Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski…
2024-01-18, 11:00 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł/dok.

175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny

Aleksander Świętochowski [rysunek Ignacy Łopieński - wikipedia/domena publiczna]
Aleksander Świętochowski [rysunek Ignacy Łopieński - wikipedia/domena publiczna]
175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny. Publikował pod wieloma pseudonimami, w tym "Władysław Okoński”, „Poseł Prawdy” i „Nauczyciel”. W życiu prywatnym i poglądach społecznych kierował się liberalizmem. Jednocześnie był uważany za ideologa pozytywizmu, tak zwanego nurtu warszawskiego. Jego dzieła: "My i wy" z 1871 roku oraz "Praca u podstaw" napisana dwa lata później, stały się manifestem i deklaracją podstawowych założeń pozytywistów. Zmarł w 1938 roku.
Pisał artykuły w warszawskim „Przeglądzie Tygodniowym”, dzienniku „Nowiny”, a następnie założył tygodnik "Prawda", w którym opublikował cykl felietonów "Liberum veto". W latach 1908-1912 redagował miesięcznik „Kultura Polska”. Współpracował też z „Humanistą Polskim” i z „Myślą Narodową”. Zamieszczał tam felietony pod pseudonimem „Poseł Prawdy”. Pisał także dramaty, w tym: poruszająca problematykę filozficzno-moralną trylogia "Dusze nieśmiertelne" oraz dramat historiozoficzny "Duchy", opowiadania i rozprawy filozoficzno-moralne. Był między innymi autorem studiów "O prawach człowieka i obywatela. O prawach mniejszości" z 1906 roku, "Ofiarność obywatelska " z 1911 oraz "Historia chłopów polskich w zarysie", opracowana w latach 1925-1928.

Publikacje Świętochowskiego stanowiły odpowiedź na sytuację społeczną i polityczną Polaków po upadku powstania styczniowego. Tereny polskie pod zaborem rosyjskim były wówczas objęte szczególnymi represjami ze strony władz carskich. Nurt pozytywistycznego budowania rozwoju cywilizacyjnego wśród Polaków ze wszystkich warstw społecznych był reakcją na nieskuteczność i ogromny koszt zrywów przeciwko zaborcom. Świętochowski uznawał, że niepodległość należy budować poprzez konsekwentne podnoszenie poziomu oświaty i zapewnianie równości praw oraz wzrost dobrobytu wśród Polaków. Publicyście były bliskie idee narodowe, a jednocześnie opowiadał się za zrównaniem praw mniejszości, w tym Żydów. Sprzeciwiał się także polityce władz sanacyjnych.

Za swoje publikacje otrzymał w 1935 roku Złoty Wawrzyn Akademicki - nagrodę przyznawaną pisarzom przez Polską Akademię Literatury.

(więcej)

Aleksander Świętochowski urodził się 18 stycznia 1849 roku w Stoczku Łukowskim w województwie lubelskim. zdobywał Wykształcenie zdobywał w Siedlcach i Lublinie. Następnie rozpoczął studia w Szkole Głównej Warszawskiej i na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, na filologiczno-historycznym.

Od 1874 roku kontynuował naukę w Lipsku. Na tamtejszym uniwersytecie uzyskał doktorat z filozofii, na podstawie pracy "O powstaniu praw moralnych". Po studiach wrócił do Warszawy, gdzie zajął się działalnością publicystyczną, stając się wzorem dla takich autorów jak Henryk Sienkiewicz czy Bolesław Prus. W 1912 roku zamieszkał we wsi Gołotczyzna niedaleko Ciechanowa na Mazowszu. Wraz z Aleksandrą Bąkowską, tłumaczką i działaczką społeczną, już w 1909 roku współtworzył tam szkołę gospodarstwa domowego dla dziewcząt oraz szkołę rolniczą dla chłopców. Uważał te placówki za najważniejsze dokonanie swojego życia. Obecnie tworzą one Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Gołotczyźnie, a ich patronem od 1984 roku jest Aleksander Świętochowski.

Pisarz zmarł 25 kwietnia 1938 roku w Gołotczyźnie. Został pochowany w Sońsku koło Ciechanowa.

Zobacz także

2024-01-04, godz. 15:00 Rok temu zmarł generał Jan Podhorski Rok temu, 4 stycznia 2023 roku, zmarł Jan Henryk Podhorski, pseudonimy: "Zygzak” i "Marciniak”, generał brygady Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Był… » więcej 2024-01-04, godz. 13:00 215 lat temu urodził się Louis Braille, twórca alfabetu dla niewidomych 215 lat temu, 4 stycznia 1809 roku, urodził się twórca alfabetu dla niewidomych Louis Braille. Jego alfabet został oparty na systemie wojskowym, który umożliwiał… » więcej 2024-01-04, godz. 11:00 Na Wawelu otwarcie podziemnej trasy zwiedzania Jedno z najbardziej tajemniczych miejsc na Wawelu otwarte dla zwiedzających. Muzealnicy i konserwatorzy przygotowali w podziemiach wschodniego skrzydła królewskiej… » więcej 2024-01-04, godz. 09:00 77. rocznica pokazowego procesu działaczy I Zarządu WiN 77 lat temu, 4 stycznia 1947 roku, w Warszawie rozpoczął się proces przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość, walczącej z sowietyzacją… » więcej 2024-01-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 4 stycznia » więcej 2024-01-03, godz. 13:00 Rosyjskiemu reżimowi nie udało się zniszczyć Memoriału Rosyjskiemu reżimowi nie udało się zniszczyć stowarzyszenia Memoriał. Jedna z najbardziej cenionych na świecie organizacji badających stalinowskie zbrodnie… » więcej 2024-01-03, godz. 11:00 Plany Zamku Królewskiego w Warszawie na 2024 rok Prezentacja dzieł Rafaela, wystawa prac Władysława Hasiora i kolejne inwestycje - to plany Zamku Królewskiego w Warszawie na 2024 rok. Będzie to ostatni rok… » więcej 2024-01-03, godz. 10:00 Wszystkie drogi prowadzą do... muzeum - cykliczne oprowadzania tematyczne dla seniorów: Rozwój broni palnej w XIX w… Witold Garbal - kierownik Działu Historycznego Muzeum Śląska Opolskiego przybliży tajniki rozwoju broni palnej w dziewiętnastym wieku oraz oprowadzi po stałej… » więcej 2024-01-03, godz. 09:00 Sądeccy poszukiwacze znaleźli srebrne monety rzymskie z II wieku Grot i ostrogi średniowieczne, 30 krajcarów, pierścionkii dwie srebrne monety Cesarstwa Rzymskiego z II wieku naszej ery odnaleźli w Sylwestra poszukiwacze… » więcej 2024-01-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 3 stycznia » więcej
8687888990
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »