Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 205 lat temu zmarł Jan Kiliński
2024-01-28, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/E.Porycka/dok.

205 lat temu zmarł Jan Kiliński

Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
205 lat temu - 28 stycznia 1819 roku - zmarł Jan Kiliński, z zawodu szewc, jeden z przywódców insurekcji warszawskiej.
W 1791 roku został wybrany radnym miejskim Warszawy. Od 1793-go brał udział w przygotowaniach do powstania. W jego domu odbywały się tajne zebrania, zachęcał do wystąpienia rzemieślników, służbę i czeladź. W 1794 roku stanął na czele insurekcji warszawskiej - zbrojnego powstania armii koronnej i mieszkańców Warszawy przeciwko okupacyjnemu garnizonowi rosyjskiemu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Dowodzony przez niego lud Warszawy oswobodził miasto - wypędził carski garnizon wojskowy i zajął pałac Morsztynów - siedzibę carskiego ambasadora, który musiał zbiec.

W walkach Kiliński został dwukrotnie ranny. Za zasługi, 2 lipca 1794 roku, Tadeusz Kościuszko mianował go pułkownikiem milicji księstwa mazowieckiego i upoważnił do objęcia dowództwa regimentu piechoty. Jako jedyny przedstawiciel średniego mieszczaństwa wszedł do Zastępczej Rady Tymczasowej, która przejęła władzę w Warszawie.

Po upadku powstania kościuszkowskiego został wyprawiony do Poznania, by tam zorganizować zryw. Został jednak schwytany przez Prusaków i przekazany Rosjanom, którzy wtrącili go do więzienia. W petersburskiej celi spędził dwa lata. Potem zamieszkał w Wilnie, gdzie brał udział w konspiracji. Ponownie schwytany, tym razem przez Rosjan, został wywieziony w głąb Rosji.

Do Warszawy wrócił w 1798 roku. Nie angażował się już w życie polityczne. Prowadził warsztat szewski i napisał dwa tomy pamiętników.

(więcej)

Jan Kiliński urodził się w 1760 roku, w Trzemesznie w Wielkopolsce, jego ojciec był majstrem murarskim. W wieku 20 lat Jan Kiliński przybył do Warszawy i osiem lat później został mistrzem szewskim. Ożenił się i pracował, stopniowo budując renomę swojego zakładu. Wkrótce jego status materialny wzrósł na tyle że kupił kamienicę przy Starym Dunaju, niedaleko Rynku Starego Miasta i zatrudniał 10 czeladników. Według przekazów majster Kiliński - choć słynął z porywczości - potrafił zjednywać sobie ludzi. Upominał się o prawa mieszczan, w okresie gdy o statusie miast miał decydować Sejm Wielki. W latach 1792-1793, został wybrany radnym Warszawy. Później jeszcze w okresie Księstwa Warszawskiego pełnił funkcję rajcy stołecznego. W Królestwie Polskim (pod zaborem rosyjskim) uzyskał pułkownikowską emeryturę wojskową.

Zmarł 28 stycznia roku 1819 roku, w wieku 59 lat. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, jednak jego grób został zniszczony podczas rozbudowy kościoła św. Karola Boromeusza. Na bocznej ścianie świątyni umieszczono epitafium upamiętniające Jana Kilińskiego.

Zobacz także

2024-01-19, godz. 13:00 79 lat temu została rozwiązana Armia Krajowa 79 lat temu, 19 stycznia 1945 roku, została rozwiązana Armia Krajowa - siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego - największa konspiracyjna armia podczas… » więcej 2024-01-19, godz. 11:00 95 lat temu urodziła się Hanna Szczepanowska, harcerka, żołnierz AK 95 lat temu, 19 stycznia 1929 roku, urodziła się Hanna Szczepanowska, podczas II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, pseudonim "Heban", żołnierz Armii… » więcej 2024-01-19, godz. 09:30 Uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ordynata przeworskieg 19 stycznia w Przeworsku rozpoczną się dwudniowe uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ostatniego ordynata przeworskiego, zmarłego w 1953… » więcej 2024-01-19, godz. 09:00 Powstanie Narodowy Instytut Dziedzictwa Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego poinformowało o połączeniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. W… » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 stycznia » więcej 2024-01-18, godz. 16:00 105 lat temu powstał Polski Czerwony Krzyż 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - powstał Polski Czerwony Krzyż. Jest to najstarsza polska organizacja humanitarna, zajmująca się udzielaniem pomocy ofiarom… » więcej 2024-01-18, godz. 15:00 105 lat temu rozpoczęła się paryska konferencja pokojowa 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w czasie której został zawarty traktat wersalski, wprowadzający nowy… » więcej 2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej 2024-01-18, godz. 09:00 Ekshumacja szczątków znalezionych przy budowie obwodnicy Gryfina z opóźnieniem Do połowy marca może potrwać ekshumacja szczątków żołnierzy pochowanych w okolicach Gryfina w czasie drugiej wojny światowej. Na ich groby natrafiono w… » więcej
7980818283
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »