Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodziła się Elżbieta Dziębowska…
2024-04-16, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Porycka/dok.

95 lat temu urodziła się Elżbieta Dziębowska "Dewajtis"

Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" [fot. wikipedia/domena publiczna]
Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" [fot. wikipedia/domena publiczna]
95 lat temu, 16 kwietnia 1929 roku, urodziła się Elżbieta Dziębowska "Dewajtis", żołnierz Szarych Szeregów i oddziału dywersji bojowej Kedywu "Agat", później batalionu "Parasol", uczestniczka Powstania Warszawskiego. Po wojnie muzykolog, nauczycielka akademicka, redaktor naczelna Encyklopedii Muzycznej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Zmarła w 2016 roku.
Podczas okupacji brała udział w wielu akcjach bojowych Armii Krajowej, między innymi w wykonaniu wyroku wydanego na "kata Warszawy" Franza Kutscherę, dowódcę SS i Policji na dystrykt warszawski. Udana akcja została przeprowadzona 1 lutego 1944 roku, w biały dzień, w centrum miasta. Elżbieta Dziębowska razem z drugą łączniczką - Marią Stypułkowską-Chojecką "Kamą" - obserwowały dom niemieckiego zbrodniarza. "Dewajtis" miała wówczas 14 lat. W miejscu, gdzie wtedy stała, na chodniku przy Alejach Ujazdowskich, w 2007 roku wmurowano tablicę pamiątkową.

W Powstaniu Warszawskim została oddelegowana do służby jako łączniczka podpułkownika Jana Mazurkiewicza "Radosława". Do jej zadań należało przekazywanie meldunków pisemnych i ustnych, przenoszenie broni oraz obserwacje.

Po wojnie ukończyła liceum i podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Nie ujawniła swojej działalności konspiracyjnej w Armii Krajowej i udziału w Powstaniu Warszawskim, co uchroniło ją przed represjami ze strony władz komunistycznych.

W 1957 roku otrzymała dyplom i tytuł magistra, w 1966-tym - doktora w dziedzinie muzykologii. Była pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Warszawskim, a także w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Elżbieta Dziębowska była autorką prac naukowych dotyczących twórczości Mieczysława Karłowicza, muzyki XIX wieku oraz nowszej, polskiej kultury muzycznej, a także teorii muzyki. Wielkim osiągnięciem jej życia jest 12-tomowa Encyklopedia Muzyczna - dzieło pionierskie w światowym piśmiennictwie muzycznym. Elżbieta Dziębowska blisko 40 lat nieprzerwanie pełniła funkcję redaktora naczelnego tego wydawnictwa.

Zmarła 4 kwietnia 2016 roku, w Skokowej koło Prusic w województwie dolnośląskim. Została pochowana na Cmentarzu Wolskim w Warszawie.

(więcej)

Urodziła się 16 kwietnia 1929 roku w Warszawie. Należała do Związku Harcerstwa Polskiego, a w lutym 1943 roku wstąpiła do konspiracyjnych Szarych Szeregów. Mimo młodego wieku, dopuszczono ją do kursu przysposobienia wojskowego.

W sierpniu 1943 roku przeszła jako łączniczka wraz z częścią dziewcząt ze swojej drużyny do nowo utworzonego oddziału "Agat" (późniejszy batalion "Parasol"). W jej mieszkaniu na ulicy Mokotowskiej znajdowała się skrytka konspiracyjna, będąca do dyspozycji II plutonu "Agatu". Później, gdy zmieniła miejsce zamieszkania na ulicę Kaliską, w jej mieszkaniu również było biuro II plutonu.

Brała udział w akcjach bojowych swojego oddziału: w akcji Weffels (1 października 1943), w akcji Frühwirth (25 października 1943), w akcji Braun (13 grudnia 1943), w akcji Kutschera (1 lutego 1944), w akcji Stamm (6 maja 1944) oraz w akcji Koppe (11 lipca 1944).

W Powstaniu Warszawskim, na początku sierpnia 1944 roku, Elżbieta Dziębowska została przeniesiona do sztabu zgrupowania jako jedna z łączniczek podpułkownika Jana Mazurkiewicza "Radosława". Przeszła cały szlak bojowy od Woli po Górny Czerniaków. Otrzymała: Krzyż Walecznych, Krzyż Virtuti Militari V klasy, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Po wojnie ukończyła liceum oraz podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1966 roku, na podstawie rozprawy "Poematy symfoniczne Mieczysława Karłowicza", uzyskała stopień naukowy doktora, nadany przez Instytut Sztuki PAN w Warszawie. W latach 1954-1970 związana była najpierw jako asystent, później adiunkt z Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1970 do 1989 roku pracowała w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładała również w Akademii Muzycznej w Krakowie.

Zobacz także

2024-04-23, godz. 20:49 Odkryto, gdzie pochowany został Platon Włoscy naukowcy odkryli, gdzie został pochowany filozof Platon. Dzięki najnowszym technologiom udało się odczytać duże fragmenty odkopanych w Herkulanum… » więcej 2024-04-23, godz. 20:45 Średniowieczne znaleziska na budowie metra Średniowieczne znaleziska na budowie warszawskiego metra. To fragmenty zdobionej ceramiki, kości zwierzęce i osełka. Najnowszych archeologicznych odkryć dokonano… » więcej 2024-04-23, godz. 10:35 Olbrzymie lotniskowce, bombowce i myśliwce oraz wozy bojowe można podziwiać w nyskim muzeum "Nysa 1945 - wystawa modelarska" to najnowsza ekspozycja tej placówki. Składają się na nią prace siedmiu modelarzy. O jej genezie mówi dyrektor placówki… » więcej 2024-04-23, godz. 09:00 460 lat temu urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor 460 lat temu - 23 kwietnia 1564 roku - urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor, uważany za geniusza pióra i teatru. Dziś przypada… » więcej 2024-04-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 23 kwietnia » więcej 2024-04-23, godz. 18:18 Jedyne dzieło van Gogha w polskiej kolekcji „Wiejskie chaty pośród drzew” można oglądać od 26 kwietnia Jedyny w polskich zbiorach obraz Vincenta van Gogha, czyli "Wiejskie chaty pośród drzew" będzie można oglądać od 26 kwietnia na wystawie w Muzeum Jana Pawła… » więcej 2024-04-22, godz. 23:42 Od 21 maja Pałac Rzeczypospolitej będzie dostępny dla zwiedzających Pałac Rzeczypospolitej w Warszawie z unikatowym zbiorami Biblioteki Narodowej stanie się dostępny dla zwiedzających. Po remoncie zabytek będzie można zwiedzać… » więcej 2024-04-22, godz. 11:00 30 lat temu zmarł Richard Nixon, prezydent USA w latach "zimnej wojny" 30 lat temu, 22 kwietnia 1994 roku, zmarł Richard Nixon, republikanin, 37. prezydent USA w latach "zimnej wojny", od 1969 do 1974, wybrany na dwie, kolejne kadencje… » więcej 2024-04-22, godz. 09:00 79. rocznica oswobodzenia KL Sachsenhausen 79 lat temu - 22 kwietnia 1945 roku - polscy i sowieccy żołnierze weszli do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w miejscowości Sachsenhausen… » więcej 2024-04-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 22 kwietnia » więcej
3132333435
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »