Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w pacyfikacji wsi Wanaty koło Garwolina…
2024-02-28, 13:00 Autor: R/IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

80 lat temu w pacyfikacji wsi Wanaty koło Garwolina zginęło 108 osób

Pomnik upamiętniający pacyfikację i spalenie wsi Wanaty. [fot źródło: www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/79-rocznica-pacyfikacji-i-spalenia-wsi-wanaty-w-gminie-laskarzew]
Pomnik upamiętniający pacyfikację i spalenie wsi Wanaty. [fot źródło: www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/79-rocznica-pacyfikacji-i-spalenia-wsi-wanaty-w-gminie-laskarzew]
80 lat temu, 28 lutego 1944 roku, podczas pacyfikacji przez Niemców wsi Wanaty koło Garwolina, zginęło 108 osób, w tym 35 kobiet i 47 dzieci. Ocalały tylko dwie, ciężko ranne osoby.
Okupant dopuścił się zbrodni w odwecie za śmierć kilku niemieckich żandarmów, zabitych tydzień wcześniej w potyczce z polskimi partyzantami. W obchodach 80. rocznicy pacyfikacji wsi weźmie udział prezydent Andrzej Duda. Uroczystości rozpoczną się o godz. 12.00 pod pomnikiem w Wanatach, gdzie odbędzie się Apel Pamięci i salwa honorowa w wykonaniu kompanii reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Następnie o godz. 14.00 w Szkole Podstawowej im. Pamięci Wanat w Woli Łaskarzewskiej zaplanowano między innym wystąpienie prezydenta Andrzeja Dudy.

Podczas II wojny światowej w lasach garwolińskich, i prawie na całym Mazowszu, działała partyzantka Armii Krajowej. Gdy 21 lutego 1944 do zagrody Antoniego Kędziory w Wanatach przyjechał lotny oddział niemieckiej żandarmerii, w pobliżu gospodarstwa, na śniegu Niemcy znaleźli ślady prowadzące do lasu. Tam natknęli się na 13-osobowy oddział żołnierzy AK "Flądra" dowodzony przez Jana Kosickiego "Maxa", który oczekiwał na zrzut lotniczy. Doszło do zbrojnego starcia. Zginęło kilku Niemców, a trzech zostało rannych. Po stronie partyzantów był jeden ranny. W odwecie starosta garwoliński Karl Freudenthal zarządził pacyfikację Wanat. 28 lutego kilkusetosobowa ekspedycja karna złożona z funkcjonariuszy żandarmerii, gestapo i niemieckiej Policji Kryminalnej oraz kolaborantów określanych jako "Ukraińcy" lub "Kałmucy", rozpoczęła działania. Mordowano mieszkańców, podpalano budynki mieszkalne i gospodarcze, rabowano dobytek. W ciągu kilku godzin wieś przestała istnieć. Z mieszkańców uratowały się dwie osoby: Julianna Niedźwiedzka-Olejnik i Władysław Górzkowski. Dzięki ich zeznaniom znany jest sposób przeprowadzenia pacyfikacji.

Krótko po zakończeniu pacyfikacji, okoliczni mieszkańcy zebrali zwłoki pomordowanych i pochowali w zbiorowej mogile na cmentarzu parafialnym w Łaskarzewie.

Karl Freudenthal zginął 6 lipca 1944 roku w zamachu zorganizowanym przez żołnierzy Armii Krajowej. Ofiary pacyfikacji upamiętnia pomnik w Wanatach w gminie Łaskarzew, postawiony w 1945 roku. Przed monumentem w 2002 ustawiono tablice z nazwiskami zamordowanych.

Zobacz także

2024-03-03, godz. 14:30 Za nami kolejny bieg "Tropem Wilczym" w Opolu Ponad 350 zawodników wystartowało w Opolu w 8. edycji Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem Wilczym". Uczestnicy mieli do pokonania tradycyjnie dwie… » więcej 2024-03-03, godz. 11:00 Dziś XII Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem wilczym" W trzystu miejscach w Polsce i na świecie około stu tysięcy osób weźmie udział w XII Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem wilczym". Te symboliczne… » więcej 2024-03-03, godz. 08:30 Młodzież szkolna weźmie udział w biegu "Wilczym tropem" w całym kraju Uczniowie z około 450 szkół w całej Polsce wezmą udział w XII Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Wilczym tropem". Wydarzenie odbywa się w ramach obchodów… » więcej 2024-03-03, godz. 10:00 83 lata temu Niemcy utworzyli getto w Krakowie 83 lata temu - 3 marca 1941 roku - Niemcy utworzyli getto w Krakowie. Na terenie obejmującym współcześnie tzw. starą część Podgórza zamknęli początkowo… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 3 marca » więcej 2024-03-02, godz. 13:00 03.03. Bieg Pamięć Żołnierzy Wyklętych Tropem Wilczym w Grodkowie W niedzielę odbędzie się XII edycja biegu Tropem Wilczym. Start o godznie 12:00 przy ratuszu w Grodkowie. Tam też będzie meta. Dystanse do pokonania to… » więcej 2024-03-02, godz. 11:00 "Pancerny Skorpion" zaprasza na rajd i pokaz pojazdów militarnych "Śladami Żołnierzy niezłomnych na ziemiach zachodnich" poprowadzi rajd pojazdów historycznych w wykonaniu Stowarzyszenia "Pancerny Skorpion". Uczestnicy wyruszą… » więcej 2024-03-02, godz. 09:00 Na Wojskowych Powązkach na Kwaterze "Ł" uczczono Żołnierzy Wyklętych Na Wojskowych Powązkach na Kwaterze "Ł" uczczono Żołnierzy Wyklętych. W uroczystości w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych wzięli udział miedzy… » więcej 2024-03-02, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 2 marca » więcej 2024-03-01, godz. 15:45 Są jeszcze wolne miejsca w niedzielnym biegu "Tropem Wilczym" w Kietrzu Kietrz to jedno z dziesięciu miast na Opolszczyźnie, gdzie odbędzie się tegoroczna edycja "Biegu pamięci Żołnierzy Wyklętych''. Uczestnicy wydarzenia… » więcej
5859606162
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »