Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-04, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 marca
1314 - W Uniejowie zmarł Jakub Świnka, arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314; zwolennik zjednoczenia państwa polskiego, podzielonego w wyniku rozbicia dzielnicowego.

1386 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski.

1484 - W Grodnie w wieku 26 lat zmarł królewicz Kazimierz, syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki; kanonizowany w 1602 r.; patron Korony i Litwy.

1513 - Piła uzyskała od Zygmunta I prawa miejskie.

1789 - W życie weszła Konstytucja Stanów Zjednoczonych, pierwsza ustawa zasadnicza na świecie, do której w Rzeczypospolitej odwołali się twórcy Konstytucji 3 Maja z 1791 r., będącej pierwszą europejską konstytucją.

1819 - W Warszawie urodziła się Narcyza Żmichowska, pisarka, poetka, uznawana za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce; autorka "Poganki", "Dwoistego życia" i "Białej róży".

1863 - Polskie oddziały powstańcze pod wodzą gen. Mariana Langiewicza stoczyły bitwę z Rosjanami pod Pieskową Skałą.

1886 - W Sanoku urodził się Kazimierz Świtalski, żołnierz Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego; minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1928-1929), premier (1929), marszałek Sejmu w latach 1930-1935, senator.

1896 - Urodził się Stefan Pronaszko, piłkarz, współzałożyciel Polonii Warszawa, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej 1939 roku, major Wojska Polskiego, zamordowany w 1943 roku w niemieckim obozie Weimar-Buchenwald.

1899 - W Racławówce urodził się Józef Baran-Bilewski, kapitan Wojska Polskiego, sportowiec, mistrz Polski w pchnięciu kulą i rzucie dyskiem, rekordzista Polski, olimpijczyk; zamordowany w 1940 roku w Katyniu.

1900 - W Gatczynie koło Petersburga urodził się Jan Zachwatowicz, architekt, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej; inicjator renowacji i odbudowy wielu zabytków polskich po 1945 r., m.in. Starego Miasta, katedry św. Jana i Zamku Królewskiego w Warszawie.

1903 - W Krakowie urodził się Adam Polewka, dziennikarz, pisarz, działacz polityczny, działacz PPS, KPP i PZPR, autor widowiska "Igrce w gród walą".

1904 - W Zakopanem powstał Związek Górali.

1906 - W Krakowie urodził się Karol Estreicher (junior), historyk sztuki, bibliograf, muzealnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius.

1928 - Odbyły się wybory do Sejmu II kadencji; najsilniejszym klubem parlamentarnym został Bezpartyjny Blok Wspierania Rządu, który zdobył 125 mandatów.

1932 - W Pińsku urodził się Ryszard Kapuściński - reporter, dziennikarz, publicysta, podróżnik, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej; autor m.in. "Wojny futbolowej", "Cesarza" oraz "Podróży z Herodotem".

1935 - W Radomiu urodził się Kazimierz Paździor, bokser, mistrz olimpijski z Rzymu (1960) i mistrz Europy z Pragi (1957).

1938 - W Przemyślanach koło Lwowa urodził się Adam Daniel Rotfeld, dyplomata, znawca problematyki bezpieczeństwa; dyrektor Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (1990-2002); minister spraw zagranicznych RP (2005); członek Grupy Ekspertów NATO ds. przygotowania Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu (2009-2010); od 2008 r. współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych; b. przewodniczący Rady Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

1939 - W sztabie Głównym Wojska Polskiego rozpoczęto prace nad planem obronnym na wypadek wojny z Niemcami o kryptonimie "Zachód".

1940 - W Przemyślu zmarł Artur Gustowski, wielkopolski przedsiębiorca i dziennikarz, od 1907 roku wydawca poznańskiego pisma "Kupiec", animator życia gospodarczego w Wielkopolsce.

1941 - Okupacyjne władze niemieckie wydały rozporządzenie o tzw. niemieckiej liście narodowościowej i niemieckiej przynależności państwowej na ziemiach wschodnich wcielonych do Rzeszy.

1941 - W Poznaniu urodził się Hubert Wagner, siatkarz, wielokrotny reprezentant Polski; trener, uważany za jednego z najwybitniejszych szkoleniowców w historii polskiego sportu; prowadzona przez niego drużyna siatkarzy zdobyła mistrzostwo świata w Meksyku w 1974 r. oraz złoty medal olimpijski dwa lata później w Montrealu.

1941 - W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Kazimierz Grześkowiak, satyryk, aktor, członek Silnej Grupy pod Wezwaniem, autor przebojów "Chłop żywemu nie przepuści", "To je moje", Odmieniec", "Kawalerskie noce".

1942 - W Sosnowcu urodził się Kazimierz Ratoń, poeta, autor tomików "Pieśni północne", "Gdziekolwiek pójdę", "Pieśni ocalone".

1942 - W Oświęcimiu urodził się Henryk Waniek, śląski malarz, poeta, filozof, krytyk, scenograf; autor książek "Dziady berlińskie", "Pitagoras na trawie", "Finis Silesiae".

1943 - W Warszawie zmarł Julian Krzewiński, aktor, śpiewak operowy (tenor), autor scenariuszy, librett i tekstów piosenek, m.in. "Bal na Gnojnej", "Już młodość uleciała" oraz współautor scenariusza filmu Mieczysława Krawicza "Każdemu wolno kochać".

1951 - W Gdańsku działalność rozpoczęła Szybka Kolej Miejska. Pierwsza linia obejmowała trasę Gdańsk Główny - Gdańsk-Nowy Port.

1951 - Premiera filmu Jana Rybkowskiego "Warszawska premiera" z Janem Koecherem w roli Stanisława Moniuszki.

1953 - W Pabianicach urodził się Paweł Janas, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, członek drużyny, która na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r. zdobyła trzecie miejsce; w latach 2003-2006 selekcjoner reprezentacji narodowej.

1968 - Decyzją ministra oświaty i szkolnictwa wyższego Henryka Jabłońskiego Adam Michnik i Henryk Szlajfer zostali bezprawnie skreśleni z listy studentów Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego; powodem usunięcia ich z uczelni był udział w studenckiej demonstracji przeciwko cenzurze oraz przekazywanie informacji o protestach zagranicznym dziennikarzom.

1979 - Papież Jan Paweł II ogłosił swoją pierwszą encyklikę "Redemptor Hominis".

1979 - Premiera serialu "Rodzina Połanieckich" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1981 - W Moskwie I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania spotkał się z sowieckim przywódcą Leonidem Breżniewem; na spotkaniu omawiano m.in. działania, które miały ograniczyć wzrost znaczenia w Polsce Solidarności.

1982 - Stan wojenny: Andrzej Milczanowski skazany został na pięć lat więzienia za kierowanie w grudniu 1981 r. strajkiem w Regionie NSZZ "Solidarność" Pomorze Zachodnie.

1994 - Polska premiera filmu "Lista Schindlera" w reżyserii Stevena Spielberga.

1998 - W Warszawie zmarł Adam Bień, działacz ruchu ludowego, członek władz Polskiego Państwa Podziemnego, aresztowany przez NKWD i sądzony w procesie szesnastu w Moskwie.

2000 - W Miami Beach zmarł Władysław Daniłowski, pianista, śpiewak, kompozytor, współzałożyciel i kierownik Chóru Dana.

2004 - W Warszawie zmarł Jeremi Przybora, poeta, aktor, współtwórca Kabaretu Starszych Panów.

2007 - W Warszawie zmarł Tadeusz Nalepa, gitarzysta i wokalista, legenda polskiego bluesa, twórca i lider zespołów Blackout i Breakout, autor wielu przebojów, m.in. "Oni zaraz przyjdą tu", "Kiedy byłem małym chłopcem", "Poszłabym za tobą".

2011 - Premiera filmu "Sala samobójców" w reżyserii Jana Komasy.

2012 - W Warszawie zmarł Michał Issajewicz "Miś", żołnierz ZWZ-AK, członek Zgrupowania Agat i Batalionu "Parasol", uczestnik akcji wykonania wyroku na dowódcy SS i policji Dystryktu Warszawa, gen. Franzu Kutscherze; więzień KL Stutthof.

2015 - W Zalesiu Górnym zmarł Zbyszko Siemaszko, fotografik, reporter, dokumentalista odbudowy Warszawy, żołnierz Armii Krajowej.

2016 - W Warszawie zmarł Wojciech Skibiński - aktor teatralny i filmowy, związany ze stołecznymi teatrami, m.in. z Teatrem Dramatycznym; w filmie debiutował w "Zezowatym szczęściu" Andrzeja Munka; grał też m.in. w "Weselu" Wojciecha Smarzowskiego i w popularnym serialu "Czas honoru".

2017 - W Warszawie zmarł ojciec Henryk Kietliński, pallotyn, prowincjał polskiej prowincji pallotynów, autor "Moich dialogów z Janem Pawłem II", harcerz Szarych Szeregów, odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

2018 – Zmarła aktorka Grażyna Staniszewska, znana m.in z filmów "Zamach", "Krzyż Walecznych" oraz roli Danusi Jurandówny w "Krzyżakach" Aleksandra Forda.

2020 - Pandemia koronawirusa: Ministerstwo Zdrowia podało informację o pierwszym przypadku zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w Polsce. „Pacjent zero” przyjechał do Zielonej Góry z Niemiec. 20 marca został uznany za ozdrowieńca.

2021 – W Warszawie odsłonięto pomnik Jana Zachwatowicza, architekta, historyka architektury, profesora Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, zasłużonego dla odbudowy warszawskiego Starego Miasta.

2022 – W Gliwicach zmarł mjr Aleksander Tarnawski ps. Upłaz, ostatni Cichociemny.

Zobacz także

2024-02-12, godz. 13:00 Bieg "Tropem Wilczym" w Prudniku - trwają zapisy Prudnicki bieg "Tropem Wilczym" upamiętni też miejscowych żołnierzy niezłomnych powojennego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego. Start i meta… » więcej 2024-02-12, godz. 11:00 Trwają zgłoszenia do konkursu filmowego Muzeum Powstania Warszawskiego #63 sekundy Muzeum Powstania Warszawskiego przyjmuje zgłoszenia do konkursu filmowego "#63sekundy". Konkurs skierowany jest do ludzi młodych. Polega na nakręceniu 63-sekundowego… » więcej 2024-02-12, godz. 10:45 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie 240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden… » więcej 2024-02-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 lutego » więcej 2024-02-11, godz. 23:20 Muzeum Auschwitz: sesja poświęcona obrazowi Auschwitz w kulturze masowej Obrazowi Auschwitz w kulturze masowej poświęcona będzie sesja edukacyjna online, którą przygotowało należące do Muzeum Auschwitz międzynarodowe centrum… » więcej 2024-02-11, godz. 09:00 20 lat temu zmarł pułkownik Ryszard Kukliński 20 lat temu, 11 lutego 2004 roku, w Stanach Zjednoczonych zmarł pułkownik Ryszard Kukliński, były oficer Ludowego Wojska Polskiego, tajny współpracownik… » więcej 2024-02-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 lutego » więcej 2024-02-10, godz. 15:00 104 lata temu odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem 104 lata temu, 10 lutego 1920 roku, odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem. Tego dnia w Pucku generał broni Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił… » więcej 2024-02-10, godz. 13:45 105 lat temu po raz pierwszy zebrał się Sejm Ustawodawczy 105 lat temu, 10 lutego 1919 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski otworzył pierwszą sesję Sejmu Ustawodawczego. Ten jednoizbowy Sejm, wybrany… » więcej 2024-02-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 lutego » więcej
6869707172
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »