Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz…
2024-02-20, 13:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN

Józef Batory [fot. wikipedia/domena publiczna/IPN]
Józef Batory [fot. wikipedia/domena publiczna/IPN]
110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny światowej, żołnierz Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. Po wojnie walczył w drugiej konspiracji. Był członkiem IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Zginął w wyniku komunistycznej zbrodni sądowej w 1951 roku, zamordowany strzałem w tył głowy w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie.
W Armii Krajowej Józef Batory był oficerem łączności, pełnił też funkcję adiutanta komendanta Obwodu AK Kolbuszowa, a następnie Rzeszowskiego Obwodu AK. Po rozwiązaniu Armii Krajowej w styczniu 1945, przystąpił do organizacji „Nie”, a następnie działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. Wkrótce wyjechał do Krakowa, gdzie włączył się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Od jesieni 1945 roku do końca 1947 roku był stałym łącznikiem WiN z sekretarzem prymasa Augusta Hlonda, któremu dostarczał miesięczne sprawozdania Zrzeszenia.

Jako szef kancelarii i archiwum Obszaru Południowego WiN od kwietnia 1946 roku gromadził miesięczne raporty wywiadowcze z całej Polski, które dotyczyły między innymi produkcji przemysłowej, obrotu towarowego w portach, a także rozmieszczenia i stanu uzbrojenia jednostek Wojska Polskiego.

W IV Zarządzie Głównym Zrzeszenia WiN, w 1947 roku, Józef Batory utrzymywał stałe kontakty z pracownikami ambasady amerykańskiej w Warszawie, doręczał materiały dla poselstwa belgijskiego w Polsce, współpracował z delegaturą WiN w Anglii.

Został aresztowany w grudniu 1947 roku. Zginął po blisko trzyletnim, naznaczonym torturami śledztwie i pokazowym procesie sądowym. 1 marca 1951 roku wraz z Łukaszem Cieplińskim i pięcioma innymi jego najbliższymi współpracownikami został zamordowany w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Miejsce jego pochówku do dziś jest nieznane. Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Lech Kaczyński uhonorował Józefa Batorego w 2010 roku Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
W 2013 roku został on awansowany pośmiertnie do stopnia majora.

(więcej)

Józef Batory urodził się w Weryni na Podkarpaciu w przesiąkniętej patriotyzmem rodzinie rolniczej. Jego ojciec - Jan - był synem powstańca styczniowego, współpracownikiem i przyjacielem Wincentego Witosa. Działał w Polskim Stronnictwie Ludowym „Piast” w Kolbuszowej.

Józef w 1937 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przerwał je wybuch wojny.

Jako wojskowy, odbywał zasadniczą służbę w 2. Pułku Strzelców Podhalańskich. Ukończył Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty w 22. Dywizji Piechoty Górskiej. Walczył w kampanii wrześniowej. Był dowódcą plutonu karabinów maszynowych.

W czasie okupacji działał w ZWZ-AK. Był oficerem łącznikowym, a potem adiutantem komendanta okręgu. Do jego zadań należało między innymi prowadzenie nasłuchu radiowego i tworzenie nowych placówek. Brał też udział w akcjach specjalnych, takich jak w czerwcu 1944 roku w okolicach Poręb Kupieńskich - odbiór samolotowego zrzutu broni, amunicji i materiałów wybuchowych, które później zostały wykorzystane w Akcji „Burza”.

Po wkroczeniu Sowietów na Ziemię Kolbuszowską w lipcu 1944 roku wyjechał do Rzeszowa. Tam kontynuował działalność w AK, a po jej rozwiązaniu w organizacji „Nie” („Niepodległość”), którą kierował generał Leopold Okulicki, a następnie - po jej dekonspiracji - w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj.

We wrześniu 1945 roku trafił do Krakowa, planując kontynuować studia. Włączył się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Posługiwał się dowodem tożsamości i legitymacją członkowską PPS na nazwisko „Józef Borzęcki” i „Jan Dul”. Został aresztowany w grudniu 1947 roku. W prawie trzyletnim śledztwie prowadzonym pod bezpośrednim nadzorem NKWD był przesłuchiwany przez oficerów śledczych Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, między innymi kapitana Wandrowskiego oraz podporuczników Stefana Skrzypca i Aleksego Wszołka. Z zachowanych protokołów przesłuchań wynika, że Józef Batory pozostał nieugięty.

Zobacz także

2024-02-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 lutego » więcej 2024-02-15, godz. 16:00 Muzeum Auschwitz zorganizuje „Akademię dla nauczycieli z Polski” Seminarium „Akademia dla nauczycieli z Polski” przygotowuje należące do Muzeum Auschwitz centrum edukacyjne. Jego dyrektor Andrzej Kacorzyk zapowiedział… » więcej 2024-02-15, godz. 14:00 Asperger - zbrodniarz zwany "przyjacielem dzieci" Hans Asperger brał udział w eksterminacji dzieci. Był jednym z austriackich lekarzy, który uczestniczyli w zbrodniach na pacjentach szpitali psychiatrycznych… » więcej 2024-02-15, godz. 11:45 45 lat temu wybuch zniszczył warszawską Rotundę 45 lat temu, 15 lutego 1979 roku, potężny wybuch gazu zniszczył warszawską Rotundę, w której mieściła się placówka PKO Banku Polskiego. Zginęło 49… » więcej 2024-02-15, godz. 09:00 83. rocznica pierwszego zrzutu cichociemnych na teren okupowanej Polski 83 lata temu, w nocy z 15 na 16 lutego 1941 roku, na teren okupowanego kraju zostali zrzuceni pierwsi cichociemni, czyli polscy żołnierze elitarnej jednostki… » więcej 2024-02-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 lutego » więcej 2024-02-14, godz. 15:16 Obchody 82. rocznicy powstania Armii Krajowej w Opolu Była największą armią podziemną podczas II wojny światowej. Dokładnie 82 lata temu Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową. Przed… » więcej 2024-02-14, godz. 09:00 Uroczystości 82. rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową w Polsce 82 lata temu Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową. Jest ona uważana za największe i najlepiej zorganizowane podziemne wojsko w okupowanej… » więcej 2024-02-14, godz. 10:00 82 lata temu powstała Armia Krajowa 82 lata temu, 14 lutego 1942 roku, powstała Armia Krajowa, największa i najsilniejsza podziemna armia w okupowanej Europie. Rozkaz podpisał Naczelny Wódz Polskich… » więcej 2024-02-14, godz. 08:00 105 lat temu wybuchła wojna polsko-bolszewicka 105 lat temu - 14 lutego 1919 roku - w okolicy miejscowości Mosty nad Niemnem doszło do starć wojsk odrodzonej Polski z oddziałami Armii Czerwonej, które… » więcej
6364656667
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »