Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Żołnierze wyklęci - 'Inka' i 'Zagończyk'
2024-03-01, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

Żołnierze wyklęci - "Inka" i "Zagończyk"

Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
1 marca to Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Został ustanowiony przez Sejm w 2011 roku, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
Wśród nich znajdują się Danuta Siedzikówna "Inka" oraz Feliks Selmanowicz "Zagończyk", na których 28 sierpnia 1946 roku wykonano wyrok śmierci w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku. Danuta Siedzikówna była sanitariuszką 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, odtworzonej i dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę", także zamordowanego potem przez komunistów. Podporucznik Feliks Selmanowicz walczył w 3., 4. oraz 5. Wileńskiej Brygadzie AK. W chwili egzekucji "Inka" miała niespełna 18 lat, "Zagończyk" - 42 lata. Do "Inki" strzelało kilku katów z odległości trzech kroków. Żaden nie trafił. Danutę Siedzikównę dobił, strzałem w głowę, dowódca plutonu egzekucyjnego z Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Według relacji obecnego w czasie egzekucji księdza Mariana Prusaka "Inka" i "Zagończyk" przed śmiercią krzyknęli jeszcze "Niech żyje Polska". W grypsie przesłanym z więzienia Danuta Siedzikówna napisała: "Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba".

Historyk Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego profesor Wiesław Jan Wysocki mówił w Polskim Radiu (2016), że zarówno "Inka", jak i "Zagończyk", mimo że reprezentowali różne pokolenia, od najmłodszych lat zaangażowali się dla Polski. Selmanowicz był weteranem wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i wieloletnim działaczem niepodległościowego podziemia. "Zagończyk" walkę miał w sercu - mówił profesor Wysocki:

Mogiła "Inki" i "Zagończyka" przez lata pozostawała nieznana. Dopiero we wrześniu 2014 roku badacze Instytutu Pamięci Narodowej odkryli na gdańskim Cmentarzu Garnizonowym ich szczątki, co potwierdziły badania genetyczne. Uroczysty, państwowy pogrzeb "Inki" i "Zagończyka" odbył się w 2016 roku. Feliks Selmanowicz został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika, a Danuta Siedzikówna - na stopień podporucznika.

W 2007 roku Danuta Siedzikówna została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 Feliksa Selmanowicza uhonorowano Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. "Inkę" i "Zagończyka" bezpiece wydała Regina Mordas-Żylińska, łączniczka w oddziale Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, następnie w 5. Wileńskiej Brygadzie AK, dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. W 1944 roku odznaczona Krzyżem Walecznych, dwa lata później, z niewiadomych przyczyn, zdecydowała się na współpracę z UB. „Regina”, bo taki nadano jej pseudonim, sprowadziła represje na kilkudziesięciu towarzyszy broni. W raporcie SB z 1957 roku napisano, że bilans jej agenturalnej działalności do 1950 roku to rozbicie 120 punktów konspiracyjnych, dostarczenie 121 nazwisk i danych osób zaangażowanych w konspirację wileńską, aresztowanie dowódców tej konspiracji, a także wielu żołnierzy AK/WiN z ówczesnych województw: szczecińskiego, gdańskiego, olsztyńskiego, białostockiego i pomorskiego.

Zobacz także

2024-02-29, godz. 11:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych uczci opolski IPN oraz Stowarzyszenie rtm. Pileckiego Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Opolu oraz Stowarzyszenie Miłośników Historii i Wojskowości im. rtm. W. Pileckiego Kryptonim T-IV zapraszają 01.03… » więcej 2024-02-29, godz. 09:00 W 80. rocznicę zbrodni w Hucie Pieniackiej uczczono pomordowanych Polaków Na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego przy Grobie Nieznanego Żołnierza rodziny ofiar, przedstawiciele rządu, wojska, duchowieństwa, harcerze i poczty sztandarowe… » więcej 2024-02-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 29 lutego » więcej 2024-02-28, godz. 22:00 Andrzej Duda w 80. rocznicę pacyfikacji wsi Wanaty Prezydent Andrzej Duda w 80. rocznicę pacyfikacji wsi Wanaty na Mazowszu oddał hołd ofiarom tej niemieckiej zbrodni. 28 lutego 1944 roku Niemcy zamordowali… » więcej 2024-02-28, godz. 13:00 80 lat temu w pacyfikacji wsi Wanaty koło Garwolina zginęło 108 osób 80 lat temu, 28 lutego 1944 roku, podczas pacyfikacji przez Niemców wsi Wanaty koło Garwolina, zginęło 108 osób, w tym 35 kobiet i 47 dzieci. Ocalały tylko… » więcej 2024-02-28, godz. 11:00 10. edycja (O)polskiego Testu Wiedzy o Żołnierzach Wyklętych Rywalizacja odbędzie 4 marca się w trzech kategoriach wiekowych: szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe oraz studenci i dorośli. » więcej 2024-02-28, godz. 07:30 80. rocznica zbrodni na Polakach w Hucie Pieniackiej na Ukrainie 80 lat temu, 28 lutego 1944 roku, doszło do zbrodni na Polakach w Hucie Pieniackiej na Ukrainie. Miejscowy oddział UPA oraz ukraińscy ochotnicy z dywizji SS… » więcej 2024-02-28, godz. 07:30 Kalendarium na dziś 28 lutego » więcej 2024-02-27, godz. 23:20 Średniowieczna odznaka pielgrzyma trafiła do konserwatora zabytków Zdjęcie średniowiecznej odznaki pielgrzyma z Wólki Nieliskiej w powiecie zamojskim opublikował w mediach społecznościowych Lubelski Wojewódzki Konserwator… » więcej 2024-02-27, godz. 13:15 37. rocznica śmierci ks. Blachnickiego: powstaje film o ostatnich miesiącach życia kapłana Przypada 37. rocznica śmierci Sługi Bożego księdza Franciszka Blachnickiego. Kawaler Orderu Orła Białego był organizatorem Krucjaty Wstrzemięźliwości… » więcej
6061626364
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »