Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-04, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 lutego
1339 - W Warszawie przed trybunałem papieskim rozpoczął się proces polsko-krzyżacki dotyczący spornych terytoriów.

1454 - Związek Pruski wypowiedział posłuszeństwo Zakonowi Krzyżackiemu.

1505 - W Żurawnie pod Haliczem urodził się Mikołaj Rej, pisarz, humanista, wyznawca kalwinizmu, poseł na sejm, autor "Żywota człowieka poczciwego", "Krótkiej rozprawy między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem"; część źródeł jako datę urodzin Reja podaje 28 stycznia.

1515 - W Nieświeżu urodził się Mikołaj Radziwiłł zwany "Czarnym", magnat litewski, marszałek wielki i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński, wyznawca i propagator arianizmu, twórca potęgi rodu Radziwiłłów.

1746 - W Mereczowszczyźnie na Polesiu urodził się Tadeusz Kościuszko, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, generał, Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu w 1794 r.

1866 - W Warszawie urodził się Władysław Podkowiński, malarz, autor m.in. obrazu "Szał uniesień".

1889 - W Dębowej Górze koło Skierniewic urodził się Ryszard Bolesławski, reżyser teatralny i filmowy, aktor; w latach 30. realizował filmy w Hollywood, współpracując z największymi gwiazdami. Do jego najbardziej znanych dzieł należą "Cud nad Wisłą", "Ostatnia cesarzowa", "Nędznicy".

1918 - Rada Regencyjna powołała Radę Stanu Królestwa Polskiego.

1921 – Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę o powołaniu Orderu Odrodzenia Polski, a Order Orła Białego odnowiono jako najwyższe odznaczenie państwowe.

1927 - W Warszawie zmarł Józef Pius Dziekoński, architekt, projektant wielu neogotyckich kościołów m.in. Bazyliki Katedralnej Opieki NMP w Radomiu i Bazyliki Katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie.

1929 – Polska ratyfikowała protokół genewski o zakazie stosowania broni chemicznej.

1933 - W Warszawie urodziła się Maria Chwalibóg, aktorka teatralna i filmowa, znana z filmów "Matka Joanna od aniołów" i "Kobieta samotna".

1938 - W Krakowie zmarł Karol Hubert Rostworowski, dramatopisarz, poeta, publicysta; zwolennik Obozu Wielkiej Polski i Stronnictwa Narodowego; autor sztuk teatralnych "Judasz z Kariothu" i "Niespodzianka".

1938 - Na Wileńszczyźnie urodził się Zygmunt Malanowicz, aktor znany z filmów "Nóż w wodzie", "Polowanie na muchy", "Jarosław Dąbrowski", "Tulipany".

1943 - W Płungianach na Żmudzi urodziła się Wanda Rutkiewicz, alpinistka, która jako trzecia kobieta i pierwsza Europejka stanęła na wierzchołku najwyższego szczytu świata - Mount Everest; zdobyła osiem z 14 ośmiotysięczników.

1944 - W Kałęczewie k. Łodzi urodził się Stefan Niesiołowski, entomolog, działacz opozycji antykomunistycznej; współzałożyciel organizacji Ruch (1965); w 1971 r. skazany na siedem lat więzienia za "czynienie przygotowań do obalenia ustroju socjalistycznego przemocą"; od 1977 r. członek ROPCiO; od 1980 r. w NSZZ "Solidarność"; internowany w stanie wojennym; działacz podziemnej "S"; współzałożyciel ZChN (1989); poseł, senator; polityk Platformy Obywatelskiej.

1945 - W Jałcie rozpoczęła się konferencja "Wielkiej Trójki", w której wzięli udział Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt i Józef Stalin; w wyniku zawartego porozumienia Polska po wojnie znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego, o co zabiegał Józef Stalin; Rząd RP na Uchodźstwie uznał ten fakt za zdradę ze strony dotychczasowych aliantów.

1945 - W Krakowie ukazał się pierwszy numer "Dziennika Polskiego".

1949 - Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Wczasów Pracowniczych (FWP).

1950 - W Giżycku zmarł Jan Bułhak, artysta fotograf, teoretyk, krytyk i publicysta, określanym mianem "ojca polskiej fotografii".

1952 - W Warszawie urodził się Andrzej Strzelecki, reżyser, aktor, satyryk, wieloletni dyrektor teatru Rampa.

1956 - W Paryżu zmarł Ksawery Tartakower, szachista polski pochodzenia żydowskiego, sześciokrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych, członek "złotej" drużyny polskiej na olimpiadzie w 1930 roku; od II wojny światowej pozostawał na emigracji.

1968 - W Chorzowie urodził się Grzegorz Jarzyna, reżyser teatralny i operowy, związany z TR Warszawa; reżyseruje w oparciu o teksty klasyczne, które poddaje reinterpretacji ("Bzik tropikalny" wg Witkacego, "Magnetyzm serca" na podstawie "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry); autor adaptacji wielkich powieści europejskich ("Doktor Faustus" Tomasza Manna, "Książę Myszkin" wg "Idioty" Fiodora Dostojewskiego), a także głośnych tekstów współczesnych ("Niezidentyfikowane szczątki ludzkie" Brada Frasera, "4.48 Psychosis" Sary Kane), jak również oper ("Gracz" Prokofiewa, "Dziecko i czary" Maurice'a Ravela oraz "Karzeł" Aleksandra Zemlinsky'ego); jest autorem sztuk teatralnych: "Medea Project" i "Areteia" oraz librett do oper Zygmunta Krauzego "Iwona, księżniczka Burgunda" i "Pułapka".

1970 - W Warszawie zmarł Janusz Warnecki (właśc. Jan Kozłowski), aktor teatralny i filmowy, reżyser, profesor warszawskiej PWST, znany z filmów "Zejście do piekła", "Mistrz".

2008 - W Warszawie zmarł Stefan Meller, historyk, dyplomata; ambasador RP we Francji i Rosji, minister spraw zagranicznych (2005-2006); wykładowca historii, prorektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

2009 - W Warszawie zmarł Witold Zalewski, pisarz, autor powieści socrealistycznych "Traktory zdobędą wiosnę", "Urodzaj", dziennikarz, kierownik literacki Zespołu Filmowego "Tor".

2018 – W Warszawie zmarł Wojciech Pokora, aktor, pamiętny Żorż Ponimirski w serialu "Kariera Nikodema Dyzmy" oraz docent Zenobiusz Furman w serialu "Alternatywy 4".

2022 – W Pekinie rozpoczęły się XXIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W ich trakcie Polacy zdobyli jeden brązowy medal.

2022 – W Warszawie zmarł prof. Jerzy Osiatyński, ekonomista, były minister finansów (1992-1993) i doradca prezydenta Bronisława Komorowskiego, członek Rady Polityki Pieniężnej (2013-2019)

Zobacz także

2024-02-22, godz. 09:00 W Opolu wystawa z okazji 100-lecia I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech. Jej bohaterkami są kobiety - żony, matki, sanitariuszki, nauczycielki, działaczki, walczące słowem i czynem o polski Śląsk. » więcej 2024-02-22, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 22 lutego » więcej 2024-02-21, godz. 15:00 Wystawa pt. „Władysław Kozielsko-Bytomski” Już od 29 lutego w Muzeum Ziemi Kozielskiej nowa wystawa czasowa pt. Władysław Kozielsko-Bytomski. » więcej 2024-02-21, godz. 13:00 Powstanie warszawskie w dokumentach z Archiwum IPN – warsztaty dla nauczycieli Archiwum IPN zaprasza nauczycieli i edukatorów na cykl warsztatów pt. Powstanie warszawskie w dokumentach z Archiwum IPN. Zajęcia realizowane są we współpracy… » więcej 2024-02-21, godz. 12:00 Portret Adama Stanisława Naruszewicza” powrócił do Wilanowa Obraz „Portret Adama Stanisława Naruszewicza” utracony w czasie II wojny światowej powrócił do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w warszawskim W… » więcej 2024-02-21, godz. 09:00 160. rocznica bitwy pod Opatowem stoczonej podczas Powstania Styczniowego 160 lat temu, 21 lutego 1864 roku, w bitwie pod Opatowem polskie oddziały powstańcze zostały rozbite przez wojsko rosyjskie. Przesądziło to ostatecznie o… » więcej 2024-02-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 21 lutego » więcej 2024-02-20, godz. 15:00 10 rocznica pacyfikacji Majdanu w cieniu wojny Na Ukrainie obchodzona jest dziś dziesiąta rocznica krwawej pacyfikacji Majdanu. To Dzień Pamięci Bohaterów Niebiańskiej Sotni. W lutym 2014 roku zginęło… » więcej 2024-02-20, godz. 13:00 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN 110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny… » więcej 2024-02-20, godz. 11:00 80 lat temu w niemieckim obozie zginął hm. Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów 80 lat temu, 20 lutego 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen zginął harcmistrz Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów… » więcej
7374757677
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »