Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-19, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
19 stycznia
1608 - W Krakowie zmarł Bernard Maciejowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski; jeden z twórców unii brzeskiej z 1596 r., dot. uznania przez część biskupów Cerkwi prawosławnej zwierzchnictwa papieża.

1789 - Na wniosek króla Stanisława Augusta Sejm Wielki zlikwidował Radę Nieustającą.

1863 - Powstanie Styczniowe: Centralny Komitet Narodowy uchwalił oddanie dyktatury i naczelnego dowództwa powstania gen. Ludwikowi Mierosławskiemu.

1880 - W Suwałkach urodził się Henryk Minkiewicz, działacz PPS, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego; oficer Legionów Polskich; generał Wojska Polskiego; organizator i pierwszy dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) w latach 1924-1929; po sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r. osadzony w obozie w Kozielsku; zamordowany przez NKWD w Katyniu.

1887 - W Krakowie urodził się Karol Stryjeński, architekt, grafik; współorganizator i pierwszy dyrektor działającego od 1930 r. Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie.

1893 - W Chełmie urodził się Zygmunt Szyszko-Bohusz, generał WP; dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich walczącej w 1940 r. o Narwik; szef sztabu Armii Polskiej w ZSRS (1942); zastępca dowódcy 2 Korpusu Polskiego w latach 1943-1946.

1903 - W Kosowie Poleskim urodził się Stanisław Radkiewicz, działacz komunistyczny, członek KPP; podczas II wojny światowej w ZSRS; w latach 1941-1943 w Armii Czerwonej; członek Biura Politycznego KC PPR i PZPR (1945-1955); minister bezpieczeństwa publicznego (1944-1954), odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego reżimu.

1918 - W Krakowie urodził się Tadeusz Góra, pilot, instruktor, trener; jako pierwszy otrzymał najwyższe odznaczenie szybowcowe - Medal Lilienthala (1938); w czasie II wojny światowej pilot dywizjonów myśliwskich PSZ w Wielkiej Brytanii.

1922 - W Gwoźdźcu koło Kołomyi urodził się Jerzy Kawalerowicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów "Pociąg", "Matka Joanna od Aniołów", "Austeria", "Faraon" i "Quo vadis"; współzałożyciel i pierwszy prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich (1966-1978).

1928 - Ogłoszenie "Deklaracji Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Marszałka Piłsudskiego" (BBWR) - ugrupowania politycznego założonego przez Walerego Sławka.

1928 - Ukazało się rozporządzenie Prezydenta o administracji państwowej - terytorium państwa podzielono na 16 województw i 227 powiatów.

1932 - W Warszawie urodziła się Rena Rolska, piosenkarka, aktorka.

1942 - W Londynie podpisano umowę o przyszłej konfederacji polsko-czechosłowackiej.

1945 - Gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej, w którym napisał m.in. Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą.

1945 - Powstało Centralne Biuro Kontroli Prasy przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego.

1946 - W Warszawie w Sali "Romy" rozpoczął się Kongres Polskiego Stronnictwa Ludowego.

1947 - Odbyły się sfałszowane przez władze komunistyczne wybory do Sejmu Ustawodawczego.

1947 - W Lipnie urodził się Leszek Balcerowicz, ekonomista, polityk; wicepremier i minister finansów (1989-1991; 1997-2000); autor przyjętego w 1989 r. planu reform gospodarczo-ustrojowych, które miały umożliwić transformację gospodarki sterowanej centralnie w rynkową; przewodniczący Unii Wolności (1995-2000); w latach 2001-2007 prezes Narodowego Banku Polskiego.

1952 - W Warszawie zmarł Jerzy Borejsza, działacz komunistyczny; po 1945 r. organizator prasy i wydawnictw, redaktor naczelny organu PKWN "Rzeczpospolita" oraz "Odrodzenia", założyciel i prezes Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik".

1967 - Przedstawienie "Halka" Stanisława Moniuszki zainaugurowało działalność Teatru Wielkiego w Łodzi.

1975 - W Krakowie zmarł Kazimierz Wyka, historyk i krytyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1979 - Na Wyspie Króla Jerzego zmarł Włodzimierz Puchalski, reżyser, operator i scenarzysta filmów przyrodniczych; fotografik.

1983 - W Limanowej urodziła się Justyna Kowalczyk, biegaczka narciarska, pięciokrotna medalistka igrzysk olimpijskich - brązowa medalistka IO w Turynie (2006), mistrzyni z Vancouver (2010) i Soczi (2014); dwukrotna mistrzyni świata, czterokrotna zdobywczyni Pucharu Świata.

1993 - Polska ratyfikowała Europejską Konwencję Praw Człowieka.

1996 - Premiera filmu "Pestka" w reżyserii Krystyny Jandy.

1999 - W życie weszły przepisy ustawy z 18 grudnia 1998 r. o IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

2001 - Premiera filmu "Weiser" w reżyserii Wojciecha Marczewskiego.

2017 – W wypadku samochodowym na drodze ekspresowej S8 w pobliżu miejscowości Wędrogów zginął Rafał Wójcikowski, poseł Kukiz’15, ekonomista, wykładowca akademicki, działacz społeczny.

2022 – W Warszawie zmarła Antonina Girycz–Dzienisiewicz – aktorka teatralna, filmowa, radiowa i dubbingowa. Występował m.in. na scenie Teatru Współczesnego w Warszawie i Teatru Telewizji Aktorka, w swoim dorobku, miała też wiele ról filmowych i serialowych, m.in. w "Polowaniu na Muchy", "Bilansie Kwartalnym" i "Czterdziestolatku” oraz audycjach i słuchowiskach Teatru Polskiego Radia.

Zobacz także

2024-01-12, godz. 09:00 100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski, ps. Halicz, żołnierz batalionu Zośka Sto lat temu, 12 stycznia 1924 roku, urodził się Henryk Kończykowski, pseudonim "Halicz", żołnierz legendarnego batalionu "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-01-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 stycznia » więcej 2024-01-11, godz. 15:00 "Powstaniec 1863" wejdzie do kin w piątek. W Warszawie odbyła się premiera filmu "Powstaniec 1863" w reżyserii Tadeusza Syki - pierwszego od ponad 30 lat filmu fabularnego opowiadającego o powstaniu… » więcej 2024-01-11, godz. 13:00 Rok temu zmarł Jan Ludwiczak, przewodniczący "Solidarności" w kopalni Wujek Rok temu, 11 stycznia, w wieku 85 lat zmarł Jan Ludwiczak, przewodniczący "Solidarności" w kopalni Wujek w Katowicach w 1981 roku. To w jego obronie, gdy został… » więcej 2024-01-11, godz. 11:00 100 lat temu Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej 100 lat temu, 11 stycznia 1924 roku, Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej, zwanej reformą Grabskiego. Była to jedna z kluczowych… » więcej 2024-01-11, godz. 09:00 105 lat temu Józef Piłsudski podpisał dekret o ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby 105 lat temu, 11 stycznia 1919 roku, Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret o obowiązkowym ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby. Był… » więcej 2024-01-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 stycznia » więcej 2024-01-10, godz. 15:00 15 lat temu zmarła generał Elżbieta Zawacka, kurierka AK, cichociemna 15 lat temu, 10 stycznia 2009 roku, zmarła generał Elżbieta Zawacka, legendarna kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, podczas II drugiej wojny światowej… » więcej 2024-01-10, godz. 13:00 105 lat temu zmarł Antoni Wiwulski, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie 105 lat temu, 10 stycznia 1919 roku, zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie… » więcej 2024-01-10, godz. 11:00 II edycja konkursu „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny Instytut Śląski zaprasza do udziału w konkursie „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny. » więcej
8283848586
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »