Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-22, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
22 lutego
1730 - W Castello we Włoszech urodził się Dominik Merlini, architekt włoskiego pochodzenia, działający w Polsce od połowy XVIII w. na dworze królewskim; prowadził m.in. budowę zespołu pałacowego w Łazienkach Królewskich oraz przebudowę Zamku Ujazdowskiego, zaprojektował pałac w Jabłonnie i Królikarnię.

1788 - W Gdańsku urodził się Arthur Schopenhauer, niemiecki filozof, autor dzieła "Świat jako wola i przedstawienie".

1806 - W Krakowie urodził się Józef Kremer, filozof, historyk sztuki, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożyciel Akademii Umiejętności, żołnierz Powstania Listopadowego.

1810 - Według metryki chrztu, sporządzonej w kościele w Brochowie, w Żelazowej Woli koło Sochaczewa urodził się Fryderyk Chopin - największy polski kompozytor i jeden z najwybitniejszych artystów wszech czasów, którego koncerty, nokturny czy polonezy na trwałe weszły do kanonu światowej muzyki. Zdaniem Chopina i jego najbliższych dniem jego urodzin był 1 marca 1810 r.

1814 - W Przysusze urodził się Oskar Kolberg, etnograf, folklorysta, kompozytor, autor przełomowej dla polskiej etnografii pracy "Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzęd, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce".

1846 - Powstanie krakowskie: powstał Rząd Narodowy. W jego skład weszli Jan Tyssowski, Ludwik Gorzowski i Aleksander Grzegorzewski, nadzorujący pracę 5-osobowej Rady Ministrów.

1876 - W Mikluszowicach urodził się Jan Ptaśnik, historyk, mediewista, profesor uniwersytetów we Lwowie i Krakowie, wieloletni redaktor "Kwartalnika Historycznego".

1887 - W Rostowie na Donem urodził się Ksawery Tartakower, prawnik, szachista, arcymistrz, sześciokrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych, zdobywca 5 medali, w tym złotego w roku 1930; od 1939 roku przebywał do emigracji.

1890 - W Przemyślu urodził się Kazimierz Opaliński, aktor, reżyser teatralny, znany m.in. z filmów "Dwie brygady", "Człowiek na torze", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Klub profesora Tutki", odtwórca roli Guślarza w inscenizacji "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym.

1897 - W Warszawie urodził się Karol Świerczewski, działacz komunistyczny, członek WKP(b); w latach 20. i 30. zajmował eksponowane stanowiska w Armii Czerwonej; w 1936 r. pod pseudonimem "generał Walter" dowodził w Hiszpanii XIV Brygadą Międzynarodową; w czasie II wojny światowej dowódca 2. Armii Wojska Polskiego (1944-1945); od 1946 r. wiceminister obrony narodowej, odpowiedzialny m.in. za represje wobec żołnierzy AK.

1898 - W Krakowie urodził się Karol Bunsch, pisarz, autor książek historycznych, publicysta, tłumacz, autor tzw. cyklu piastowskiego i trylogii o Aleksandrze Macedońskim.

1900 - W Łodzi władze carskie aresztowały za działalność w PPS Józefa Piłsudskiego; Piłsudski osadzony został w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.

1901 - W Płocku urodziła się Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka teatralna i kabaretowa, reżyser, pedagog; w 1948 r. wraz ze swym mężem Tadeuszem Sygietyńskim, kompozytorem i pedagogiem, założyła Państwowy Zespół Pieśni i Tańca "Mazowsze", którego dyrektorem była od 1957 r.

1904 - W Oberwaltersdorf w Dolnej Austrii urodził się Franz Kutschera; nazistowski zbrodniarz; od września 1943 r. dowódca SS i policji na okręg warszawski; odpowiedzialny m.in. za masowe egzekucje uliczne; zastrzelony 1 lutego 1944 r. w Warszawie przez żołnierzy oddziału specjalnego Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, którzy wykonali na nim wyrok śmierci.

1921 - W Krakowie urodził się Marek Rostworowski, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni kustosz Muzeum Czartoryskich w Krakowie, minister kultury i sztuki.

1925 - W Warszawie założono Polski Związek Hokeja na Lodzie.

1932 - W Sosnowcu urodziła się Anna Kowalska, pisarka, dziennikarka, działaczka Komitetu Obrony Robotników, autorka m.in. powieści "Pestka" i tomików poetyckich "Credo najmniejsze", "Psalm z doliny".

1942 - W Myślenicach urodziła się Katarzyna Gaertner, kompozytorka, autorka przebojów "Małgośka", "Eurydyki tańczące", śpiewogry "Pozłacany warkocz" i oratorium "Zagrajcie nam wszystkie srebrne dzwony".

1944 - Premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill występując w Izbie Gmin poparł sowieckie postulaty w sprawie polskiej granicy wschodniej.

1944 - W ruinach warszawskiego getta rozstrzelany został Bronisław Ziemięcki, polityk, działacz PPS, poseł na Sejm i minister rządów II RP, w latach 1927-33 prezydent Łodzi.

1944 - W Gawłowie pod Sochaczewem urodził się Ryszard Bugaj, ekonomista, działacz opozycji demokratycznej; współpracownik KOR; członek Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ "S" (1980-1981), jeden z głównych ekspertów ekonomicznych Solidarności; w stanie wojennym internowany; działacz podziemnej Solidarności; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; poseł na Sejm (1989-1997); współzałożyciel i przywódca "Solidarności Pracy" (1990); przewodniczący Unii Pracy (1993-1997).

1946 - W Warszawie urodził się Wojciech Wiszniewski, scenarzysta, reżyser, autor filmów dokumentalnych, m.in. "Robotnicy '71", "Elementarz", "Stolarz".

1947 - Sejm przyjął deklarację o realizacji praw i wolności obywatelskich oraz uchwalił amnestię dla więźniów politycznych; w rzeczywistości amnestia została wykorzystana przez komunistyczne władze bezpieczeństwa do ewidencji członków niepodległościowego podziemia, z których większość następnie aresztowano.

1947 - W szpitalu w Nowym Targu zmarł Józef Kuraś, ps. Ogień, dowódca oddziału podziemia antykomunistycznego. Dzień wcześniej otoczony przez UB usiłował popełnić samobójstwo.

1960 - Urodził się Marek Kościkiewicz, muzyk, kompozytor, autor tekstów, lider zespołu DeMono.

1965 - W Warszawie rozpoczął się VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

1972 - W Zabrzu urodziła się Katarzyna Groniec, piosenkarka, aktorka, znana m.in. z musicalu "Metro"; od 2000 r. wydaje swoje płyty m.in. "Mężczyźni", "Przypadki", "Na żywo", "Listy Julii".

1978 - Podczas mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym w Lahti Józef Łuszczek zdobył złoty medal w biegu na 15 km i brązowy medal na dystansie 30 km; był pierwszym Polakiem, który został mistrzem świata w biegach narciarskich.

1982 - Stan wojenny: przywrócono łączność telegraficzną Polski ze światem.

1983 - W Warszawie zmarł Mieczysław Jastrun, poeta, eseista, tłumacz, autor m.in. "Spotkania z Salomeą", "Pięknej choroby".

1987 - W Warszawie zmarł Leon Pietraszkiewicz, aktor filmowy i teatralny pedagog, znany z ról w filmach "Zakazane piosenki", "Młodość Chopina", "Gdzie jest trzeci król?".

1992 - W Poznaniu, podczas próby "Króla Leara", zmarł Tadeusz Łomnicki, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów, reżyser, pedagog, założyciel i pierwszy dyrektor Teatru Na Woli w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach "Pokolenie", "Ósmy dzień tygodnia", "Kamienne niebo", "Niewinni czarodzieje", "Człowiek z marmuru", "Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie"; największą popularność przyniosła mu rola Wołodyjowskiego w "Panu Wołodyjowskim", "Przygodach pana Michała" oraz "Potopie".

2014 – Podczas XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi polska drużyna kobiet zdobyła srebrny, a drużyna mężczyzn brązowy medal w łyżwiarstwie szybkim.

2015 - Polski film "Ida" w reżyserii Pawła Pawlikowskiego zdobył Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

2021 – Na szczycie Kilimandżaro zmarł podróżnik Aleksander Doba, który trzykrotnie samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki. Czasopismo "National Geographic" przyznało mu tytuł Podróżnika Roku 2015.

Zobacz także

2024-02-14, godz. 10:00 82 lata temu powstała Armia Krajowa 82 lata temu, 14 lutego 1942 roku, powstała Armia Krajowa, największa i najsilniejsza podziemna armia w okupowanej Europie. Rozkaz podpisał Naczelny Wódz Polskich… » więcej 2024-02-14, godz. 08:00 105 lat temu wybuchła wojna polsko-bolszewicka 105 lat temu - 14 lutego 1919 roku - w okolicy miejscowości Mosty nad Niemnem doszło do starć wojsk odrodzonej Polski z oddziałami Armii Czerwonej, które… » więcej 2024-02-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 lutego » więcej 2024-02-13, godz. 15:00 80. rocznica akcji „Burza” - IPN w Opolu zorganizował wystawę W 2024 roku mija 80 lat od przeprowadzenia akcji „Burza” – operacji polityczno-wojskowej Armii Krajowej wymierzonej przeciwko Niemcom, trwającej od 4 stycznia… » więcej 2024-02-13, godz. 13:00 10 lat temu zmarł Zbigniew Romaszewski, działacz opozycji w PRL, senator 10 lat temu, 13 lutego 2014 roku, zmarł Zbigniew Romaszewski, działacz opozycji demokratycznej w PRL, obrońca praw człowieka, wieloletni senator od czasu przywrócenia… » więcej 2024-02-13, godz. 11:00 Premiera książki „Mefisto z Auschwitz” o Josefie Mengele "Mefisto z Auschwitz”, książka o Josefie Mengele, oficerze SS i lekarzu odpowiedzialnym za pseudomedyczne eksperymenty w niemieckim obozie koncentracyjnym… » więcej 2024-02-13, godz. 09:00 XIII Światowy Dzień Radia - Polskie Radio ma 99 lat 13 lutego obchodzimy XIII Światowy Dzień Radia. Został ustanowiony z inicjatywy Hiszpanii i proklamowany przez UNESCO w 2011 roku. Dzień ten upamiętnia inaugurację… » więcej 2024-02-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 lutego » więcej 2024-02-12, godz. 15:38 Uroczystości i wystawa w ramach obchodów rocznicy masowych deportacji Polaków na Sybir. W Lublinie trwają obchody 84 rocznicy masowych deportacji Polaków na Sybir. Pierwsze transporty sowieckie NKWD na wschód wyjechały 10 lutego 1940 roku. » więcej 2024-02-12, godz. 13:00 Bieg "Tropem Wilczym" w Prudniku - trwają zapisy Prudnicki bieg "Tropem Wilczym" upamiętni też miejscowych żołnierzy niezłomnych powojennego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego. Start i meta… » więcej
6768697071
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »