lat temu polscy żołnierze zdobyli Monte Cassino 80 lat temu, 18 maja 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli klasztor i wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Przełamując obronę elitarnych niemieckich… » więcej 2024-05-18, godz. 00:50 Kalendarium historyczne 18 maja » więcej 2024-05-17, godz. 14:00 Noc Muzeów we Wrocławiu – oprowadzania kuratorskie, otwarte próby teatralne i po raz pierwszy - Panorama Racławi… Oprowadzania kuratorskie po wystawach czasowych, projekcje filmów oraz otwarte próby teatralne – to oferta wrocławskich palcówek muzealny oraz instytucji… » więcej 2024-05-17, godz. 13:00 Noc Muzeów w Belwederze Noc Muzeów także w Belwederze. W ramach akcji w sobotę między 17.00 a 23.00 będzie można zwiedzić sale reprezentacyjne - między innymi Marmurową, Lustrzaną… » więcej 2024-05-17, godz. 11:00 60 lat temu urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów 60 lat temu, 17 maja 1964 roku, urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów w 1983 roku. Był synem Leopolda Przemyka… » więcej 2024-05-17, godz. 09:00 Prezydent udaje się z wizytą do Włoch na obchody 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą udają się (17.05) z wizytą do Włoch, gdzie wezmą m.in. udział w obchodach 80. rocznicy bitwy… » więcej 2024-05-17, godz. 07:00 Kandarium historyczne 17 maja » więcej 2024-05-16, godz. 19:05 35. rocznica protestów w Krakowie przeciwko obecności wojsk radzieckich w Polsce 35 lat temu, 16 maja 1989 roku, w Krakowie rozpoczęły się starcia studentów i młodzieży z milicją i ZOMO. Młodzi ludzi żądali wycofania Armii Czerwonej… » więcej 2024-05-16, godz. 18:00 Rycerska Noc Muzeów w Nysie [DŹWIĘK] Kramy kupieckie, kowalstwo artystyczne czy nauka fechtunku - to część atrakcji, które czekają na tych, którzy wybiorą się w sobotę (18.05) do Muzeum Powiatowego… » więcej
2223242526
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »