Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-12, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
12 marca
1329 – Król Czech Jan Luksemburski i wielki mistrz zakonu krzyżackiego Werner von Orseln podpisali w Toruniu sojusz skierowany przeciw Polsce, który był to odpowiedzią na najazd Władysława Łokietka na ziemię chełmińską.

1679 - Jan III Sobieski podpisał w Grodnie przywileje dla rotmistrzów tatarskich na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich: brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej; jedną z nadanych Tatarom wsi były Kruszyniany.

1817 - W Królestwie Polskim powołany został Korpus Górniczy, formacja obejmująca personel państwowych kopalni i hut.

1818 - Papież Pius VII podniósł diecezję warszawską do rangi archidiecezji; arcybiskup warszawski otrzymał tytuł prymasa Królestwa Polskiego.

1865 - W Poznaniu zmarł Leon Przyłuski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski w latach 1845-1865.

1871 - W Poitiers zmarł Leonard Chodźko, historyk, kartograf, działacz emigracyjny, wydawca.

1889 - W Kijowie urodził się Wacław Niżyński, tancerz, choreograf.

1894 - W Poznaniu zmarł August Cieszkowski, filozof, ekonomista.

1908 - W Warszawie zmarł Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.

1910 - W Stryju urodził się Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", oficer WP, dowódca V Wileńskiej Brygady AK, a następnie oddziałów partyzanckich eksterytorialnego Wileńskiego Okręgu AK; w 1948 r. aresztowany przez UB, następnie skazany na karę śmierci; stracony 8 lutego 1951 r. w warszawskim więzieniu na Mokotowie; szczątki "Łupaszki" zidentyfikowano w 2013 r. w wyniku ekshumacji przeprowadzonych przez IPN na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach; pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika w 2016 r. został pochowany z wojskowym ceremoniałem na Wojskowych Powązkach.

1922 - W Krakowie zmarła Aniela Salawa, zakonnica, mistyczka, błogosławiona Kościoła katolickiego.

1923 - W Zgierzu urodził się Władysław Sheybal, aktor i reżyser, znany m.in. z roli muzyka w filmie "Kanał" Andrzeja Wajdy, roli Kronsteena "From Russia with Love" Terrence'a Younga i występu w serialu telewizyjnym "Shogun".

1931 - W Starym Sączu urodził się Józef Tischner, katolicki duchowny, filozof, teolog, pisarz; autor m.in. książek "Świat ludzkiej nadziei", "Etyka Solidarności", "Myślenie według wartości", "Nieszczęsny dar wolności" oraz "Historii filozofii po góralsku".

1934 - W Kochłowicach, obecnie dzielnica Rudy Śląskiej, urodził się Henryk Bista, aktor, przez 30 lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, od 1992 r. występował w Teatrze Współczesnym w Warszawie; znany m.in. z roli Senatora w filmie "Lawa" Tadeusza Konwickiego, sędziego Jaskóły w "Piłkarskim pokerze" Janusza Zaorskiego oraz Bertolda Brechta w telewizyjnej inscenizacji "Opowieści z Hollywoodu".

1936 - W Tarnowie urodził się Michał Heller, katolicki duchowny, filozof, teolog, fizyk, kosmolog; laureat Nagrody Templetona, kawaler Orderu Orła Białego, fundator i pomysłodawca Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie; autor kilkudziesięciu książek z zakresu filozofii, teologii, kosmologii, historii nauki.

1937 – Minister spraw wojskowych wydał rozkaz o utworzeniu oddziałów Obrony Narodowej – sił obrony terytorialnej II Rzeczypospolitej.

1937 - Zwycięzcą III Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina został Jakow Zak z ZSRS.

1943 - Oddział "Jędrusiów" związany z konspiracyjną organizacją Odwet działającą na Kielecczyźnie, wspólnie z żołnierzami AK rozbił niemieckie więzienie w Opatowie, uwalniając kilkudziesięciu więźniów.

1944 - W Palikrowach w powiecie Brody ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 360 osób narodowości polskiej.

1948 - W Sandomierzu zmarł Józef Świeżyński, polityk, w 1918 mianowany przez Radę Regencyjną premierem rządu Królestwa Polskiego, w latach 1919-33 prezes Polskiej Macierzy Szkolnej.

1955 - W Gdańsku urodziła się Janina Ochojska, założycielka i szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej.

1956 - W Moskwie zmarł I sekretarz KC PZPR Bolesław Bierut; w okresie międzywojennym członek KPP i WKP(b), funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej; w latach 1944-1956 członek BP PPR, a następnie PZPR; od 1948 do 1954 r. przewodniczący, później (1954-1956) I sekretarz KC PZPR; prezydent KRN (1944-1947); w latach 1947-1952 prezydent RP; bezpośrednio odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.

1956 - W Zębie urodził się Stanisław Bobak, skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk.

1963 - W Warszawie urodził się Kazik Staszewski, wokalista, kompozytor, lider zespołu "Kult".

1965 - Premiera filmu "Życie raz jeszcze" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1999 - W Independence w stanie Missouri w USA odbyła się uroczystość oficjalnego przyjęcia Polski, Czech i Węgry do NATO.

2005 - W Gdańsku zmarł Zbigniew Kuźmiński, reżyser, autor filmów "Nad Niemnem", "Między ustami a brzegiem pucharu", "Agent nr 1".

2013 - W Krakowie zmarł Marek Skwarnicki, poeta, publicysta, członek redakcji "Tygodnika Powszechnego".

2019 – W Krakowie zmarł Leopold Kozłowski-Kleinman, kompozytor, dyrygent i pianista, nazywany „ostatnim klezmerem Galicji”.

2020 - Pandemia koronawirusa: zarejestrowano pierwszy w Polsce przypadek śmierci osoby zarażonej COVID-19.

Zobacz także

2024-03-22, godz. 10:15 91 lat temu Niemcy utworzyli KL Dachau, pierwszy nazistowski obóz koncentracyjny 91 lat temu, 22 marca 1933 roku, dwa miesiące po dojściu Adolfa Hitlera do władzy, w Dachau pod Monachium został utworzony pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny… » więcej 2024-03-22, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 22 marca » więcej 2024-03-21, godz. 15:00 Bęben z historią - Instrumenty muzyczne, rzeźby i maski pochodzące niemal z całego świata można podziwiać w nyskim… Tytuł wystawy to „Sztuka i instrumenty etniczne. Kolekcja rzeźby drewnianej Violetty i Leszka Dylik”. Ekspozycja cieszy się dużą popularnością wśród… » więcej 2024-03-21, godz. 13:00 44 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście przeciwko kłamstwu katyńskiemu 44 lata temu, 21 marca 1980 roku, Walenty Badylak, były żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Szymon", emerytowany piekarz, dokonał aktu samospalenia na krakowskim… » więcej 2024-03-21, godz. 11:15 Uroczystości pogrzebowe zidentyfikowanego przez IPN Władysława Guzdka ps. "Wilk" W kościele Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Czechowicach-Dziedzicach odbywają (11:00) się uroczystości pogrzebowe odnalezionego i zidentyfikowanego… » więcej 2024-03-21, godz. 11:00 Nagrody wydawnictwa IPN przyznane Sygnety wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej dla najlepszych książek wydanych w ubiegłym roku rozdane. Nagroda ma na celu docenienie autorów, którzy publikują… » więcej 2024-03-21, godz. 09:00 Uroczystości pogrzebowe Stanisława Marciniaka - żołnierza Batalionów Chłopskich, AK i ZWZ Wczoraj (20.03) w południe w kościele św. Wawrzyńca w Rogóźnie (Rogóźno 21), Ludwin odbyły się uroczystości pogrzebowe Stanisława Marciniaka pseudonim… » więcej 2024-03-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 marca » więcej 2024-03-20, godz. 15:00 Apel Pamięci 24 żołnierzy Związku Walki Zbrojnej AK Uroczysty apel poświęcony pamięci 24 żołnierzy Związku Walki Zbrojnej AK zamordowanych przez hitlerowskiego okupanta odbędzie się w Cieszynie w woj. … » więcej 2024-03-20, godz. 13:00 Premiera filmu Pawła Woldana "Rakowiecka 37. Historia więzienia i aresztu śledczego Warszawa-Mokotów" [DŹWIĘK] O więziennych losach polskich patriotów, którzy ginęli z rąk stalinowskich oprawców opowiada nowo powstały film „Rakowiecka 37. Historia więzienia i… » więcej
5657585960
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »