Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-27, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
27 lutego
1253 - Książę krakowski Bolesław V Wstydliwy nadał prawa miejskie Bochni.

1335 - Kazimierz III Wielki wydał przywilej lokacyjny nowego miasta - miało się ono mieścić na przedmieściach Krakowa i nosić imię króla. Pod koniec XVIII wieku stało się ono dzielnicą Krakowa.

1667 - W Podhajcach zmarł Stanisław Rewera Potocki, hetman wielki koronny, regalista, przeciwnik rokoszu Lubomirskiego.

1670 – Na Jasnej Górze odbył się ślub króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego z arcyksiężniczką austriacką Eleonorą Habsburżanką.

1734 - W Nieświeżu urodził się Karol Stanisław Radziwiłł, książę, starosta lwowski, wojewoda wileński, marszałek generalny konfederacji radomskiej z 1767 r.

1822 - W Warszawie urodził się Teofil Lenartowicz - poeta epoki romantyzmu, etnograf, rzeźbiarz, uczestnik konspiracji niepodległościowej; jego utwory m.in. znany "Złoty kubek" związane były z folklorem Mazowsza, pisał również utwory patriotyczne i religijne, poematy historyczne.

1839 - W Wilnie rozstrzelany został przez Rosjan Szymon Konarski, polski działacz niepodległościowy, powstaniec listopadowy, członek organizacji "Młoda Polska" i Stowarzyszenia Ludu Polskiego.

1846 - W Podgórzu, obecnie dzielnica Krakowa, żołnierze austriaccy ostrzelali patriotyczno-religijną manifestację; w wyniku ostrzału zginął idący na jej czele Edward Dembowski, działacz niepodległościowy, filozof, krytyk literacki, jeden z przywódców powstania krakowskiego w 1846 r.

1861 - W Warszawie na placu Zamkowym odbyła się manifestacja patriotyczna, brutalnie stłumiona przez wojska rosyjskie; zginęło pięciu Polaków, których pogrzeb na Powązkach 2 marca stał się kolejną wielką manifestacją; było to jedno z wydarzeń, które przyczyniło się do wybuchu Powstania Styczniowego w 1863 r.

1868 - W twierdzy Szlisselburg koło Petersburga zmarł więziony przez władze carskie Walerian Łukasiński, oficer, działacz niepodległościowy, założyciel Narodowego Towarzystwa Patriotycznego.

1870 - W Pilicy urodził się Aleksander Osiński, generał-major armii Cesarstwa Rosyjskiego i generał dywizji odrodzonego Wojska Polskiego, senator II RP, prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.

1879 - W Klonówku urodził się Józef Mirecki, ps. Montwiłł, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, członek Organizacji Bojowej, aresztowany przez władze rosyjskie, stracony w 1908 roku na stokach Cytadeli.

1886 - Arcybiskupem-metropolitą poznańsko-gnieźnieńskim i prymasem Polski został niemiecki arcybiskup Julius Dinder.

1903 - W Homlu urodził się Henryk Szletyński, aktor i reżyser, wykładowca, prezes SPATiF i ZASP.

1904 - w Krakowie urodził się Jalu Kurek (właśc. Franciszek Kurek), polski poeta i prozaik, przedstawiciel tzw. Awangardy Krakowskiej, autor m.in. powieści "Grypa szaleje w Naprawie" i "Nad Czorsztynem się błyska".

1910 - W Warszawie urodziła się Zofia Hertz, wydawca, współzałożycielka Instytutu Literackiego i "Kultury", współpracowniczka Jerzego Giedroycia.

1913 - W Bielinach Kapitulnych w woj. świętokrzyskim urodził się Kazimierz Sabbat, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, premier (1976-1986) i prezydent RP na uchodźstwie (1986-1989).

1918 – Decyzją Rady Regencyjnej Antoni Ponikowski został pełniącym obowiązki premiera Królestwa Polskiego (Rady Kierowników Ministerstw).

1919 - W Kaliszu urodził się Jerzy Mieczysław Jarnuszkiewicz, rzeźbiarz, twórca m.in. pomnika Małego Powstańca w Warszawie.

1919 - W Warszawie urodziła się Helena Wolińska (Fajga Danielak), stalinowska prokurator wojskowa; odpowiedzialna za bezprawne aresztowanie w latach 50. ponad 20 osób, w tym gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila", ofiary późniejszego mordu sądowego.

1928 - W Warszawie urodził się Andrzej Stockinger, aktor teatralny, filmowy, członek kabaretu "Owca", znany z filmów "Czterdziestolatek", "Miś".

1929 - W Warszawie urodził się Stefan Kudelski, elektronik, wynalazca; twórca magnetofonów Nagra, które zrewolucjonizowały technikę rejestracji dźwięku.

1933 - W Berlinie w nocy z 27 na 28 lutego doszło do pożaru gmachu Reichstagu, co - po oskarżeniu o ten czyn komunistów - stało się decydujące dla pełnego przejęcia władzy w Republice Weimarskiej przez NSDAP i Adolfa Hitlera.

1933 - W Warszawie urodził się Aleksander Minkowski, dziennikarz, pisarz, scenarzysta, autor scenariuszy popularnych seriali "Gruby", "Dyrektorzy", "Szaleństwo Majki Skowron".

1934 - W Berlinie gestapo rozbiło polską siatkę szpiegowską, aresztując m.in. agenta polskiego wywiadu Jerzego Sosnowskiego.

1936 - Premiera filmu "Pan Twardowski" w reżyserii Henryka Szaro.

1945 - W Poznaniu oficjalnie powołano Instytut Zachodni, którego misją jest badanie naukowe m.in. Niemiec i relacji polsko-niemieckich; jego pierwszym dyrektorem został prof. Zygmunt Wojciechowski.

1945 - W Łowiczu urodził się Daniel Olbrychski, jeden z najpopularniejszych polskich aktorów, niezapomniany Kmicic z "Potopu" i Azja Tuhajbejowicz z "Pana Wołodyjowskiego"; wybitne kreacje stworzył m.in. w reżyserowanych przez Andrzeja Wajdę filmach "Popioły", "Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Brzezina", "Panny z Wilka", "Krajobraz po bitwie" oraz "Ziemia obiecana".

1945 - W Kurowie urodził się Jacek Janczarski, pisarz, satyryk, scenarzysta, autor popularnej audycji "Kocham pana, panie Sułku", współtwórca magazynu "Zgryz" i cyklu "Rodzina Poszepszyńskich", autor scenariuszy filmów "Milioner", "Stan wewnętrzny" i serialu "Zmiennicy".

1946 - Ze Szczecina wyjechał pierwszy transport deportowanych Niemców.

1954 - Premiera filmu "Piątka z ulicy Barskiej" w reżyserii Aleksandra Forda.

1955 - W Krakowie urodził się Andrzej Hudziak, aktor, związany ze Starym Teatrem w Krakowie; wystąpił m.in. w filmie Andrzeja Barańskiego "Parę osób, mały czas", w którym zagrał rolę poety Mirona Białoszewskiego.

1957 - Ukazał się pierwszy numer tygodnika "Polityka", którego redaktorem naczelnym został Stefan Żółkiewski.

1982 - W Warszawie zmarła Maria Kownacka - pisarka, autorka utworów dla dzieci, m.in. "Plastusiowego pamiętnika".

1987 - W Carlsbergu w Niemczech zmarł ksiądz Franciszek Blachnicki, więzień KL Auschwitz, prof. KUL, działacz społeczny, twórca Ruchu Światło-Życie.

1990 - Polska wznowiła stosunki dyplomatyczne z Izraelem, zerwane w czerwcu 1967 r. w reakcji na wojnę izraelsko-arabską (tzw. wojną sześciodniową), w której Warszawa, podobnie jak Moskwa, popierała stronę arabską.

1990 - W Krakowie zmarł prof. Henryk Wereszycki, historyk, badacz dziejów XIX wieku.

2009 - W Krakowie zmarł Grzegorz Borek, ps. Bolec, muzyk, aktor, jeden z pierwszych wykonawców hip-hopu w Polsce, znany m.in. z filmów "Poniedziałek", "Wtorek", "Chaos".

2012 - W Warszawie zmarł Piotr Pawłowski, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów "Zbrodniarz i panna", "Twarzą twarz", "Potop" (rola króla Jana II Kazimierza Wazy) oraz dubbingowej kreacji w serialu "17 mgnień wiosny".

2015 - W Warszawie zmarł Bohdan Tomaszewski, dziennikarz sportowy, komentator radiowy i telewizyjny.

2020 – W Warszawie zmarł Paweł Królikowski, aktor prezes Związku Artystów Scen Polskich (2018-2020), znany z wielu ról filmowych i telewizyjnych, przede wszystkim Jakuba Kusego w serialu "Ranczo" oraz komisarza Igora Rosłonia w serialu "Pitbull".

Zobacz także

2024-03-05, godz. 14:46 "Kobiety niezłomne" w Centrum Dialogu Obywatelskiego w Opolu W ramach 2. Tygodnia Kobiet w Opolu Stowarzyszenie Rodło Opole zaprosiło prof. Adrianę Dawid, dr Magdalenę Przysiężną-Pizarską oraz Joannę Siek, które… » więcej 2024-03-05, godz. 14:34 „Ukryli osiemnastu Żydów” – 6. odcinek cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” W kolejnym filmie poznajemy historię ośmioosobowej rodziny Franciszka i Stanisławy Andrzejczyków, która w dwóch niewielkich schronach ukrywała osiemnastu… » więcej 2024-03-05, godz. 13:31 Wystawa plenerowa „Serce tamtego miasta” Cenne eksponaty z Żydowskiego Instytutu Historycznego można oglądać na ulicach Warszawy. Instytut przygotował wystawę plenerową "Serce tamtego miasta”… » więcej 2024-03-05, godz. 09:00 84. rocznica podpisania przez Stalina tajnej decyzji o wymordowaniu polskich jeńców 5 marca mijają 84 lata od podpisania przez Józefa Stalina tajnej uchwały o zgładzeniu obywateli polskich wziętych do niewoli po agresji Związku Sowieckiego… » więcej 2024-03-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 marca » więcej 2024-03-04, godz. 15:00 Międzynarodowy Konkurs „Niedźwiedź Wojtek – żołnierz gen. Andersa” IV Edycja Po raz czwarty Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN Oddział w Rzeszowie zaprasza dzieci i młodzież do wzięcia udziału w kolejnej edycji międzynarodowego… » więcej 2024-03-04, godz. 13:00 Instytut Polonika: do 18 marca nabór do programu "Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat" Do osiemnastego marca trwa nabór do 6. odsłony programu "Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat". Organizuje go Instytut Polonika. Przez ostatnie… » więcej 2024-03-04, godz. 11:00 80 lat temu żołnierze Kedywu AK wykonali wyrok śmierci na Karlu Schmalzu 80 lat temu, 4 marca 1944 roku, żołnierze Kedywu Armii Krajowej wykonali wyrok śmierci na Karlu Schmalzu, dowódcy posterunku Bahnschutzpolizei na dworcu Warszawa… » więcej 2024-03-04, godz. 09:00 Biegacze upamiętnili Żołnierzy Wyklętych w całym kraju Około stu tysięcy biegaczy upamiętniło Żołnierzy Wyklętych. Okazją był organizowany w trzystu miejscach w Polsce i na świecie dwunasty Bieg Pamięci… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 4 marca » więcej
5758596061
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »