Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu ukraińscy nacjonaliści zamordowali…
2024-03-12, 13:00 Autor: IAR/E.Porycka/B.Falkowska/K.Koziełłdok.

80 lat temu ukraińscy nacjonaliści zamordowali w Palikrowach ponad 360 Polaków

Pomnik pomordowanych Polaków w Palikrowach. Na krzyżu jest napis w języku ukraińskim: W tym miejscu 12 marca 1944 roku zostało rozstrzelanych 365 mieszkańców Palikrów. [fot. Krystian/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
Pomnik pomordowanych Polaków w Palikrowach. Na krzyżu jest napis w języku ukraińskim: W tym miejscu 12 marca 1944 roku zostało rozstrzelanych 365 mieszkańców Palikrów. [fot. Krystian/wikimedia commons/CC BY-SA 3.0]
80 lat temu, 12 marca 1944 roku, Ukraińcy z 4. Pułku Policji SS i współpracujący z nimi nacjonaliści z Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali 365 Polaków w Palikrowach, obecnie na obszarze Ukrainy. Ocalało zaledwie kilka rannych osób. Wieś w dawnym województwie tarnopolskim, zamieszkana w większości przez Polaków, została spalona.
W 1944 roku Palikrowy liczyły prawie 1900 mieszkańców, z tej liczby Polacy stanowili 70 procent. Ponadto we wsi schroniło się kilkanaście rodzin, które ratując życie, uciekły z innych miejscowości.

W niedzielę 12 marca pododdział 4. pułku policyjnego SS wraz z bojówkami UPA i samoobrony ukraińskiej - SKW dotarł do miejscowości Podkamień, która była siedzibą gminy. Część napastników wzięła szturmem klasztor w Podkamieniu, mordując ukrywające się tam osoby, w tym mieszkańców Palikrów. Pozostała grupa Ukraińców otoczyła Palikrowy, a mieszkańców, którzy przeżyli ostrzał, zapędziła na łąkę nad rzeką. Po identyfikacji narodowościowej, mieszkańcy narodowości ukraińskiej zostali puszczeni wolno, a Polacy - rozstrzelani z ciężkich karabinów maszynowych. Rannych dobijano bagnetami. Ocalało kilka osób.

Ukraińscy napastnicy ograbili polskie gospodarstwa, a następnie je spalili. Polaków odnalezionych w kryjówkach zamordowali. Z 365 zabitych udało się ustalić nazwiska 265 ofiar. Na miejscu zbiorowej mogiły na łące postawiono pomnik w kształcie krzyża.

Tragedia w Palikrowach była jednym z wydarzeń podczas rzezi wołyńskiej - masowych akcji nacjonalistów ukraińskich przeciwko ludności polskiej, przeprowadzanych w latach 1943-1945. Według szacunków Instytutu Pamięci Narodowej, na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie zginęło wówczas około 100 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej. Po stronie ukraińskiej liczba ofiar wyniosła od 10 do 12 tysięcy. Ludzie ci zginęli z rąk Polaków w akcjach odwetowych i samoobrony lub zostali zamordowani przez samych Ukraińców za udzielenie pomocy polskim sąsiadom.

Instytut Pamięci Narodowej prowadził szereg odrębnych śledztw w sprawie zbrodni ludobójstwa popełnionych przez nacjonalistów ukraińskich w latach 1939 - 1945 na obywatelach polskich, zamieszkałych na terenach wówczas w granicach Rzeczpospolitej Polskiej. W toku działań Głównej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu nie zdołano jednak ustalić konkretnych sprawców masowych zabójstw ludności polskiej. W archiwach polskich i zagranicznych odnaleziono jednak wiele cennych materiałów dotyczących kolejnych wcześniej nieodnotowanych zbrodni. W latach 2015-2017 zapadły decyzje o umorzeniu tych postępowań, wobec niemożności wykrycia sprawców. W uzasadnieniach podkreślano jednak, że bezsprzecznie zbrodnie popełniane na polskich mieszkańcach wschodnich województw II Rzeczpospolitej miały charakter ludobójstwa.

"Zbrodnie popełnione przez nacjonalistów ukraińskich miały na celu wyniszczenie polskiej grupy narodowej. (...) rozmiary popełnionych zbrodni oraz brak możliwości uniknięcia kolejnych pacyfikacji, powodowały iż ludność polska opuszczała zajmowane tereny, w obawie przed kolejnymi napadami. Zachowania sprawców wyczerpują zatem znamiona zbrodni ludobójstwa z art. 118 par. 1 k.k." - czytamy w przykładowym postanowieniu prokuratorów IPN z 29 września 2017 roku.

Zobacz także

2024-03-04, godz. 13:00 Instytut Polonika: do 18 marca nabór do programu "Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat" Do osiemnastego marca trwa nabór do 6. odsłony programu "Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat". Organizuje go Instytut Polonika. Przez ostatnie… » więcej 2024-03-04, godz. 11:00 80 lat temu żołnierze Kedywu AK wykonali wyrok śmierci na Karlu Schmalzu 80 lat temu, 4 marca 1944 roku, żołnierze Kedywu Armii Krajowej wykonali wyrok śmierci na Karlu Schmalzu, dowódcy posterunku Bahnschutzpolizei na dworcu Warszawa… » więcej 2024-03-04, godz. 09:00 Biegacze upamiętnili Żołnierzy Wyklętych w całym kraju Około stu tysięcy biegaczy upamiętniło Żołnierzy Wyklętych. Okazją był organizowany w trzystu miejscach w Polsce i na świecie dwunasty Bieg Pamięci… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 4 marca » więcej 2024-03-03, godz. 14:30 Za nami kolejny bieg "Tropem Wilczym" w Opolu Ponad 350 zawodników wystartowało w Opolu w 8. edycji Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem Wilczym". Uczestnicy mieli do pokonania tradycyjnie dwie… » więcej 2024-03-03, godz. 11:00 Dziś XII Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem wilczym" W trzystu miejscach w Polsce i na świecie około stu tysięcy osób weźmie udział w XII Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem wilczym". Te symboliczne… » więcej 2024-03-03, godz. 08:30 Młodzież szkolna weźmie udział w biegu "Wilczym tropem" w całym kraju Uczniowie z około 450 szkół w całej Polsce wezmą udział w XII Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Wilczym tropem". Wydarzenie odbywa się w ramach obchodów… » więcej 2024-03-03, godz. 10:00 83 lata temu Niemcy utworzyli getto w Krakowie 83 lata temu - 3 marca 1941 roku - Niemcy utworzyli getto w Krakowie. Na terenie obejmującym współcześnie tzw. starą część Podgórza zamknęli początkowo… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 3 marca » więcej 2024-03-02, godz. 13:00 03.03. Bieg Pamięć Żołnierzy Wyklętych Tropem Wilczym w Grodkowie W niedzielę odbędzie się XII edycja biegu Tropem Wilczym. Start o godznie 12:00 przy ratuszu w Grodkowie. Tam też będzie meta. Dystanse do pokonania to… » więcej
5758596061
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »