Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-27, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
27 lutego
1253 - Książę krakowski Bolesław V Wstydliwy nadał prawa miejskie Bochni.

1335 - Kazimierz III Wielki wydał przywilej lokacyjny nowego miasta - miało się ono mieścić na przedmieściach Krakowa i nosić imię króla. Pod koniec XVIII wieku stało się ono dzielnicą Krakowa.

1667 - W Podhajcach zmarł Stanisław Rewera Potocki, hetman wielki koronny, regalista, przeciwnik rokoszu Lubomirskiego.

1670 – Na Jasnej Górze odbył się ślub króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego z arcyksiężniczką austriacką Eleonorą Habsburżanką.

1734 - W Nieświeżu urodził się Karol Stanisław Radziwiłł, książę, starosta lwowski, wojewoda wileński, marszałek generalny konfederacji radomskiej z 1767 r.

1822 - W Warszawie urodził się Teofil Lenartowicz - poeta epoki romantyzmu, etnograf, rzeźbiarz, uczestnik konspiracji niepodległościowej; jego utwory m.in. znany "Złoty kubek" związane były z folklorem Mazowsza, pisał również utwory patriotyczne i religijne, poematy historyczne.

1839 - W Wilnie rozstrzelany został przez Rosjan Szymon Konarski, polski działacz niepodległościowy, powstaniec listopadowy, członek organizacji "Młoda Polska" i Stowarzyszenia Ludu Polskiego.

1846 - W Podgórzu, obecnie dzielnica Krakowa, żołnierze austriaccy ostrzelali patriotyczno-religijną manifestację; w wyniku ostrzału zginął idący na jej czele Edward Dembowski, działacz niepodległościowy, filozof, krytyk literacki, jeden z przywódców powstania krakowskiego w 1846 r.

1861 - W Warszawie na placu Zamkowym odbyła się manifestacja patriotyczna, brutalnie stłumiona przez wojska rosyjskie; zginęło pięciu Polaków, których pogrzeb na Powązkach 2 marca stał się kolejną wielką manifestacją; było to jedno z wydarzeń, które przyczyniło się do wybuchu Powstania Styczniowego w 1863 r.

1868 - W twierdzy Szlisselburg koło Petersburga zmarł więziony przez władze carskie Walerian Łukasiński, oficer, działacz niepodległościowy, założyciel Narodowego Towarzystwa Patriotycznego.

1870 - W Pilicy urodził się Aleksander Osiński, generał-major armii Cesarstwa Rosyjskiego i generał dywizji odrodzonego Wojska Polskiego, senator II RP, prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.

1879 - W Klonówku urodził się Józef Mirecki, ps. Montwiłł, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, członek Organizacji Bojowej, aresztowany przez władze rosyjskie, stracony w 1908 roku na stokach Cytadeli.

1886 - Arcybiskupem-metropolitą poznańsko-gnieźnieńskim i prymasem Polski został niemiecki arcybiskup Julius Dinder.

1903 - W Homlu urodził się Henryk Szletyński, aktor i reżyser, wykładowca, prezes SPATiF i ZASP.

1904 - w Krakowie urodził się Jalu Kurek (właśc. Franciszek Kurek), polski poeta i prozaik, przedstawiciel tzw. Awangardy Krakowskiej, autor m.in. powieści "Grypa szaleje w Naprawie" i "Nad Czorsztynem się błyska".

1910 - W Warszawie urodziła się Zofia Hertz, wydawca, współzałożycielka Instytutu Literackiego i "Kultury", współpracowniczka Jerzego Giedroycia.

1913 - W Bielinach Kapitulnych w woj. świętokrzyskim urodził się Kazimierz Sabbat, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, premier (1976-1986) i prezydent RP na uchodźstwie (1986-1989).

1918 – Decyzją Rady Regencyjnej Antoni Ponikowski został pełniącym obowiązki premiera Królestwa Polskiego (Rady Kierowników Ministerstw).

1919 - W Kaliszu urodził się Jerzy Mieczysław Jarnuszkiewicz, rzeźbiarz, twórca m.in. pomnika Małego Powstańca w Warszawie.

1919 - W Warszawie urodziła się Helena Wolińska (Fajga Danielak), stalinowska prokurator wojskowa; odpowiedzialna za bezprawne aresztowanie w latach 50. ponad 20 osób, w tym gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila", ofiary późniejszego mordu sądowego.

1928 - W Warszawie urodził się Andrzej Stockinger, aktor teatralny, filmowy, członek kabaretu "Owca", znany z filmów "Czterdziestolatek", "Miś".

1929 - W Warszawie urodził się Stefan Kudelski, elektronik, wynalazca; twórca magnetofonów Nagra, które zrewolucjonizowały technikę rejestracji dźwięku.

1933 - W Berlinie w nocy z 27 na 28 lutego doszło do pożaru gmachu Reichstagu, co - po oskarżeniu o ten czyn komunistów - stało się decydujące dla pełnego przejęcia władzy w Republice Weimarskiej przez NSDAP i Adolfa Hitlera.

1933 - W Warszawie urodził się Aleksander Minkowski, dziennikarz, pisarz, scenarzysta, autor scenariuszy popularnych seriali "Gruby", "Dyrektorzy", "Szaleństwo Majki Skowron".

1934 - W Berlinie gestapo rozbiło polską siatkę szpiegowską, aresztując m.in. agenta polskiego wywiadu Jerzego Sosnowskiego.

1936 - Premiera filmu "Pan Twardowski" w reżyserii Henryka Szaro.

1945 - W Poznaniu oficjalnie powołano Instytut Zachodni, którego misją jest badanie naukowe m.in. Niemiec i relacji polsko-niemieckich; jego pierwszym dyrektorem został prof. Zygmunt Wojciechowski.

1945 - W Łowiczu urodził się Daniel Olbrychski, jeden z najpopularniejszych polskich aktorów, niezapomniany Kmicic z "Potopu" i Azja Tuhajbejowicz z "Pana Wołodyjowskiego"; wybitne kreacje stworzył m.in. w reżyserowanych przez Andrzeja Wajdę filmach "Popioły", "Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Brzezina", "Panny z Wilka", "Krajobraz po bitwie" oraz "Ziemia obiecana".

1945 - W Kurowie urodził się Jacek Janczarski, pisarz, satyryk, scenarzysta, autor popularnej audycji "Kocham pana, panie Sułku", współtwórca magazynu "Zgryz" i cyklu "Rodzina Poszepszyńskich", autor scenariuszy filmów "Milioner", "Stan wewnętrzny" i serialu "Zmiennicy".

1946 - Ze Szczecina wyjechał pierwszy transport deportowanych Niemców.

1954 - Premiera filmu "Piątka z ulicy Barskiej" w reżyserii Aleksandra Forda.

1955 - W Krakowie urodził się Andrzej Hudziak, aktor, związany ze Starym Teatrem w Krakowie; wystąpił m.in. w filmie Andrzeja Barańskiego "Parę osób, mały czas", w którym zagrał rolę poety Mirona Białoszewskiego.

1957 - Ukazał się pierwszy numer tygodnika "Polityka", którego redaktorem naczelnym został Stefan Żółkiewski.

1982 - W Warszawie zmarła Maria Kownacka - pisarka, autorka utworów dla dzieci, m.in. "Plastusiowego pamiętnika".

1987 - W Carlsbergu w Niemczech zmarł ksiądz Franciszek Blachnicki, więzień KL Auschwitz, prof. KUL, działacz społeczny, twórca Ruchu Światło-Życie.

1990 - Polska wznowiła stosunki dyplomatyczne z Izraelem, zerwane w czerwcu 1967 r. w reakcji na wojnę izraelsko-arabską (tzw. wojną sześciodniową), w której Warszawa, podobnie jak Moskwa, popierała stronę arabską.

1990 - W Krakowie zmarł prof. Henryk Wereszycki, historyk, badacz dziejów XIX wieku.

2009 - W Krakowie zmarł Grzegorz Borek, ps. Bolec, muzyk, aktor, jeden z pierwszych wykonawców hip-hopu w Polsce, znany m.in. z filmów "Poniedziałek", "Wtorek", "Chaos".

2012 - W Warszawie zmarł Piotr Pawłowski, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów "Zbrodniarz i panna", "Twarzą twarz", "Potop" (rola króla Jana II Kazimierza Wazy) oraz dubbingowej kreacji w serialu "17 mgnień wiosny".

2015 - W Warszawie zmarł Bohdan Tomaszewski, dziennikarz sportowy, komentator radiowy i telewizyjny.

2020 – W Warszawie zmarł Paweł Królikowski, aktor prezes Związku Artystów Scen Polskich (2018-2020), znany z wielu ról filmowych i telewizyjnych, przede wszystkim Jakuba Kusego w serialu "Ranczo" oraz komisarza Igora Rosłonia w serialu "Pitbull".

Zobacz także

2024-02-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 21 lutego » więcej 2024-02-20, godz. 15:00 10 rocznica pacyfikacji Majdanu w cieniu wojny Na Ukrainie obchodzona jest dziś dziesiąta rocznica krwawej pacyfikacji Majdanu. To Dzień Pamięci Bohaterów Niebiańskiej Sotni. W lutym 2014 roku zginęło… » więcej 2024-02-20, godz. 13:00 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN 110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny… » więcej 2024-02-20, godz. 11:00 80 lat temu w niemieckim obozie zginął hm. Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów 80 lat temu, 20 lutego 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen zginął harcmistrz Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów… » więcej 2024-02-20, godz. 09:00 105 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą Konstytucję 105 lat temu, 20 lutego 1919 roku, Sejm Ustawodawczy II RP uchwalił Małą Konstytucję. Uchwała oddawała władzę ustawodawczą w ręce jednoizbowego Sejmu… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 20 lutego » więcej 2024-02-19, godz. 13:00 140 lat temu urodził się Maciej Rataj, polityk, marszałek Sejmu II RP Maciej Rataj 140 lat temu - 19 lutego 1884 roku - urodził się Maciej Rataj, polityk, działacz ludowy, marszałek Sejmu w II Rzeczpospolitej, a w czasie II wojny światowej… » więcej 2024-02-19, godz. 12:00 Po raz piąty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej Dziś po raz piąty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej, święto państwowe. Upamiętnia ono dokonania polskich naukowców i ich dążenia do poznania prawdy, służy… » więcej 2024-02-19, godz. 11:00 551 lat temu urodził się Mikołaj Kopernik, astronom, twórca teorii heliocentrycznej 551 lat temu, 19 lutego 1473 roku, urodził się Mikołaj Kopernik, sławny astronom, matematyk i lekarz. Był twórcą heliocentrycznej teorii Układu Słonecznego… » więcej 2024-02-19, godz. 09:00 Nie będzie organizacji wydarzeń upamiętniających Józefa Kurasia „Ognia” oraz Brygady Świętokrzyskiej NSZ Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podjęła decyzję o zaprzestaniu organizacji wydarzeń upamiętniających Józefa Kurasia… » więcej
6465666768
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »