Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-21, 07:30 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
21 lutego
1454 – Król Kazimierz IV Jagiellończyk kupił Księstwo Oświęcimskie od księcia Jana IV Oświęcimskiego.

1574 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Henryka III Walezego - pierwszego króla wybranego w wolnej elekcji.

1657 - Zmarł Jakub Wejher, wojewoda malborski, pułkownik wojsk Władysława IV, uczestnik bitwy pod Beresteczkiem (1651), założyciel Wejherowa.

1794 - Pod naciskiem posła rosyjskiego Igelstroma Rada Nieustająca uchwaliła redukcję stanu armii polskiej o połowę i przymusowe wcielenie zwolnionych ze służby do armii pruskiej i rosyjskiej.

1809 - W Pułtusku urodził się Teofil Kwiatkowski, malarz okresu romantyzmu.

1820 - W Honoratce w guberni kijowskiej urodził się Apollo Korzeniowski, pisarz, poeta, uczestnik konspiracji niepodległościowej, związany ze stronnictwem Czerwonych; ojciec Józefa Korzeniowskiego - Josepha Conrada.

1846 - Powstanie krakowskie: w nocy z 21 na 22 lutego w Krakowie powstańcy polscy rozpoczęli walki ze stacjonującymi w mieście oddziałami austriackimi.

1863 - W Warszawie zmarł Henryk Marconi, architekt włoskiego pochodzenia, projektant wielu znanych warszawskich budynków, m.in. Hotelu Europejskiego oraz kościołów św. Boromeusza przy ul. Chłodnej i Wszystkich Świętych na Grzybowie.

1864 - Powstanie Styczniowe: Pod Opatowem wojska rosyjskie rozbiły oddziały powstańcze dowodzone przez Apolinarego Kurowskiego.

1897 - W Zubsuche koło Zakopanego urodził się Franciszek Łukaszczyk, lekarz, pionier radioterapii onkologicznej, współzałożyciel i pierwszy dyrektor Instytutu Radowego.

1916 - I wojna światowa: Początek bitwy pod Verdun; w trwających do końca grudnia walkach zginęło ponad 300 tys. żołnierzy francuskich i niemieckich, a 400 tys. zostało rannych; żadnej ze stron nie udało się przełamać frontu.

1918 - W Krakowie zmarł Juliusz Leo, prawnik, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa; prezydent Krakowa (1904-1918), twórca tzw. Wielkiego Krakowa; pierwszy prezes Naczelnego Komitetu Narodowego (1914).

1922 - W Tołkaczach urodził się Wiktor Tołkin, rzeźbiarz, autor m.in. monumentalnych prac na terenie obozów Stutthof i Majdanek oraz Pomnika Walki i Męczeństwa na warszawskim Pawiaku.

1931 - W Warszawie urodził się Andrzej Ajnenkiel - historyk, znawca problematyki parlamentaryzmu i konstytucjonalizmu, wykładowca m.in. na uniwersytetach w Brukseli, Harwardzie, Yale, Londynie i Tybindze.

1931 - W Warszawie urodziła się Anna Milewska, aktorka teatralna i filmowa, znana z ról w filmach "Dyrektorzy", "Jarosław Dąbrowski", "Gdziekolwiek jesteś, jeśliś jest"; autorka tomików poetyckich.

1937 - Pułkownik Adam Koc przedstawił deklarację ideową Obozu Zjednoczenia Narodowego organizacji politycznej konsolidującej część obozu piłsudczykowskiego skupionego wokół marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza.

1941 - W Warszawie władze niemieckie zlikwidowały trzy linie tramwajowe przeznaczone wyłącznie dla Żydów; zamiast nich zaczął kursować tramwaj bez numeru, oznakowany tarczą z niebiesko-białą gwiazdą Dawida.

1942 - W Warszawie urodził się Jan Krzysztof Kelus, socjolog, działacz opozycyjny, współpracownik Komitetu Obrony Robotników, autor i wykonawca piosenki niezależnej; współzałożyciel podziemnego wydawnictwa CDN, twórca Oficyny Fonograficznej CDN.

1943 - W Kielcach urodził się Rafał Olbiński, plastyk, portrecista, przedstawiciel tzw. polskiej szkoły plakatu.

1945 - W Tyczynie pod Rzeszowem urodziła się Katarzyna Sobczyk, piosenkarka, znana z przebojów "O mnie się nie martw", "Trzynastego", "Nie bądź taki szybki Bill".

1946 - Rada Ministrów powołała Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej (ORMO) - organizację paramilitarną podporządkowaną MO; brała udział w pacyfikacjach protestów w okresie PRL; rozwiązana została w 1989 r.

1947 - We wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem otoczony przez UB i KBW Józef Kuraś "Ogień", próbował popełnić samobójstwo, śmiertelnie ranny, zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu; Kuraś był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej, Armii Krajowej, dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa; od 1945 r. dowodził zgrupowaniem "Błyskawica" walczącym z władzą komunistyczną.

1958 - W Waszyngtonie zmarł Henryk Arctowski, geograf, geolog, podróżnik, jeden z pionierów polskich badań polarnych.

1960 - W rozgrywanym w czasie zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Squaw Valley biegu łyżwiarskim na 1500 metrów kobiet na podium stanęły dwie Polki: Elwira Seroczyńska, która zdobyła medal srebrny, a Helena Pilejczyk - brązowy.

1965 - W Warszawie otwarty został nowy gmach Filharmonii Narodowej.

1975 - Premiera filmu "Ziemia obiecana" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

1978 - W Krakowie zmarł Mieczysław Kotlarczyk, aktor, reżyser, pedagog, krytyk literacki i teatralny, twórca Teatru Rapsodycznego.

1978 - W Lublinie zmarł ks. prof. Mieczysław Żywczyński, historyk, wieloletni wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

1981 - W Warszawie zmarł Wojciech Wiszniewski, scenarzysta, reżyser, autor filmów dokumentalnych, m.in. "Robotnicy '71", "Elementarz", "Stolarz".

1989 - W Krakowie i Warszawie odbyły się studenckie manifestacje w obronie więzionego Vaclava Havla.

2000 - W Warszawie zmarła Maria Żmigrodzka, historyczka, krytyczka literacka; zajmowała się pozytywizmem i romantyzmem w literaturze.

2000 - W Warszawie zmarła Halina Auderska, pisarka, dramaturg, leksykograf, autorka "Ptasiego gościńca" i "Babiego lata"; członek Rady Krajowej PRON.

2003 - W Encinitas w Kanadzie zmarła Nora Ney (właśc. Sonja Nejman), aktorka znana z ról w filmach dwudziestolecia międzywojennego: "Głos pustyni", "Córka generała Pankratowa", "Kobiety nad przepaścią".

2005 - W Warszawie zamordowany został Zdzisław Beksiński - malarz, fotograf, rzeźbiarz; jego obrazy pokazywane były w prestiżowych galeriach na całym świecie, m.in. we Włoszech, Niemczech, Francji, Belgii. Jako jedyny Europejczyk ma stałą ekspozycję w muzeum sztuki w japońskiej Osace.

2008 - W Toruniu zmarła prof. Maria Jaczynowska, historyczka, badaczka dziejów starożytnego Rzymu.

2010 - We Wrocławiu zmarł Jacek Karpiński, inżynier, elektronik i informatyk, twórca pierwszego polskiego mikrokomputera K-202.

2011 - W Krakowie zmarł Jerzy Nowosielski, jeden z najoryginalniejszych polskich malarzy, malował akty kobiece, martwe natury, pejzaże, obrazy abstrakcyjne; największy wpływ na jego twórczość miała sztuka bizantyjska; autor polichromii w wielu cerkwiach, m.in. w Zawierciu, Gródku Białostockim, Kętrzynie, Warszawie, Górowie Iławieckim oraz ikonostasów i obrazów sakralnych.

2019 - W Łowiczu zmarł biskup senior diecezji łowickiej Alojzy Orszulik. W stanie wojennym był poufnym negocjatorem z ramienia episkopatu między władzą a Solidarnością, a w 1989 r. obserwatorem podczas negocjacji w Magdalence i obrad Okrągłego Stołu, kawaler Orderu Orła Białego.

2021 – W okolicach Pułtuska na Mazowszu zginął Jan Lityński, działacz opozycji w okresie PRL, doradca władz NSZZ "Solidarność", autor uchwalonego przez I Zjazd "Solidarności" Posłania do Ludzi Pracy Europy Wschodniej. W 1989 r. uczestnik obrad Okrągłego Stołu.

Zobacz także

2024-07-01, godz. 10:33 Muzeum Auschwitz przygotowuje się do remontu dwóch bloków wystawy głównej Przetarg na wykonanie projektów remontu i konserwacji poobozowych bloków o numerach 6 i 7 oraz elementów przestrzeni części nowej wystawy głównej, która… » więcej 2024-07-01, godz. 08:24 30 lat temu zmarła Helena Grossówna - gwiazda przedwojennego kina polskiego. To z nią Bodo umawiał się na dziewiątą, i jej - wspólnie z Dymszą - śpiewał „Ach, śpij kochanie”; a Żabczyński zapewniał ją „już nie zapomnisz… » więcej 2024-07-01, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 1 lipca » więcej 2024-06-28, godz. 12:14 Romowie upamiętnią swoich przodków zgładzonych przez Niemców Obchody Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście Romów i Sinti odbędą się w dniach od 31 lipca do 2 sierpnia w Krakowie i Oświęcimiu. Wydarzenie upamiętnia… » więcej 2024-06-28, godz. 11:17 Muzeum Auschwitz: 3 tys. butów dzieci po konserwacji wróciło na ekspozycję Ponad 3 tys. bucików dziecięcych ofiar - z 8 tys. znajdujących się w zbiorach Muzeum Auschwitz – wróciło po konserwacji na ekspozycję w miejscu pamięci… » więcej 2024-06-28, godz. 10:04 110 lat temu w Sarajewie zginął Franciszek Ferdynand. Zamach przesądził o wybuchu I wojny światowej 28 czerwca 1914 r. w Sarajewie serbski zamachowiec zastrzelił następcę tronu austro-węgierskiego, Franciszka Ferdynanda Habsburga i jego żonę Zofię. To… » więcej 2024-06-28, godz. 09:42 68 lat temu rozpoczął się Poznański Czerwiec – bunt przeciw reżimowi komunistycznemu 28 czerwca 1956 r. w Poznaniu wybuchły masowe protesty społeczne. Do ich stłumienia władze użyły wojska. W konsekwencji śmierć poniosło co najmniej 79… » więcej 2024-06-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 czerwca Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 » więcej 2024-06-27, godz. 12:18 Muzeum Auschwitz wyremontuje dach i sufity w budynku tzw. sauny Muzeum Auschwitz podało, że zamierza poddać remontowi dach, sufity i kominy w historycznym budynku tak zwanej centralnej łaźni nazywanej sauną. Znajduje… » więcej 2024-06-27, godz. 11:50 Podczas rytuałów Majowie używali naparu z tytoniu Członkowie społeczności Majów spożywali tytoń w trakcie rytuałów na długo przed przybyciem europejskich kolonizatorów. Rośliny tej używano w formie… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »