Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-05, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
5 lutego
1752 - Marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński powołał w Ostrowie Wielkopolskim pierwszą zawodową straż pożarną na ziemiach polskich.

1862 - W Dębinach koło Przasnysza urodził się Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, kardynał, ostatni prymas Królestwa Polskiego.

1866 - W Stoku urodził się Ignacy Chrzanowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożyciel Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej, autor "Historii literatury niepodległej Polski"; zmarł w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen w 1940 r.
1893 - W Krakowie urodził się Roman Ingarden, filozof, uczeń Edmunda Husserla, twórca krakowskiej szkoły filozoficznej, fenomenolog, badacz podstaw teorii literatury i estetyki opisowej, członek PAN, wieloletni wykładowca i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1905 - W Warszawie na VII Zjeździe Polskiej Partii Socjalistycznej powołano Organizację Spiskowo-Bojową PPS, mającą na celu osłanianie manifestacji robotniczych oraz szkolenie kadr na wypadek wybuchu antyrosyjskiego powstania. W czerwcu 1906 r. została ona przemianowana na Organizację Bojową PPS.

1909 - W Łodzi urodziła się Grażyna Bacewicz, kompozytorka, skrzypaczka; skomponowała m.in. "IV kwartet smyczkowy" i "VII Koncert skrzypcowy", za które otrzymała międzynarodowe nagrody.

1917 - W Chochołowie urodził się Stanisław Frączysty, kurier tatrzański, żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Buchenwald.

1919 - Dekretem papieża Benedykta XV w Polsce utworzone zostało Biskupstwo Polowe; pierwszym biskupem polowym mianowany został bp Stanisław Gall.

1930 - W Gnaszynie (dziś dzielnica Częstochowy) urodziła się Kalina Jędrusik, aktorka znana z ról w m.in. filmach "Upał", "Lekarstwo na miłość", "Ziemia obiecana"; także piosenkarka, która wylansowała przeboje: "Bo we mnie jest sex", "Do ciebie szłam", "Mój pierwszy bal".

1931 - We Lwowie urodziła się Krystyna Radzikowska, arcymistrzyni szachowa, 9-krotna mistrzyni Polski, uczestniczka pięciu olimpiad szachowych.

1934 – Podczas zjazdu Akcji Katolickiej w Krakowie powołano Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży.

1937 - Wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski na posiedzeniu Komisji Budżetowej Sejmu przedstawił plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP).

1943 - Początek akcji likwidacyjnej w getcie białostockim; w ciągu ośmiu dni hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 10 tys. ludzi, a 2 tys. zamordowali na miejscu.

1945 - W Bartoszowinach na Kielecczyźnie urodził się Leszek Mądzik, scenograf, reżyser; założyciel i kierownik Sceny Plastycznej KUL; do jego najważniejszych spektakli należą m.in. "Kir", "Powłoki", "Źródło".

1945 - W Przeworsku urodził się Marek Barbasiewicz, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z filmu "Zabij mnie, glino".

1947 - Sejm wybrał Bolesława Bieruta prezydentem RP.

1956 - W Nowej Rudzie urodził się Krzysztof Tyniec, aktor, znany m.in. z telewizyjnego kabaretu Olgi Lipińskiej, także z seriali "Boża podszewka", "Daleko od noszy".

1956 - We włoskiej miejscowości Cortina d'Ampezzo zakończyły się VII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Polska zdobyła na nich jeden medal - brąz w kombinacji norweskiej wywalczył Franciszek Gąsienica Groń.

1960 – Dokonano oblotu samolotu szkolno-treningowego PZL TS-11 Iskra.

1964 - W Łodzi urodził się Piotr Trzaskalski, reżyser filmowy, scenarzysta, autor filmów "Edi", "Mistrz" i "Mój rower".

1982 - Stan wojenny: w Świdniku na wezwanie władz Solidarności zaczęły się masowe spacery w porze nadawania Dziennika TV o 19.30. Z czasem do podobnej akcji przystąpili mieszkańcy innych miast.

1982 - W Londynie zmarł Tadeusz Bielecki, polityk narodowo-demokratyczny, działacz OWP, poseł na Sejm, prezes Stronnictwa Narodowego.

1985 - Z Paryża do Warszawy przyleciał szef tamtejszego Biura NSZZ "Solidarność" Seweryn Blumsztajn. Na lotnisku Okęcie unieważniono mu paszport i nakazano natychmiastowy powrót do Francji.

1990 - Premiera filmu "Marcowe migdały" w reżyserii Radosława Piwowarskiego.

1994 - W Opolu zmarł Joachim Halupczok, kolarz, mistrz świata w indywidualnym wyścigu szosowym z Chambery (1989) i wicemistrz olimpijski z Seulu (1988) w drużynowym wyścigu szosowym.

2005 - W Warszawie zmarła Michalina Wisłocka, ginekolog, cytolog i seksuolog, autorka pierwszych polskich popularnonaukowych książek dotyczących seksuologii, w tym poradnika "Sztuka kochania", którego nakład liczył w sumie 7 mln egzemplarzy.

2008 - W Warszawie zmarł Hubert Drapella, scenarzysta i reżyser, autor filmów "Historia jednego myśliwca", "Soból i panna" oraz popularnych seriali "Pan Samochodzik i templariusze" i "Znak orła"; żołnierz harcerskiego batalionu "Parasol", uczestnik Powstania Warszawskiego.

2016 - W Warszawie zmarła Maria Stypułkowska-Chojecka "Kama" - łączniczka i wywiadowca batalionu "Parasol" Armii Krajowej, uczestniczka wielu akcji zbrojnych AK, w tym udanego ataku na niemieckiego zbrodniarza Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji w dystrykcie warszawskim; uczestniczka Powstania Warszawskiego.

2020 – W Los Angeles zmarł Kirk Douglas, potomek polskich Żydów z Kresów dawnej Rzeczypospolitej, wybitny amerykański aktor, legenda złotej ery Hollywood, znany z takich filmów jak "Spartakus", "Ostatni zachód słońca", "Układ", "Był sobie łajdak" oraz "Pasja życia".

2021 – W Warszawie zmarł Wojciech Burszta, antropolog, kulturoznawca, eseista i krytyk kultury. Zajmował się badaniami z kręgu antropologii współczesności i kulturoznawstwa.

Zobacz także

2024-01-24, godz. 13:00 Polska koprodukcja "Strefa interesów" z szansą na Oscara dla najlepszego filmu Brytyjsko-polsko-amerykańska koprodukcja "Strefa interesów" ma szansę na Oscara dla najlepszego filmu. Obraz w reżyserii Jonathana Glazera to opowieść o… » więcej 2024-01-24, godz. 12:00 W Londynie premiera gry edukacyjne IPN "Lotnicy - Wojna w przestworzach" Gra "Lotnicy - Wojna w przestworzach" to kolejna produkcja Instytutu Pamięci Narodowej, która dzięki wirtualnym narzędziom pozwoli wcielić się w bohaterów… » więcej 2024-01-24, godz. 10:00 103 lata temu urodził się Tadeusz Zawadzki "Zośka", harcmistrz, podporucznik AK 103 lata temu, 24 stycznia 1921 roku, urodził się Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, dowódca warszawskich Grup Szturmowych… » więcej 2024-01-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 stycznia » więcej 2024-01-23, godz. 15:00 Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu przygotowuje ekspozycję Garnki, dzbanki, fragmenty infrastruktury oraz inne przedmioty związane z działalnością dawnego Gimnazjum Piastowskiego w Brzegu zostaną udostępnione zwiedzającym… » więcej 2024-01-23, godz. 13:00 135 lat temu zmarł Ignacy Domeyko, geolog i mineralog, badacz Ameryki Południowej 135 lat temu, 23 stycznia 1889 roku, w Chile zmarł Ignacy Domeyko, geolog i mineralog, przyjaciel Adama Mickiewicza, badacz Ameryki Południowej. W latach 1867-1883… » więcej 2024-01-23, godz. 11:00 Polacy oddali hołd Powstańcom Styczniowym [DŹWIĘK] Powstanie objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Stoczono podczas jego trwania około 1200 potyczek. Największe z nich to… » więcej 2024-01-23, godz. 09:00 Toomas Hendrik Ilves laureatem Medalu Kuriera z Warszawy Były prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves został laureatem Medalu Kuriera z Warszawy. Wyróżnienie wręczono podczas uroczystej gali w Muzeum Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-01-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 stycznia » więcej 2024-01-22, godz. 14:00 15 lat temu zmarł gen. Stanisław Karolkiewicz "Szczęsny", żołnierz AK i Zrzeszenia WiN 15 lat temu, 22 stycznia 2009 roku, zmarł Stanisław Karolkiewicz, pseudonim "Szczęsny", generał, żołnierz Armii Krajowej. Po wojnie działał w antykomunistycznym… » więcej
7778798081
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »