Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 35 lat temu zginął ksiądz Stefan Niedzielak, opiekun…
2024-01-21, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

35 lat temu zginął ksiądz Stefan Niedzielak, opiekun Rodzin Katyńskich

Ks. Stefan Niedzielak, rzymskokatolicki prałat, kapelan Armii Krajowej i WiN-u, współzałożyciel Rodzin Katyńskich [fot. domena publiczna]
Ks. Stefan Niedzielak, rzymskokatolicki prałat, kapelan Armii Krajowej i WiN-u, współzałożyciel Rodzin Katyńskich [fot. domena publiczna]
35 lat temu, w nocy z 20 na 21 stycznia 1989 roku, zginął ksiądz Stefan Niedzielak, proboszcz parafii św. Karola Boromeusza na Powązkach, współzałożyciel i opiekun Rodzin Katyńskich. Zwłoki duchownego znaleziono nad ranem, na plebanii kościoła. Sprawcy do dziś nie zostali wykryci, zaginęły też dowody zebrane na miejscu zbrodni.
Podczas II wojny światowej ksiądz Niedzielak był kapelanem Armii Krajowej, kurierem Delegatury Rządu na Kraj. Latem 1944 roku przewiózł z Warszawy do Krakowa dla arcybiskupa Adama Sapiehy tzw. depozyt katyński, czyli dowody przeprowadzonej przez Niemców ekshumacji grobów w Katyniu. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie był członkiem antykomunistycznego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Ksiądz Niedzielak publicznie upominał się o prawdę w sprawie sowieckiej zbrodni popełnionej na Polakach w Katyniu w 1940 roku. Był współtwórcą Narodowego Sanktuarium Poległym i Pomordowanych na Wschodzie na Powązkach. W 1984 roku zainicjował odsłonięcie na ścianie powązkowskiego kościoła poświęconego im epitafium. Dzięki niemu w 1981 roku na Cmentarzu Powązkowskim stanął Krzyż Katyński, pierwszy w Polsce pomnik upamiętniający prawdę o zbrodni katyńskiej. Kilkutonowy monument z granitu został usunięty przez bezpiekę tej samej nocy. Księdza Niedzielaka nazywano "opiekunem" Dolinki Katyńskiej.

Duchowny był nękany i szykanowany przez PRL-owskie służby, otrzymywał anonimowe listy i telefony z pogróżkami, życzeniami śmierci i wyzwiskami. Bezpieka wielokrotnie podejmowała próby zastraszenia go, pobicia czy porwania. Po śmierci księdza ogłoszono, że przyczyną jego zgonu był upadek z fotela. Później prokuratura wprawdzie przyznała, że został z premedytacją pozbawiony życia przez profesjonalnych morderców, jednak w październiku 1990 roku śledztwo umorzono z powodu "niewykrycia sprawców". Zażalenie na tę decyzję złożył mecenas Jan Olszewski, późniejszy premier RP. Postępowanie wznowione w 1991 roku, zostało zamknięte po dwóch latach, bez żadnych rezultatów.

Uroczystościom pogrzebowym księdza Niedzielaka, 26 stycznia 1989 roku, przewodniczył ówczesny prymas Polski kardynał Józef Glemp. Przybyli biskupi, liczni księża, żołnierze Armii Krajowej, delegacja Solidarności i wielotysięczne rzesze ludzi.

Nazwany "ostatnią ofiarą Katynia", ksiądz Stefan Niedzielak był jednym z trzech kapłanów zamordowanych w 1989 roku. Niedługo potem, 30 stycznia, zginął ksiądz Stanisław Suchowolec, a 11 lipca - ksiądz Sylwester Zych. Kilka lat wcześniej, w 1984 roku, męczeńską śmiercią zmarł ksiądz Jerzy Popiełuszko, beatyfikowany w 2010 roku.

(więcej)

Stefan Niedzielak urodził się 1 września 1914 roku w Płocku. Ukończył Wyższe Metropolitarne Seminarium Duchowne w Warszawie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1940 roku w katedrze św. Jana Chrzciciela. W czasie okupacji niemieckiej pracował w parafiach Wiskitki i Bolimów oraz w Łowiczu.

Pełniąc funkcję kapelana Łódzkiego Okręgu Armii Krajowej, jako specjalny kurier dostarczał zaszyfrowane meldunki dla arcybiskupa Adama Sapiehy. Jego najważniejszą misją było przewiezienie latem 1944 roku z Warszawy do Krakowa tzw. depozytu katyńskiego. Ksiądz Niedzielak został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej.

W 1946 roku powrócił do Warszawy. Za działalność w WiN został aresztowany na kilka miesięcy. Po wyjściu na wolność zaangażował się w odbudowę kościoła na Solcu, a następnie na placu Grzybowskim. Od 1957 roku pełnił funkcję rektora kościoła św. Karola Boromeusza na Powązkach. Przez kilka lat był też dyrektorem warszawskich cmentarzy. W latach 1961-1976 pełnił funkcję proboszcza w kościele Matki Bożej Loretańskiej na Pradze i jednocześnie - duszpasterza Służby Zdrowia. W 1977 powrócił na Powązki. Tam zapoczątkował odprawianie mszy za ojczyznę.

Ksiądz Stefan Niedzielak przez lata wspierał repatriantów z Rosji i Kazachstanu, organizował wysyłkę książek do Polaków żyjących w krajach dawnego Związku Radzieckiego. Pośmiertnie, w 2008 roku, został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W 2009 roku Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga, z powodu niewykrycia sprawców, umorzyła śledztwo w sprawie zniknięcia dowodów rzeczowych z akt sprawy zabójstwa księdza Niedzielaka.

Zobacz także

2024-07-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 lipca » więcej 2024-07-11, godz. 15:00 Obchody rocznicy ludobójstwa w Srebrenicy [DŹWIĘK] Pod Srebrenicą symbolicznie wspominano dziś ofiary ludobójstwa. W czasie bośniackiej wojny domowej Serbowie w lipcu 1995 roku zamordowali tam ponad osiem tysięcy… » więcej 2024-07-11, godz. 13:00 Historycy o rzezi wołyńskiej Dziś obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Święto… » więcej 2024-07-11, godz. 11:00 35. rocznica śmierci księdza Sylwestra Zycha, kapelana Solidarności w Hucie Warszawa 11 lipca mija 35. rocznica śmierci księdza Sylwestra Zycha, kapłana zaangażowanego w działalność demokratycznej opozycji w PRL. Kapelan Solidarności w… » więcej 2024-07-11, godz. 09:00 81. rocznica tzw. krwawej niedzieli, apogeum zbrodni wołyńskiej 81 lat temu, 11 lipca 1943 roku, podczas II wojny światowej oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii przypuściły skoordynowany atak na ponad sto polskich miejscowości… » więcej 2024-07-11, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 11 lipca Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej » więcej 2024-07-10, godz. 15:00 Bieruński Szlak Historyczny gotowy Można już zwiedzać Bieruński Szlak Historyczny. To układ tablic informacyjnych, które ustawiono przy ważnych i ciekawych punktach miasta. Rzeczniczka bieruńskiego… » więcej 2024-07-10, godz. 13:00 Zaprezentowano program obchodów 80 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego [DŹWIĘK] Koncerty, wystawy, spotkania, a także tradycyjne zatrzymanie się życia w stolicy w godzinę "W". Warszawa jak co roku uczci pamięć bohaterów Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-07-10, godz. 11:00 Grunwald: przygotowania do rekonstrukcji bitwy W sobotę rekonstruktorzy odtworzą pod Grunwaldem bitwę z 1410 roku. Jej przebieg i rezultat jest znany, nie maleje jednak ogromne zainteresowanie widzów, którzy… » więcej 2024-07-10, godz. 09:00 84 lata temu rozpoczęła się bitwa o Anglię 84 lata temu, 10 lipca 1940 roku, rozpoczęła się bitwa o Anglię. Było to pierwsze w historii starcie o zasadniczym znaczeniu, które rozegrało się wyłącznie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »