Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-14, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
14 lutego
1610 – W obozie wojsk polskich pod Smoleńskiem patriarcha moskiewski Filaret, zawarł tajny układ o powołaniu królewicza Władysława Wazę na tron moskiewski w zamian za zagwarantowanie wolności wyznawania religii prawosławnej.

1757 - Urodził się Kazimierz Nestor Sapieha, w czasie Sejmu Wielkiego marszałek konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego, współautor Konstytucji 3 Maja, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej, generał artylerii litewskiej.

1790 - W Warszawie urodził się Józef Hauke herbu Bosak, żołnierz Legionów Dąbrowskiego, armii Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, kawaler Złotego Krzyża orderu Virtuti Militari, generał major wojsk rosyjskich, ojciec Józefa Hauke-Bosaka, jednego z dowódców w czasie Powstania Styczniowego 1863.

1791 - W Warszawie zmarł Franciszek Salezy Jezierski, duchowny, pisarz, działacz oświatowy, współpracownik Komisji Edukacji Narodowej, autor m.in. "Katechizmu o tajemnicach rządu polskiego", "Rzepichy, matki królów".

1802 - W Bohatyrce w guberni kijowskiej urodził się Józef Bohdan Zalewski, poeta działacz patriotyczny, żołnierz Powstania Listopadowego, autor "Dumy o Wacławie" i "Ducha od stepu".

1817 - W Warszawie zmarł Onufry Kopczyński, pijar, poeta, językoznawca autor pierwszego podręcznika gramatyki języka polskiego.

1818 - W Warszawie urodził się Gustaw Ehrenberg, poeta, działacz niepodległościowy, autor wiersza "Gdy naród do boju wystąpił z orężem".

1831 - Powstanie Listopadowe: pod Stoczkiem oddziały polskie dowodzone przez gen. Józefa Dwernickiego pokonały rosyjską dywizję gen. Fiodora Geismara, maszerującą na Warszawę.

1869 - W Krakowie urodził się Walenty Gumplowicz, polityk, dyplomata, geograf, działacz PPS, Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Wolnej Wszechnicy Polskiej.

1892 - W Warszawie urodził się gen. Tadeusz Pełczyński, szef Oddziału II Sztabu Głównego WP (1935-38); w latach 1941-44 szef sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Dowódcy AK.

1901 - W Krakowie uruchomiono wodociągi miejskie.

1910 - W Płocku urodził się Henryk Borowski, aktor, pedagog; uczestnik Powstania Warszawskiego, znany m.in. z roli komtura Zygfryda de Loewe w "Krzyżakach" Aleksandra Forda.

1910 - W Krakowie urodził się Zbigniew Mitzner, publicysta dziennikarz, satyryk, założyciel tygodnika "Szpilki".

1916 - W Zakopanem urodził się Wawrzyniec Żuławski, taternik, pisarz, muzykolog, ratownik górski, autor książek "Tragedie tatrzańskie", "Niebieski krzyż".

1919 - Początek wojny polsko-bolszewickiej: pierwsze starcia oddziałów Wojska Polskiego i Armii Czerwonej na Białorusi i Polesiu.

1919 - W Warszawie zmarł Wiktor Gomulicki, poeta, powieściopisarz, eseista, varsavianista, redaktor wielu warszawskich pism, autor "Wspomnień niebieskiego mundurka" i "Pieśni o Warszawie".

1929 - W Białej Podlaskiej urodził się Roman Kłosowski, aktor, związany m.in. z Teatrem Syrena w Warszawie; niezapomniany Maliniak z serialu telewizyjnego "Czterdziestolatek", wystąpił także w filmach "Zamach", "Hydrozagadka", "Eroica", "Baza ludzi umarłych", "Kramarz", "Czy jest tu panna na wydaniu?"; w latach 1976-81 dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Powszechnego w Łodzi.

1935 - W Ostrowi Mazowieckiej urodziła się Krystyna Sienkiewicz, aktorka, związana z warszawskimi teatrami Ateneum i Syrena; występowała w Kabarecie Olgi Lipińskiej; zagrała m.in. w filmach "Rzeczpospolita babska", "Lekarstwo na miłość" oraz serialu "Rodzina Leśniewskich".

1936 - W Urgenczu w Uzbekistanie urodziła się Anna German, piosenkarka, kompozytorka, aktorka; laureatka wielu festiwali, m.in. w Monte Carlo, a także pierwsza Polka, która wystąpiła w San Remo.

1942 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową; dowódcą AK został gen. Stefan Rowecki "Grot".

1942 - W Lublinie urodził się Piotr Szczepanik, piosenkarz, gitarzysta; wykonawca takich przebojów jak "Żółte kalendarze", "Kochać" i "Goniąc kormorany".

1943 - W Rzymie zmarł Aleksander Meysztowicz, ziemianin, konserwatysta; prezes Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej (1921-22), poseł na Sejm, współzałożyciel wileńskiego "Słowa"; w latach 1926-28 minister sprawiedliwości.

1945 - Armia Czerwona wyzwoliła niemiecki obóz koncentracyjny Gross-Rosen, w którym Niemcy zamordowali w czasie II wojny światowej około 40 tys. więźniów.

1945 - Prezydium Miejskiej Rady Narodowej uchwaliło powołanie Biura Odbudowy Stolicy.

1946 - Zgodnie z postanowieniami konferencji poczdamskiej z 1945 roku rozpoczęły się masowe wysiedlenia ludności niemieckiej z terytorium Polski; do 1949 roku z tzw. Ziem Odzyskanych wysiedlono do sowieckiej i brytyjskiej strefy okupacyjnej ponad 2,5 mln Niemców.

1946 - Według przeprowadzonego powszechnego spisu ludności Polska liczyła 23 mln 930 tys. mieszkańców, spośród nich 31,8 proc. mieszkało w miastach.

1950 - W Szczecinie zapadł wyrok w pokazowym procesie tzw. francuskiej siatki szpiegowskiej Robineau, pracownika Instytutu Francuskiego w Polsce; Robineau został skazany na 12 lat więzienia, w 1953 r. ułaskawiony i wydalony z kraju; jeden z polskich oskarżonych w procesie został skazany na karę śmierci, wyrok został wykonany.

1956 - W Moskwie rozpoczął się XX Zjazd KPZR, podczas którego Nikita Chruszczow wygłosił tajny referat "O kulcie jednostki i jego następstwach", odsłaniający kulisy rządów Józefa Stalina.

1983 - W Warszawie zmarł Władysław Krasnowiecki, aktor, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Narodowego (1949-51); rektor warszawskiej PWST, prezes ZASP (1965-1970); w czasie II wojny światowej członek Związku Patriotów Polskich, kierował teatrem Armii Polskiej w ZSRS.

1995 - W katedrze św. Jana w Warszawie odbył się pogrzeb szczątków króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

2010 - W Warszawie zmarł Jerzy Turek, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; odtwórca wielu ról filmowych, m.in. trenera Wacława Jarząbka w komedii "Miś" Stanisława Barei.

2015 – Spłonął Most Łazienkowski w Warszawie. Odbudowa przeprawy trwała do 28 października 2015 roku.

2018 – W Warszawie zmarł Antoni Krauze, reżyser i scenarzysta, twórca takich filmów jak "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł" i "Smoleńsk".

Zobacz także

2024-02-27, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 27 lutego » więcej 2024-02-26, godz. 19:00 Artefakty ze szkła - ciekawostką badań archeologicznych w Nysie 1,5 tony różnego rodzaju przedmiotów wydobyto podczas badań archeologicznych prowadzonych u zbiegu ulic Kramarskiej i Karola Miarki w Nysie. To tysiące fragmentów:… » więcej 2024-02-26, godz. 13:00 Spotkanie z prof. Stanisławem S. Nicieją Ukazał się XX tom „Kresowej Atlantydy” prof. Stanisława Sławomira Nicieji. Tom ten jest ostatnim w serii wydawanej od lat w Wydawnictwie MS Opole. Spotkanie… » więcej 2024-02-26, godz. 11:00 81 lat temu w Auschwitz-Birkeanu Niemcy utworzyli obóz przeznaczony dla Romów 81 lat temu, 26 lutego 1943 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkeanu utworzono tzw. obóz cygański, przeznaczony dla Romów. Składał… » więcej 2024-02-26, godz. 09:00 Konferencja w 80. rocznicę „Akcji Burza” W tym roku mija 80. rocznica „Akcji Burza” - największej zbrojnej operacji Armii Krajowej podjętej pod koniec okupacji niemieckiej przeciwko Niemcom z myślą… » więcej 2024-02-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 lutego » więcej 2024-02-25, godz. 13:00 30 lat temu zmarł obrońca opozycjonistów mecenas Władysław Siła-Nowicki 30 lat temu - 25 lutego 1994 roku - zmarł Wladysław Siła-Nowicki, mecenas, żołnierz i polityk. W czasach PRL-u bronił opozycjonistów w głośnych procesach… » więcej 2024-02-25, godz. 11:00 82 lata temu powołano Pierwszą Dywizję Pancerną gen. Maczka 82 lat temu, 25 lutego 1942 roku, została powołana Pierwsza Dywizja Pancerna, dowodzona przez generała Stanisława Maczka. Formacja należała do największych… » więcej 2024-02-25, godz. 09:00 193. rocznica bitwy pod Olszynką Grochowską 193 lata temu, 25 lutego 1831 roku, rozegrała się bitwa pod Olszynką Grochowską, jedno z największych i najbardziej krwawych starć w Powstaniu Listopadowym… » więcej 2024-02-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 lutego » więcej
5859606162
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »