Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Markowa - rodzina Ulmów symbolem Polaków ratujących…
2024-03-23, 13:13 Autor: IAR/#Darmoros/w hm

Markowa - rodzina Ulmów symbolem Polaków ratujących Żydów przed Zagładą

[ Fot.Wiktoria i Jozef Ulmowie.Źródło:IPN]
[ Fot.Wiktoria i Jozef Ulmowie.Źródło:IPN]
W 80 lat po zbrodni w Markowej ta podkarpacka miejscowość stała się centrum pamięci o Polakach ratujących Żydów. 24 marca 1944 roku Niemcy zamordowali w Markowej 17 osób - dziewięć z rodziny Ulmów oraz ośmioro ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Goldmanów, Grünfeldów i Didnerów.
Imieniem rodziny Ulmów nazwano powstałe w 2016 roku Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Ta placówka będzie centrum rocznicowych uroczystości, w których weźmie udział prezydent Andrzej Duda.

Dyrektor muzeum Waldemar Rataj powiedział Polskiemu Radiu, że szczególnie po ubiegłorocznej beatyfikacji rodziny Ulmów widać ogromne zainteresowanie placówką.
"Do Markowej przybywają zorganizowane grupy turystów i pielgrzymów, którzy ze względu na rodzinę Ulmów, pamięć o niej, odwiedzają kościół i muzeum, żeby tę historię poznać. Przybywają wycieczki uczniów. Nie jesteśmy nawet w stanie zapewnić w pełni, żeby wszystkich przyjąć, bo nasze muzeum jest małą placówką, skupioną na jednej wystawie stałej. Ale staramy się wyjść naprzeciw oczekiwaniom dzięki współpracy z Muzeum Wsi Markowa" - zaznaczył Waldemar Rataj.

To właśnie w markowskim skansenie znajduje się chałupa Szylarów. To dom, w którym ukrywała się rodzina Weltzów, która ostatecznie przeżyła wojnę. Prezes Towarzystwa Przyjaciół Markowej Maria Ryznar-Fołta przywołuje wspomnienia ocalonego Arona Weltza, który był spokrewniony z przyjętymi przez Ulmów Goldmanami.

"Ta rodzina Weltzów też zaświadczyła o Ulmach. Aron pisał - po tym, jak zostali złapani i rozstrzelani nasi bliscy krewni wraz ze swymi ratownikami, to u nas na strychu u Szylarów było dużo napięcia" - przypomina Maria Ryznar-Fołta. Jak relacjonuje, po zbrodni na Ulmach Szylarowie mieli prosić, by ośmioro ukrywanych przez nich Żydów choć na chwilę opuściło kryjówkę. Ostatecznie jednak Weltzowie zostali do końca okupacji.

Holokaust przeżyło w Markowej 21 Żydów. Ponad połowa z tej grupy przetrwała Holokaust w domach Szylarów i Barów. Ocalonym był też zmarły 5 lat temu Abraham Segal. Podając się za polskie dziecko, ukrył się w u Jana i Heleny Cwynarów, którzy zdali sobie sprawę z jego żydowskiego pochodzenia.

24 marca - rocznica mordu na rodzinie Ulmów i ukrywanych przez nich Żydach - został w 2018 roku ustanowiony Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów. Z kolei Sejm ustanowił rok 2024 Rokiem Rodziny Ulmów.

Do zbrodni w Markowej przyczynił się najprawdopodobniej donos granatowego policjanta Włodzimierza Lesia. Z kolei dowodzący śmiertelną ekspedycją niemieckich żandarmów Eilert Dieken nigdy nie został pociągnięty do odpowiedzialności.

Według danych z 2022 roku, Instytut Jad Waszem uhonorował medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata ponad 7200 Polaków. Nasi rodacy stanowią największą grupę narodową wyróżnioną tym najwyższym cywilnym odznaczeniem Państwa Izrael.

IPN szacuje, że za pomoc Żydom Niemcy zamordowali około tysiąca Polaków. Jednak gesty solidarności od 100 do nawet 300 tysięcy Polaków przyczyniły się do uratowania kilkudziesięciu tysięcy Żydów. W okupowanej Polsce, w przeciwieństwie do krajów Europy Zachodniej, jakakolwiek pomoc Żydom była zagrożona nawet karą śmierci.

Zobacz także

2024-03-18, godz. 07:30 Kalendrium historyczne 18 marca » więcej 2024-03-17, godz. 11:00 Jutro obchody 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdor Centralne Muzeum Jeńców Wojennych zaprasza do udziału w obchodach 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf, który był jednym z największych kompleksów… » więcej 2024-03-17, godz. 09:00 Obchody rocznicy akcji Reinhardt oraz pokaz filmu "Lubelskie ślady akcji "Reinhardt". Pokaz filmu "Lubelskie ślady akcji "Reinhardt" w Muzeum na Majdanku był jednym z akcentów obchodów 82. rocznicy rozpoczęcia przez Niemców akcji "Reinhardt"-… » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 17 marca » więcej 2024-03-16, godz. 13:00 82. rocznica likwidacji getta w Lublinie i pierwszego transportu Żydów do obozu zagłady w Bełżcu 82 lata temu, w nocy z 16 na 17 marca 1942 roku, Niemcy rozpoczęli likwidację getta na Podzamczu w Lublinie, wysyłając pierwszy transport Żydów do obozu… » więcej 2024-03-16, godz. 09:00 Pogrzeb szczątków żołnierza AK Stanisława Stankiewicza ps. "Sośniak", "Dąb", "Kornik" W Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie odprawiono Mszę świętą pogrzebową Stanisława Stankiewicza pseudonim "Sośniak", "Dąb", "Kornik". Jego szczątki… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 marca » więcej 2024-03-16, godz. 00:55 Otwarcie Regionalnej Izby Pamięci w Łące Prudnickiej Regionalna Izba Pamięci powstała w Centrum Integracji Społecznej w Łące Prudnickiej. Zgromadzono tam często unikatowe przedmioty przekazane przez mieszkańców… » więcej 2024-03-15, godz. 13:00 81. rocznica niemieckiej zbrodni w Siedliskach 81 lat temu, 15 marca 1943 roku, w Siedliskach w Małopolsce Niemcy zamordowali pięcioosobową rodzinę Baranków i czterech ukrywanych przez nią Żydów. Ofiarami… » więcej 2024-03-15, godz. 11:00 155 lat temu urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926 155 lat temu, 15 marca 1869 roku, urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926, współzałożyciel PPS, działacz spółdzielczy, po… » więcej
5152535455
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »