Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-10, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 lutego
1454 - Król Kazimierz Jagiellończyk poślubił córkę króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga, Elżbietę, zwaną "Rakuszanką". Para doczekała się trzynaściorga dzieci.

1598 - W Warszawie zmarła Anna Habsburżanka, córka arcyksięcia Karola Habsburga, pierwsza żona Zygmunta II Wazy, matka Władysława IV.

1648 - Król Władysław IV nadał prawa miejskie podwarszawskiej Pradze.

1818 - W Warszawie urodził się Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.

1878 - W Lebiodce koło Lidy urodził się Jerzy Iwanowski, inżynier, działacz polityczny, członek PPS, minister rządów Jędrzeja Moraczewskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, oraz minister spraw zagranicznych Litwy Środkowej, senator II RP.

1886 - W Zegrzynku urodził się Jerzy Szaniawski, dramaturg, prozaik, felietonista, autor m.in. sztuki "Dwa teatry" oraz zbioru opowiadań o profesorze Tutce.

1890 - W Krakowie urodził się Zygmunt Wiehler, kompozytor, dyrygent, autor ponad tysiąca piosenek, wśród nich wielu przebojów, m.in. "Ada, to nie wypada" i "Nie kochać w taką noc to grzech".

1907 - W Hołubiu (obecnie Gołębie) nad Bugiem urodził się Stefan Swieżawski, filozof, tomista, historyk filozofii średniowiecznej i nowożytnej; autor monumentalnej publikacji "Dzieje filozofii europejskiej XV wieku"; także autor nagradzanych "Dziejów europejskich filozofii klasycznej"; przez wiele lat związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.

1918 - W Warszawie zmarł Józef Wolff, wydawca, dziennikarz, redaktor naczelny "Tygodnika Ilustrowanego".

1919 - W gmachu byłego rosyjskiego Instytutu Maryjskiego przy ul. Wiejskiej w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego.

1920 - W Pucku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Bałtykiem; gen. Józef Haller wrzucił w fale pierścień - symbol odzyskania dostępu do morza.

1923 - W Warszawie urodził się Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik.

1925 - W Rzymie podpisany został konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską.

1925 - W Warszawie urodził się Symcha Rotem (właśc. Szymon Ratajzer), ps. Kazik, żołnierz Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik Powstania w Warszawskim Getcie w 1943 roku i Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

1926 - Rozporządzeniem Rady Ministrów Gdynia otrzymała prawa miejskie.

1927 - W Warszawie urodził się Maciej Gintowt, architekt, współautor projektu katowickiego "Spodka" i hali "Olivia" w Gdańsku.

1928 - Powstała Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP). Organizacja powstała po fuzji Ligi Obrony Powietrznej Państwa i Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej.

1930 - W Kożangródku na Polesiu urodził się Janusz Rzeszewski, reżyser filmowy i telewizyjny, autor m.in. filmów "Halo, Szpicbródka", "Miłość ci wszystko wybaczy", "Lata dwudzieste, lata trzydzieste".

1935 - W Katowicach urodził się Tadeusz Strugała, dyrygent, pianista, pedagog; pełnił m.in. funkcję szefa Filharmonii Wrocławskiej (1969-80), dyrektora naczelnego i artystycznego WOSPR w Katowicach (1975-76), w latach 1981-86 był dyrektorem artystycznym i dyrygentem Orkiestry Filharmonii Krakowskiej.

1936 - W Wilnie zmarła Zula Pogorzelska, śpiewaczka, aktorka i tancerka, znana m.in. z filmów "Ułani, ułani, chłopcy malowani", "Romeo i Julcia".

1939 - W Rzymie zmarł papież Pius XI (Achille Ratti); w latach 1919-21 nuncjusz apostolski w Polsce; kardynał, arcybiskup Mediolanu; papież od 1922 r.

1940 - Pierwsza masowa deportacja ludności polskiej głównie z kręgów inteligencji, ziemiaństwa, rodzin wojskowych, policyjnych i urzędniczych przeprowadzona przez NKWD; w jej wyniku w głąb Związku Sowieckiego wywieziono około 140 tys. obywateli polskich.

1945 - Na Bałtyku sowiecki okręt podwodny zatopił niemiecki transportowiec "Steuben", na którego pokładzie znajdowało się od 3 do 4 tys. osób; obok rannych żołnierzy i personelu medycznego, na statku było około tysiąca cywilnych uchodźców; uratowało się około 300 osób.

1945 - Przełamanie Wału Pomorskiego przez 1 Armię Wojska Polskiego.

1949 - W Krakowie zmarł Feliks Koneczny, historyk, profesor Uniwersytetu Wileńskiego.

1956 - W Warszawie zmarł Aleksander Osiński, generał-major armii Cesarstwa Rosyjskiego i generał dywizji odrodzonego Wojska Polskiego, senator II RP, prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.

1958 - W Młynarach urodził się Maciej Płażyński, polityk, działacz podziemny, członek Ruchu Młodej Polski i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, w latach 1990-96 wojewoda gdański marszałek Sejmu w latach 1997-2091, poseł i senator RP, współzałożyciel Platformy Obywatelskiej; zginął w 2010 roku w katastrofie w Smoleńsku.

1962 - W Warszawie zmarł Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego "Trzy salwy" (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji "Wiadomości Literackich" (1925-36); w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego "Miesięcznika Literackiego", trafił do więzienia; w czasie II wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów "Zagłębie Dąbrowskie", "Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego", "Bagnet na broń", a także poematu "Słowo o Stalinie".

1966 - Episkopat Polski wystosował list do premiera Józefa Cyrankiewicza, krytykujący władze PRL za odmowę wydania kard. Stefanowi Wyszyńskiemu paszportu na uroczystości milenijne w Rzymie.

1966 - W Bielsku-Białej urodziła się Renata Przemyk, piosenkarka, aktorka, autorka przebojów "Babę zesłał Bóg", "Nie ty, to ktoś".

1968 - W Warszawie w pałacyku Towarzystwa Przyjaciół Sztuki przy ul. Rutkowskiego (obecnie ul. Chmielna) odbył się premierowy spektakl kabaretu Pod Egidą.

1976 - Sejm uchwalił poprawki do Konstytucji PRL, wprowadzając zapis o przewodniej roli PZPR i przyjaźni z ZSRS; wszyscy obecni na sali sejmowej posłowie głosowali za przyjęciem zmian, wyjątkiem był Stanisław Stomma, który wstrzymał się od głosu.

1997 - W Warszawie zmarł Tadeusz Trojanowski, zapaśnik, trener, siedmiokrotny mistrz Polski w stylu wolnym, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Rzymie (1960).

2000 - W Warszawie zmarł Andrzej Zakrzewski, historyk, publicysta, polityk, poseł III kadencji Sejmu RP, minister kultury i dziedzictwa narodowego w rządzie Jerzego Buzka.

2002 - W Warszawie zmarł Józef Ozga-Michalski, działacz ruchu ludowego, polityk, pisarz, żołnierz Batalionów Chłopskich, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

2003 - W Poznaniu zmarł Antoni Czubiński, historyk, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, dyrektor Instytutu Zachodniego.

2006 - W Turynie rozpoczęły się XX zimowe Igrzyska Olimpijskie. Reprezentanci Polski zdobyli na nich 2 medale: Tomasz Sikora srebrny, a Justyna Kowalczyk brązowy.

2009 - W Krakowie zmarł Jan Błoński, historyk literatury, wybitny krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w "Tygodniku Powszechnym" ukazał się jego tekst "Biedni Polacy patrzą na getto", oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.

2011 - W Rzymie zmarł Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, teolog, filozof, specjalizował się w filozofii nauki; autor kilkuset artykułów o filozofii i stanowisku chrześcijaństwa wobec nauk przyrodniczych; wykładał m.in. w Berkeley, Oxfordzie oraz na katolickich uczelniach w USA i Australii; na stałe pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim im. Jana Pawła II.

2017 - W Warszawie zmarła Maria Dmochowska, lekarka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej (2006-12), posłanka na Sejm X, I i II kadencji, rzecznik prasowy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

2017 – Wprowadzono do obiegu banknot o nominale 500 zł z wizerunkiem króla Jana III Sobieskiego.

2022 – W Krakowie zmarł Stanisław Maria Jankowski, publicysta, dziennikarz i pisarz, współzałożyciel Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. W 2017 został laureatem nagrody honorowej "Świadek Historii" przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej.

Zobacz także

2024-02-13, godz. 15:00 80. rocznica akcji „Burza” - IPN w Opolu zorganizował wystawę W 2024 roku mija 80 lat od przeprowadzenia akcji „Burza” – operacji polityczno-wojskowej Armii Krajowej wymierzonej przeciwko Niemcom, trwającej od 4 stycznia… » więcej 2024-02-13, godz. 13:00 10 lat temu zmarł Zbigniew Romaszewski, działacz opozycji w PRL, senator 10 lat temu, 13 lutego 2014 roku, zmarł Zbigniew Romaszewski, działacz opozycji demokratycznej w PRL, obrońca praw człowieka, wieloletni senator od czasu przywrócenia… » więcej 2024-02-13, godz. 11:00 Premiera książki „Mefisto z Auschwitz” o Josefie Mengele "Mefisto z Auschwitz”, książka o Josefie Mengele, oficerze SS i lekarzu odpowiedzialnym za pseudomedyczne eksperymenty w niemieckim obozie koncentracyjnym… » więcej 2024-02-13, godz. 09:00 XIII Światowy Dzień Radia - Polskie Radio ma 99 lat 13 lutego obchodzimy XIII Światowy Dzień Radia. Został ustanowiony z inicjatywy Hiszpanii i proklamowany przez UNESCO w 2011 roku. Dzień ten upamiętnia inaugurację… » więcej 2024-02-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 lutego » więcej 2024-02-12, godz. 15:38 Uroczystości i wystawa w ramach obchodów rocznicy masowych deportacji Polaków na Sybir. W Lublinie trwają obchody 84 rocznicy masowych deportacji Polaków na Sybir. Pierwsze transporty sowieckie NKWD na wschód wyjechały 10 lutego 1940 roku. » więcej 2024-02-12, godz. 13:00 Bieg "Tropem Wilczym" w Prudniku - trwają zapisy Prudnicki bieg "Tropem Wilczym" upamiętni też miejscowych żołnierzy niezłomnych powojennego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego. Start i meta… » więcej 2024-02-12, godz. 11:00 Trwają zgłoszenia do konkursu filmowego Muzeum Powstania Warszawskiego #63 sekundy Muzeum Powstania Warszawskiego przyjmuje zgłoszenia do konkursu filmowego "#63sekundy". Konkurs skierowany jest do ludzi młodych. Polega na nakręceniu 63-sekundowego… » więcej 2024-02-12, godz. 10:45 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie 240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden… » więcej 2024-02-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 lutego » więcej
6465666768
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »