Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-31, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
31 stycznia
1259 – W Małopolsce miało miejsce trzęsienie ziemi o sile szacowanej na około 5-6 stopni w skali Richtera.

1667 - We Wrocławiu zmarł książę Jerzy Sebastian Lubomirski, marszałek wielki koronny, hetman polny koronny, przywódca rokoszu.

1676 - Na Wawelu pochowano królów Jana II Kazimierza Wazę i Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

1797 - W Wiedniu urodził się Franciszek Schubert, muzyk, kompozytor, prekursor romantyzmu w muzyce; autor m.in. Symfonii c-moll "Tragicznej".

1801 - W Bilczy koło Kielc urodził się Piotr Ściegienny, katolicki ksiądz, działacz niepodległościowy i chłopski.

1867 - W Dumanowie koło Kamieńca urodził się Mariusz Zaruski, żołnierz Legionów Polskich, generał WP, założyciel Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR), jeden z pionierów polskiego narciarstwa i taternictwa zimowego, organizator polskiego żeglarstwa morskiego; aresztowany przez NKWD zmarł w 1941 r. sowieckim więzieniu.

1887 - W guberni irkuckiej urodził się Piotr Wilniewczyc, inżynier, konstruktor broni strzeleckiej, współtwórca m.in. pistoletu Vis i pistoletu maszynowego Mors; po II wojnie światowej zaprojektował pistolety Wir i RAK.

1887 - Zmarł Włodzimierz Bonawentura Krzyżanowski, amerykański generał pochodzenia polskiego, uczestnik antypruskiego powstania w Wielkopolsce (1846) i amerykańskiej wojny secesyjnej, w tym bitwy pod Gettysburgiem.

1892 - W Kołomyi urodził się Stanisław Sedlaczek, harcmistrz, w czasie II wojny światowej założyciel i naczelnik konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego (Hufców Polskich); zamordowany w KL Auschwitz w sierpniu 1941 r.

1895 - W Dobrocicach w powiecie sandomierskim urodził się Stanisław Młodożeniec, poeta, prozaik, współtwórca polskiego futuryzmu.

1907 - W Warszawie organizacja Bojowa PPS dokonała udanego zamachu na funkcjonariusza rosyjskiej tajnej policji politycznej Ochrany Wiktora Gruena.

1915 - I wojna światowa: Pod Bolimowem Niemcy przeprowadzili pierwszy atak chemiczny, skierowany przeciwko wojskom rosyjskim.

1923 - Na stokach warszawskiej Cytadeli wykonano wyrok śmierci na Eligiuszu Niewiadomskim, zabójcy prezydenta RP Gabriela Narutowicza. Zażądał, by umrzeć nieprzywiązanym do słupa bez zawiązanych oczu. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Ginę za Polskę, którą gubi Piłsudski!".

1923 - Katastrofa w kopalni "Heinitz" (Rozbark) w Bytomiu - w wyniku wybuchu metanu zginęło 145 górników.

1925 - W "Kurjerze Warszawskim" ukazała się pierwsza polska krzyżówka.

1937 - W Radomiu rozpoczął się XXIV Kongres PPS.

1939 - Premiera filmu Henryka Szaro "Kłamstwo Krystyny" z Elżbietą Barszczewską, Kazimierzem Junoszą - Stępowskim i Jerzym Śliwińskim w rolach głównych.

1944 - W Warszawie zmarła Stefania Sempołowska, działaczka społeczna i oświatowa, pedagog, publicystka, pisarka.

1953 - W Łodzi urodził się Jacek Chmielnik, aktor, reżyser teatralny; znany m.in. z filmów Juliusza Machulskiego "Vabank" i "Kingsajz".

1956 - W Bydgoszczy urodził się Stefan Majewski, piłkarz, srebrny medalista mistrzostw świata w Hiszpanii (1982), trener, działacz sportowy.

1974 - W Los Angeles zmarł Samuel Goldwyn, urodzony w Warszawie, producent filmowy, współzałożyciel wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer.

1976 - Do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu przesłany został przez Jerzego Andrzejewskiego "Memoriał 101", zwierający protest środowiska twórców przeciwko zmianom w Konstytucji PRL ograniczającym prawa obywatelskie.

1980 - Sejm powołał Naczelny Sąd Administracyjny, ale instytucja rozpoczęła działalność dopiero 1 września tego roku.

1982 - Przeprowadzona została satelitarna transmisja filmu "Let Poland be Poland" ("Żeby Polska była Polską"), wyprodukowanego przez US Departament of Information; film obejrzało ok. 185 milionów ludzi z 50 krajów.

1982 - Stan wojenny: Władze podjęły decyzję o wznowieniu sprzedaży benzyny właścicielom prywatnych samochodów.

1983 - Premiera filmu Andrzeja Wajdy "Danton" z Gerardem Depardieu w roli tytułowej i Wojciechem Pszoniakiem w roli Maksymiliana Robespierre.

1985 - W Monachium zmarł Józef Mackiewicz, prozaik, publicysta, autor książek "Kontra", "Droga donikąd", "Nie trzeba głośno mówić", "Lewa wolna"; w maju 1943 r., po odkryciu w Katyniu grobów oficerów polskich zamordowanych przez Sowietów, na zaproszenie niemieckie i za zgodą władz Polskiego Państwa Podziemnego udał się do Katynia jako obserwator ekshumacji zwłok, opisał to w książce "Katyń: zbrodnia bez sądu i kary".

1987 - W Warszawie zmarł Julian Antonisz (właśc. Antoniszczak), plastyk, kompozytor, twórca eksperymentalnych filmów animowanych.

1991 - W Warszawie zmarł Mieczysław Voit, aktor, znany m.in. z ról w filmach "Krzyżacy", "Matka Joanna od Aniołów" oraz serialu "Alternatywy 4".

1997 - W Warszawie zmarł Andrzej Szczepkowski, aktor, reżyser teatralny, pedagog warszawskiej PWST; zagrał m.in. w filmach "Obywatel Piszczyk", "Awantura o Basię", "Jezioro Bodeńskie" oraz w serialu telewizyjnym "Wojna domowa".

2005 - W Warszawie zmarł Jan Mulak, lekkoatleta, trener, działacz RPPS i PPS, uczestnik Powstania Warszawskiego; współtwórca polskiej reprezentacji lekkoatletycznej, tzw. Wunderteamu; działacz PKOl.

2014 - W Warszawie zmarła Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana "wielką damą polskiego teatru"; autorka tomików poezji i powieści.

2018 – W Warszawie zmarł Jerzy Jedlicki, socjolog, historyk, badacz dziejów polskiej inteligencji i działacz opozycji w okresie PRL-u, autor takich książek jak "Źle urodzeni, czyli o doświadczeniu historycznym" czy "Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują".

2022 – Zmarł Władysław Gołąb, wieloletni prezes Towarzystwa Opieki Nad Ociemniałymi w Laskach, był pierwszą osobą niewidomą w Polsce, która uzyskała uprawnienia adwokata, przyjaciel i współpracownik bł. Elżbiety Róży Czackiej.

Zobacz także

2024-01-30, godz. 17:33 Rozstrzygnięcie konkursu „Sprawiedliwi z Markowej” „Sprawiedliwi z Markowej” – konkurs organizowany przez Instytut Pamięci Narodowej i Ministerstwo Edukacji i Nauki w związku z beatyfikacją rodziny Wiktorii… » więcej 2024-01-30, godz. 17:28 Trzy metalowe krzyżyki wykonane przez byłego więźnia obozu koncentracyjnego trafiły do Muzeum Stutthof Trzy metalowe krzyżyki trafiły do zbiorów Muzeum Stutthof w Sztutowie (Pomorskie). Przedmioty zostały wykonane w ukryciu przez Jana Wąsickiego, podczas uwięzienia… » więcej 2024-01-30, godz. 11:00 Mija 56 lat od manifestacji przeciwko zdjęciu "Dziadów" z afisza 56 lat temu, 30 stycznia 1968 roku, w Teatrze Narodowym w Warszawie po raz ostatni wystawiono "Dziady" w reżyserii Kazimierza Dejmka. Przedstawienie zawieszono… » więcej 2024-01-30, godz. 09:00 35 lat temu zginął ksiądz Stanisław Suchowolec 35 lat temu, 30 stycznia 1989 roku, zginął ksiądz Stanisław Suchowolec, kapelan białostockiej "Solidarności", przyjaciel księdza Jerzego Popiełuszki, bestialsko… » więcej 2024-01-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 stycznia » więcej 2024-01-29, godz. 15:00 Autor książki "Ochotnik": przesłanie Pileckiego pozostaje aktualne Witold Pilecki ostrzegał przed nadchodzącym ludobójstwem, jego przesłaniem, które pozostaje aktualne, jest to, byśmy widząc kroki, które mogą do tego… » więcej 2024-01-29, godz. 13:00 Odnaleziono dokumenty na temat niedoszłej misji Krystyny Skarbek w Polsce W archiwach londyńskiego Studium Polski Podziemnej odnaleziono dokumenty na temat niedoszłej misji Krystyny Skarbek (Christine Granville), polskiej agentki brytyjskich… » więcej 2024-01-29, godz. 11:00 80. rocznica zbrodni sowieckich partyzantów w Koniuchach Społeczność polska na Litwie uczciła pamięć Polaków zamordowanych w Koniuchach niedaleko Solecznik. Do zbrodni, której dokonali sowieccy partyzanci, doszło… » więcej 2024-01-29, godz. 09:00 105 lat temu w Paryżu Roman Dmowski wygłosił exposé dotyczące polskich granic 105 lata temu, 29 stycznia 1919 roku, przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego Roman Dmowski na konferencji pokojowej w Paryżu po raz pierwszy przedstawił… » więcej
7172737475
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »