Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 205 lat temu zmarł Jan Kiliński
2024-01-28, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/E.Porycka/dok.

205 lat temu zmarł Jan Kiliński

Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
205 lat temu - 28 stycznia 1819 roku - zmarł Jan Kiliński, z zawodu szewc, jeden z przywódców insurekcji warszawskiej.
W 1791 roku został wybrany radnym miejskim Warszawy. Od 1793-go brał udział w przygotowaniach do powstania. W jego domu odbywały się tajne zebrania, zachęcał do wystąpienia rzemieślników, służbę i czeladź. W 1794 roku stanął na czele insurekcji warszawskiej - zbrojnego powstania armii koronnej i mieszkańców Warszawy przeciwko okupacyjnemu garnizonowi rosyjskiemu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Dowodzony przez niego lud Warszawy oswobodził miasto - wypędził carski garnizon wojskowy i zajął pałac Morsztynów - siedzibę carskiego ambasadora, który musiał zbiec.

W walkach Kiliński został dwukrotnie ranny. Za zasługi, 2 lipca 1794 roku, Tadeusz Kościuszko mianował go pułkownikiem milicji księstwa mazowieckiego i upoważnił do objęcia dowództwa regimentu piechoty. Jako jedyny przedstawiciel średniego mieszczaństwa wszedł do Zastępczej Rady Tymczasowej, która przejęła władzę w Warszawie.

Po upadku powstania kościuszkowskiego został wyprawiony do Poznania, by tam zorganizować zryw. Został jednak schwytany przez Prusaków i przekazany Rosjanom, którzy wtrącili go do więzienia. W petersburskiej celi spędził dwa lata. Potem zamieszkał w Wilnie, gdzie brał udział w konspiracji. Ponownie schwytany, tym razem przez Rosjan, został wywieziony w głąb Rosji.

Do Warszawy wrócił w 1798 roku. Nie angażował się już w życie polityczne. Prowadził warsztat szewski i napisał dwa tomy pamiętników.

(więcej)

Jan Kiliński urodził się w 1760 roku, w Trzemesznie w Wielkopolsce, jego ojciec był majstrem murarskim. W wieku 20 lat Jan Kiliński przybył do Warszawy i osiem lat później został mistrzem szewskim. Ożenił się i pracował, stopniowo budując renomę swojego zakładu. Wkrótce jego status materialny wzrósł na tyle że kupił kamienicę przy Starym Dunaju, niedaleko Rynku Starego Miasta i zatrudniał 10 czeladników. Według przekazów majster Kiliński - choć słynął z porywczości - potrafił zjednywać sobie ludzi. Upominał się o prawa mieszczan, w okresie gdy o statusie miast miał decydować Sejm Wielki. W latach 1792-1793, został wybrany radnym Warszawy. Później jeszcze w okresie Księstwa Warszawskiego pełnił funkcję rajcy stołecznego. W Królestwie Polskim (pod zaborem rosyjskim) uzyskał pułkownikowską emeryturę wojskową.

Zmarł 28 stycznia roku 1819 roku, w wieku 59 lat. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, jednak jego grób został zniszczony podczas rozbudowy kościoła św. Karola Boromeusza. Na bocznej ścianie świątyni umieszczono epitafium upamiętniające Jana Kilińskiego.

Zobacz także

2024-02-02, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 2 lutego » więcej 2024-02-01, godz. 22:45 Uroczystość upamiętniająca 80. rocznicę akcji „Kutschera” Z udziałem przedstawicieli władz, kombatantów, wojska i organizacji patriotycznych w Warszawie upamiętniono 80. rocznicę akcji „Kutschera”. Po mszy świętej… » więcej 2024-02-01, godz. 15:00 81 lat temu polscy partyzanci zwyciężyli Niemców w bitwie pod Zaborecznem 81 lat temu, 1 lutego 1943 roku, polscy partyzanci stoczyli zwycięską bitwę z Niemcami pod Zaborecznem. Dzień później wyszli z niemieckiego okrążenia pod… » więcej 2024-02-01, godz. 13:00 135 lat temu urodził się Tadeusz Piskor, bliski współpracownik Piłsudskiego 135 lat temu - 1 lutego 1889 roku - urodził się Tadeusz Piskor, oficer Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego. W… » więcej 2024-02-01, godz. 11:00 99 lat temu wyemitowano pierwszą eksperymentalną polską audycję radiową 99 lat temu, 1 lutego 1925 roku, wyemitowano pierwszą, polską eksperymentalną audycję radiową. W niedzielny wieczór, o godzinie 18.00, w stacji nadawczej… » więcej 2024-02-01, godz. 10:43 Andrzej Kryński z IPN o akcji zgładzenia przez AK "kata Warszawy" Franza Kutschery [DŹWIĘK] 80 lat temu odbyła się bohaterska akcja żołnierzy AK, wymierzona w "kata Warszawy". 1 lutego 1944 roku od ich kul zginął Franz Kutschera, szef SS i policji… » więcej 2024-02-01, godz. 09:00 80. rocznica wykonania wyroku na generale SS Franzu Kutscherze Mija 80 lat od wykonania wyroku wydanego przez Polskie Państwo Podziemne na kata Warszawy Franza Kutscherę. 1 lutego 1944 roku żołnierze oddziału "Pegaz"… » więcej 2024-02-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 lutego » więcej 2024-01-31, godz. 21:51 105 lat temu w Polsce w obiegu było osiem walut 105 lat temu w obiegu było Polsce osiem walut, co było skutkiem zaborów i I wojny światowej. Stanowiło to ogromne wyzwanie integracyjne dla rządu odrodzonego… » więcej 2024-01-31, godz. 13:27 Zmarł prof. Przemysław Waingertner – historyk Uniwersytetu Łódzkiego, publicysta W wieku 55 lat zmarł w Łodzi historyk, publicysta, prof. Przemysław Waingertner. Był kierownikiem Katedry Historii Polski Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego… » więcej
7273747576
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »