Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-29, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
29 kwietnia
1648 - Powstanie Chmielnickiego: Początek bitwy nad Żółtymi Wodami, w której armia kozacko-tatarska pokonała wojska polskie dowodzone przez Stefana Potockiego.

1775 - W Budlewie w okolicach Bielska Podlaskiego urodził się Jakub Falkowski, pijar, pedagog, założyciel i rektor Instytutu Głuchoniemych w Warszawie.

1832 - W Paryżu założono Towarzystwo Literackie Polskie, w późniejszym okresie znane jako Towarzystwo Historyczno-Literackie; prezesem Towarzystwa został książę Adam Jerzy Czartoryski.

1848 - Powstanie poznańskie: Pruski gen. Friedrich von Colomb, nie czekając na polityczne rozwiązania, zaatakował polski obóz w Książu, który zdobył po zaciętym boju; w walce z przeważającymi siłami pruskimi poległo kilkuset powstańców, razem z dowódcą mjr. Florianem Dąbrowskim.

1863 - W Loosdorf w Austrii urodziła się Halka Ledóchowska, misjonarka, klawerianka, pisarka; założycielka Sodalicji św. Piotra Klawera; beatyfikowana w 1975 r.

1864 - W Słucku urodził się Witold Jodko-Narkiewicz, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i członek władz PPS; jeden z założycieli Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (1912).

1865 - Na Podlasiu władze carskie aresztowały księdza Stanisława Brzóskę, generała i naczelnego kapelana Powstania Styczniowego, ostatniego powstańca kontynuującego walkę.

1900 - W Łodzi zmarł Izrael Poznański, przemysłowiec, właściciel warsztatów tkackich w Łodzi; nazywany ostatnim, po Ludwiku Geyerze i Karolu Scheiblerze, łódzkim "królem bawełny".

1919 - Sejm RP uchwalił ustawę ustanawiającą 3 maja świętem narodowym.

1923 - Z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbyło się w Gdyni uroczyste otwarcie "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków".

1927 - W Hajdukach Wielkich, obecnie dzielnica Chorzowa, urodził się Gerard Cieślik, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zawodnik Ruchu Chorzów.

1929 - W Warszawie urodził się Waldemar Kazanecki, kompozytor, pianista; autor muzyki do kilkuset filmów, m.in. "Hrabiny Cosel", "Nocy i dni" oraz serialu telewizyjnego "Czarne chmury".

1933 - Sąd Okręgowy w Krakowie skazał na osiem lat więzienia Ritę Gorgonową, guwernantkę, pracującą u znanego lwowskiego architekta Stanisława Zaremby, oskarżoną o zamordowanie jego 17-letniej córki Lusi; sprawa Rity Gorgonowej była jednym z najsłynniejszych procesów sądowych II RP.

1942 - Podczas lotu bojowego nad kanałem La Manche zginął mjr Marian Pisarek, pilot, as myśliwski, dowódca 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego.

1943 - Z więzienia na Pawiaku wywieziono do KL Auschwitz 107 kobiet i 420 mężczyzn, wśród nich m. in. Tadeusza Borowskiego, poetę, prozaika.

1946 - W Szczecinku urodził się Aleksander Wolszczan, astronom, badacz pulsarów - gwiazd neutronowych, odkrywca pierwszych planet poza Układem Słonecznym.

1947 - W Warszawie urodziła się Stanisława Celińska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Krajobraz po bitwie", "Nie ma róży bez ognia", "Noce i dnie", "Panny z Wilka", "Pieniądze to nie wszystko", a także w serialach "Alternatywy 4", "Bulionerzy" i "Mamuśki".

1948 - Najwyższy Trybunał Narodowy w Gdańsku skazał na karę śmierci Alberta Forstera, nazistowskiego zbrodniarza, pełniącego w latach 1939-45 funkcję namiestnika prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie; wyrok przez powieszenie wykonano w 1952 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie.

1952 - Premiera filmu "Gromada" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

1953 - W Koninie urodził się Jan Andrzej Paweł Kaczmarek, kompozytor, autor muzyki do ponad pięćdziesięciu filmów, laureat Oscara za muzykę do filmu "Marzyciel".

1955 - Powstało Centralne Archiwum Filmowe; przemianowane w 1970 r. na Filmotekę Polską, w 1987 r. na Filmotekę Narodową.

1970 - W Krakowie urodził się Paweł Deląg, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Szamanka", "Ciemna strona Wenus" i "Quo vadis".

1970 - W Wiedniu w finałowym meczu Pucharu Zdobywców Pucharów Górnik Zabrze przegrał z Manchesterem City 1:2.

1975 - W Warszawie urodził się Mateusz Kusznierewicz, żeglarz, mistrz olimpijski z Atlanty (1996) i brązowy medalista igrzysk w Atenach (2004); wielokrotny mistrz świata i Europy.

1978 - W Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, głównym działaczami WZZ byli Andrzej Gwiazda, Anna Walentynowicz, Krzysztof Wyszkowski i Bogdan Borusewicz.

1984 - W Krakowie zmarł prof. Karol Estreicher, historyk sztuki, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1985 - Sejm uchwalił ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.

1989 - W Stoczni Gdańskiej z Lechem Wałęsą spotkali się kandydaci na posłów i senatorów z ramienia Komitetu Obywatelskiego "Solidarność".

1996 - Premiera filmu "Cwał" w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.

2010 - W Warszawie zmarł Ryszard Matuszewski, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz, autor podręczników.

2011 - W Warszawie zmarł Waldemar Baszanowski, dwukrotny mistrz olimpijski w podnoszeniu ciężarów - w Tokio (1964) i Meksyku (1968), pięciokrotny mistrz świata i sześciokrotny mistrz Europy.

2012 - W Warszawie zmarł Wiesław Chrzanowski, prawnik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; w 1948 r. aresztowany przez władze komunistyczne za próbę "obalenia siłą ustroju Polski Ludowej", skazany na osiem lat więzienia; w latach 1989-94 przewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego; minister sprawiedliwości (1991), marszałek Sejmu (1991-93), senator (1997-2001).

2016 - W Warszawie zmarł Wojciech Zagórski - aktor teatralny i filmowy, zagrał w wielu filmach i serialach takich jak "Janosik", "Chłopi", "Ballada o Januszku", "Konopielka", "Brunet wieczorową porą", "Pułkownik Kwiatkowski".

2021 – W Warszawie zmarł dyrygent Kazimierz Kord, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie, znany z kierowania wieloma orkiestrami symfonicznymi na całym świecie.

Zobacz także

2024-04-19, godz. 19:45 Uroczystość w hołdzie powstańcom getta warszawskiego W Warszawie uczczono żydowskich bojowników, którzy 19 kwietnia 1943 roku rozpoczęli powstanie w getcie. Akcja kierowana przez żydowskie podziemne formacje… » więcej 2024-04-19, godz. 13:00 Do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny" - historia Polki Ireny Gut, która z narażeniem życia ratowała Żydów W rocznicę powstania w getcie warszawskim, do polskich kin wchodzi „Przysięga Ireny”. To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke… » więcej 2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej 2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej 2024-04-19, godz. 02:21 Kalendarium historyczne 19 kwietnia » więcej 2024-04-18, godz. 16:15 Na Zamku Królewskim obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowe. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywają się obchody Międzynarodowego… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Sylwia Chutnik o bojowniczkach z warszawskiego getta 19 kwietnia minie 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego… » więcej 2024-04-18, godz. 11:00 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK 80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej… » więcej 2024-04-18, godz. 09:00 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin 170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 kwietnia » więcej
3435363738
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »