Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-23, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
23 marca
1589 - W Lidzbarku Warmińskim zmarł Marcin Kromer, biskup warmiński, dyplomata, historyk, pisarz, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji.

1768 - Rada Senatu Rzeczypospolitej podjęła uchwałę o wezwaniu wojsk rosyjskich, które miały stłumić konfederację barską.

1824 - We wsi Saracea na Podolu urodził się Zygmunt Miłkowski, ps. Teodor Tomasz Jeż, pisarz, publicysta, działacz społeczny i niepodległościowy; współzałożyciel i prezes Ligi Polskiej.

1845 - W Warszawie zmarł gen. Franciszek Młokosiewicz, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; oficer wojsk Księstwa Warszawskiego; jeden z dowódców Powstania Listopadowego.

1881 - W Kozłowie urodził się Ignacy Wierzejewski, lekarz, ortopeda, generał brygady Wojska Polskiego, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, założyciel Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego, senator II RP.

1822 - W Zadusznikach koło Tarnowa urodził się Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 8 marca 1822 r.

1896 - W Nowym Dworze urodził się Kazimierz Wilamowski (właśc. Knobelsdorf), aktor teatralny i filmowy, członek "Reduty:, znany m.in. z ról w filmach "Serce matki" "Żołnierz zwycięstwa", "Sprawa pilota Maresza".

1903 - W Warszawie urodził się Zdzisław Karczewski, aktor teatralny i filmowy, odtwórca m.in. roli Johna Pawlaka w filmie Sylwestra Chęcińskiego "Sami swoi", wielokrotny medalista lekkoatletycznych mistrzostw Polski w latach 1921-25.

1905 - W Krakowie zmarł Walery Eljasz-Radzikowski, malarz historyczny, pejzażysta, fotograf, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego.

1909 - W Wiedniu zmarł Wojciech Dzieduszycki, galicyjski polityk konserwatywny, pisarz, filozof, historyk sztuki.

1930 - W Warszawie urodził się Zygmunt Huebner, reżyser, aktor, dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie; odtwórca roli majora Sucharskiego w filmie Stanisława Różewicza "Westerplatte" i kapitana Siwego w kryminale Janusza Majewskiego "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię".

1931 - W Lublinie urodził się Jerzy Krzysztoń, prozaik, dramaturg, tłumacz, autor m.in. "Opowiadań indyjskich" i powieści "Obłęd".

1932 - Aleksander Juninskij z ZSRS został laureatem II Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

1933 - W Krakowie urodził się Andrzej Trzaskowski, kompozytor, pianista, dyrygent, krytyk muzyczny, autor muzyki do filmów "Zuzanna i chłopcy", "Lekarstwo na miłość", "Album polski", "Dreszcze".

1935 - Sejm uchwalił konstytucję kwietniową, podpisaną miesiąc później przez prezydenta Ignacego Mościckiego.

1936 - W Krakowie podczas solidarnościowej demonstracji ze strajkującymi w fabryce "Semperit" doszło do walk z policją; zginęło 10 osób, ponad 40 zostało rannych.

1938 - W Giedlarowie urodził się Józef Zych, polityk, działacz ludowy, członek ZSL i PSL, marszałek Sejmu II kadencji, marszałek-senior Sejmu V kadencji.

1939 – Po aneksji litewskiej Kłajpedy przez Niemców zarządzona została mobilizacja alarmowa.

1941 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zamordowany został Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodowy, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego oraz cywilnych aut CWS T-1 i CWS T-4.

1947 - W Warszawie ukazał się pierwszy numer "Nowin Literackich", tygodnika pod redakcją Jarosława Iwaszkiewicza.

1952 - W Sieprawiu urodził się Marek Oramus, dziennikarz, pisarz nurtu science fiction, autor powieści "Senni zwycięzcy", "Arsenał", "Dzień drogi do Meorii".

1957 - W Tatrach zginął Andrzej Wróblewski, malarz; szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje stworzony pod koniec lat 40. cykl "Rozstrzelania", odnoszący się do przeżyć okupacyjnych.

1957 - W Krakowie zmarł Juliusz Kleiner, historyk literatury polskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek PAU i Polskiej Akademii Literatury; autor "Zarysu dziejów literatury polskiej".

1958 - W Urbana w stanie Illinois zmarł prof. Florian Znaniecki, filozof, socjolog.

1961 - Premiera filmu "Rozstanie" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

1971 - W Gdańsku urodził się Leszek Możdżer, kompozytor, pianista jazzowy, członek zespołu Miłość.

1973 - W Rybniku urodził się Jerzy Dudek, piłkarz, bramkarz reprezentacji Polski, zawodnik m.in. Sokoła Tychy, Feyenoordu Rotterdam, Liverpoolu - z którym zdobył w 2005 r. Puchar Europy, a także Realu Madryt.

1976 - W Londynie zmarł gen. Stanisław Kopański, od kwietnia 1940 r. organizator i dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Syrii i Palestynie, którą dowodził w czasie walk w Libii (Tobruk, Bardia, El Gazala); szef Sztabu Naczelnego Wodza w latach 1943-47.

1977 - W Warszawie zmarł Aleksander Dzwonkowski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w filmach "Kapelusz pana Anatola", "Jutro premiera", "Niewiarygodne przygody Marka Piegusa", "Duch z Canterville", oraz roli Dyndalskiego z telewizyjnej adaptacji "Zemsty" Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.

1978 - W Montrealu zmarł Tadeusz Romer, dyplomata, ambasador rządu RP na uchodźstwie w ZSRS (1942-1943); minister spraw zagranicznych w rządzie Stanisława Mikołajczyka (1943-1944); po wojnie na emigracji.

1993 - W Sztokholmie zmarł Adam Bromberg, wydawca, organizator Państwowego Wydawnictwa Naukowego, inicjator wydania Wielkiej Encyklopedii PWN; opuścił Polskę po kampanii antysemickiej w 1968 r.

2008 - W Paryżu zmarła Alina Margolis-Edelman, polska lekarka, działaczka humanitarna, przez ćwierć wieku związana z misjami Lekarzy Świata; uczestniczka powstania w getcie warszawskim; żona Marka Edelmana, jednego z dowódców powstania w warszawskim getcie; po marcu 1968 r. we Francji.

2009 - W Warszawie zmarł prof. Paweł Wieczorkiewicz, historyk, sowietolog; autor m.in. książek "Łańcuch śmierci: czystka w Armii Czerwonej 1937-1939", "Sprawa Tuchaczewskiego", "Historia polityczna Polski 1935-1945" oraz "Historia wojen morskich".

2014 – Kamil Stoch zwyciężył w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata w skokach narciarskich.

2016 - W Konstancinie-Jeziornej pod Warszawą zmarł Marek Bargiełowski, aktor teatralny, filmowy, także radiowy i telewizyjny; grał w filmach w reżyserii m.in. Stanisława Barei, Krzysztofa Zanussiego, Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Wajdy.

2017 – Uroczyście otwarto Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

2019 – W Warszawie zmarła Maria Iwaszkiewicz-Wojdowska, pisarka, wieloletnia redaktorka Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, córka pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, opiekunka jego spuścizny.

Zobacz także

2024-06-10, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 10 czerwca » więcej 2024-06-09, godz. 12:11 Strach, entuzjazm, pragnienie wolności. 40. rocznica powstania Federacji Młodzieży Walczącej Byli za młodzi na "Solidarność", więc założyli własną organizację. Mija 40 lat od powstania Federacji Młodzieży Walczącej - jedynego w PRL ogólnopolskiego… » więcej 2024-06-09, godz. 12:06 Wybory do PE 2024 w Polsce Trwają wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Polacy głosują po raz piąty i wybierają 53 europosłów spośród około tysiąca kandydatów. W sumie… » więcej 2024-06-09, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 9 czerwca » więcej 2024-06-08, godz. 11:00 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta 8 czerwca 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta walijskiego pochodzenia, autor monumentalnych prac dotyczących historii Europy, Polski… » więcej 2024-06-08, godz. 09:00 105 lat temu urodził się Władysław Siemaszko, prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 105 lat kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80. badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w okresie… » więcej 2024-06-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 8 czerwca » więcej 2024-06-07, godz. 18:25 Uroczystości 40-lecia zwycięskiej obrony krzyża w Zespole Szkół Rolniczych w Miętnem Spotkanie absolwentów, msza święta i widowisko muzyczne zaplanowano dziś w Miętnem w powiecie garwolińskim z okazji czterdziestolecia zwycięskiej obrony… » więcej 2024-06-07, godz. 13:00 W poniedziałek (10.09) w CMJW sesja edukacyjna 2024’ Tym razem tematem przewodnim XIX Sesji edukacyjnej „Jeśli nie pamięć, to co? Edukacja w miejscach pamięci narodowej” będzie współpraca muzeów ze szkołami… » więcej 2024-06-07, godz. 11:28 Polacy wspominają lądowanie aliantów w Normandii 80 lat temu odbyła się największa inwazja w historii, w trakcie której Alianci dokonali desantu na plażach Normandii. Udział w operacji wzięli również… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »