Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację…
2024-03-13, 11:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta

Brama I getta, rok 1941. Wejście z Rynku Podgórskiego na ul. Limanowskiego [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Getto_krakowskie]
Brama I getta, rok 1941. Wejście z Rynku Podgórskiego na ul. Limanowskiego [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Getto_krakowskie]
81 lat temu - 13 marca 1943 roku - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta. W ciągu dwóch dni na ulicach dzielnicy żydowskiej zginęło prawie dwa tysiące osób. Wszystkich zdolnych do pracy - około ośmiu tysięcy osób - Niemcy przepędzili do obozu pracy w Płaszowie, później przekształconego w obóz koncentracyjny. Wcześniej, w 1942, Niemcy przeprowadzili w krakowskim getcie dwie akcje deportacyjne.
Decyzję o zorganizowaniu getta dla ludności żydowskiej w Krakowie podjął 3 marca 1941 roku gubernator dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa Otto Wächter. W dzielnicy Podgórze Niemcy zamknęli początkowo około 15 tysięcy Żydów. Później, wskutek transportów z okolicznych miejscowości, liczba ta wzrosła do 20 tysięcy. Krakowskie getto było jednym z pięciu największych utworzonych przez okupacyjne władze w Generalnym Gubernatorstwie w czasie II wojny światowej. Nazistowska propaganda tłumaczyła, że jest to konieczne, by zapobiegać rozprzestrzenianiu się epidemii, szerzących się wśród Żydów. Wcześniej, w maju 1940 roku, hitlerowcy wydali rozkaz o wysiedleniu Żydów z Krakowa. Miasto opuściły 32 tysiące osób.

W październiku 1941 roku getto stało się oficjalnie dzielnicą zamkniętą. Za przekroczenie jej granic bez specjalnej przepustki groziła kara śmierci. Na wydzielonym terenie o powierzchni 20 hektarów znajdowało się kilkanaście ulic, przy których stało 320 domów. Na jedną osobę przypadały zaledwie dwa metry kwadratowe powierzchni mieszkalnej. Dzielnicę otoczono ogrodzeniem z drutu kolczastego, a w niektórych miejscach murem.

Pierwsze wysiedlenia z getta nastąpiły pod koniec maja 1942 roku. W nocy z 31 maja na 1 czerwca Żydów spędzono na centralny plac Zgody, a następnie kilka tysięcy osób wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. Potem Niemcy zmniejszyli obszar getta. 28 października 1942 przeprowadzili drugą akcję deportacyjną, w wyniku której wywieziono około siedmiu tysięcy osób, a wiele zamordowano na miejscu.

13 i 14 marca 1943 roku Niemcy przeprowadzili ostateczną likwidację krakowskiego getta. Po żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej zachowało się bardzo niewiele śladów, między innymi fragmenty jego murów przy ulicy Lwowskiej.

(więcej)

Przed wybuchem II wojny światowej ludność żydowska Krakowa liczyła blisko 70 tysięcy osób. Okupację przeżyło niespełna tysiąc z nich.

Prześladowania Żydów w tym mieście rozpoczęły się wkrótce po rozpoczęciu okupacji we wrześniu 1939 roku. Nałożono na nich obowiązek uczestniczenia w pracach przymusowych, noszenia opasek identyfikacyjnych. Niemcy zamknęli synagogi, rekwirowali prywatne majątki żydowskie. W maju 1940 roku wydali rozkaz o wysiedleniu Żydów z Krakowa. Szacuje się, że do wiosny 1941 roku z miasta przymusowo wywieziono około 50 tysięcy osób. Trafili oni do różnych miejscowości głównie w dystrykcie krakowskim, ale też lubelskim i radomskim.

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Płaszowie był miejscem eksterminacji ludności żydowskiej z Krakowa, a także spoza granic Polski. Ogółem więziono tam 150 tysięcy Żydów i Romów. W obozie zginęło około 80 tysięcy osób, w tym kilkanaście tysięcy Żydów krakowskich. Z getta w Krakowie Niemcy wywozili Żydów także do obozu w Bełżcu i do Auschwitz.

Komendant obozu w Płaszowie Amon Göth był jednym z najokrutniejszych hitlerowskich zbrodniarzy. To właśnie on kierował likwidacją krakowskiego getta. Wśród więźniów jego skrajnie sadystyczne zachowania budziły przerażenie. Szacuje się, że sam zamordował łącznie około 500 osób. Po wojnie został postawiony przed polskim trybunałem. W procesie, który odbył się na przełomie sierpnia i września 1946 roku, skazano go na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano 13 września tego samego roku w Krakowie.

Zobacz także

2024-07-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 lipca » więcej 2024-07-25, godz. 19:47 W 110 rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej wystawa fotografii Mieczysława Wejnerowskiego. Zdjęcia dokumentują Kadrówkę w latach 80-tych w tym wydarzeniu. Ekspozycję będzie można oglądać do 31 sierpnia w brzeskim ratuszu. » więcej 2024-07-25, godz. 13:00 Medale i pamiątki z powstania warszawskiego na wystawie Ponad osiemdziesiąt medali związanych z powstaniem warszawskim prezentuje w Muzeum Niepodległości historyk Przemysław Dąbek. "Motywem przewodnim są medale… » więcej 2024-07-25, godz. 11:00 4 lata temu zmarł Bernard Ładysz, wybitny śpiewak operowy Cztery lata temu, 25 lipca 2020 roku, zmarł Bernard Ładysz, wybitny śpiewak operowy i aktor, w czasie wojny - żołnierz Armii Krajowej. Był obdarzony głębokim… » więcej 2024-07-25, godz. 09:00 Wystawa poświęcona kobietom konspiracji Losy ponad dwudziestu kobiet działających w konspiracji w czasie drugiej wojny światowej przedstawi wystawa "Bohaterki wśród bohaterów". Ekspozycję przygotował… » więcej 2024-07-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 25 lipca » więcej 2024-07-23, godz. 12:02 Archiwa Państwowe: 80. rocznica Powstania Warszawskiego - Mapping 3D Niezwykła wizualna podróż przez historię Warszawy, a także hołd bohaterskim Powstańcom Warszawskim oraz poznanie unikalnego dziedzictwa kulturowego miasta… » więcej 2024-07-23, godz. 16:02 NBP zaprezentował monety upamiętniające R.Traugutta Narodowy Bank Polski zaprezentował monety upamiętniające Romualda Traugutta. Uroczystość odbyła się na kilka dni przed 160. rocznicą śmierci przywódcy… » więcej 2024-07-24, godz. 11:00 Muzeum Niepodległości - sceny z powstania warszawskiego na dioramach Sceny z powstania warszawskiego w formie dioram można oglądać w Muzeum Niepodległości. Autorem wystawy "Powstanie warszawskie - pamięć i duma" jest Krzysztof… » więcej 2024-07-24, godz. 09:00 Polska Policja obchodzi dziś swoje święto Polska Policja obchodzi dziś (24 lipca) swoje święto. To okazja do wyrażenia wdzięczności funkcjonariuszom za służbę i złożenia życzeń, a także do… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »