Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-17, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
17 stycznia
1649 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja królewska Jana II Kazimierza Wazy.

1650 - W Krakowie zmarł Tomasz Dolabella, nadworny malarz Wazów, jeden z głównych twórców malarstwa barokowego w Polsce.

1732 - W Wołczynie na terenie dzisiejszej Białorusi urodził się przyszły król Polski Stanisław August Poniatowski.

1734 - Na Wawelu odbyła się koronacja królewska Augusta III Wettina.

1773 - Urodził się Józef Sułkowski, oficer polski i francuski; jakobin, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; adiutant Napoleona Bonapartego.

1814 - W Nemours we Francji urodził się Ludwik Mierosławski, uczestnik Powstania Listopadowego; działacz emigracyjny; wódz naczelny oddziałów powstańczych w Wielkopolsce w 1848 r.; dowódca rewolucyjnych wojsk na Sycylii (1849); dyktator Powstania Styczniowego; historyk wojskowości, pisarz.

1831 - Powstanie Listopadowe: gen. Józef Chłopicki złożył rezygnację ze stanowiska dyktatora powstania.

1840 - W Terechowej na Ukrainie urodził się Stefan Bobrowski, członek tajnego Komitetu Centralnego Narodowego; od stycznia 1863 r. właściwy kierownik Powstania Styczniowego, organizator i członek Tymczasowego Rządu Narodowego; zginął w kwietniu 1863 r. w pojedynku sprowokowanym przez jego przeciwników politycznych.

1854 - W Bystrzejowicach na Lubelszczyźnie urodził się Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.

1879 - We Lwowie urodził się Kazimierz Sichulski, malarz, grafik, przedstawiciel nurtu Młodej Polski.

1890 - W Warszawie zmarł Władysław Taczanowski, ornitolog, autor prac opisujących ptaki Królestwa Polskiego, Syberii i Peru.

1895 - W Poznaniu ukazał się pierwszy numer "Przewodnika Katolickiego". Tygodnik ukazuje się do dziś (z przerwą w latach 1939-1956).

1918 - W Zakopanem urodziła się Helena Marusarzówna, narciarka, wielokrotna mistrzyni Polski; w czasie II wojny światowej działała w konspiracji niepodległościowej, pełniąc funkcję kuriera tatrzańskiego; rozstrzelana przez Niemców w 1941 r. w Tarnowie.

1920 - Wojsko Polskie rozpoczęło przejmowanie od Niemiec Pomorza Gdańskiego.

1921 - We Lwowie urodził się Jan Gerhard, dziennikarz, pisarz, polityk, żołnierz francuskiego ruchu oporu i Ludowego Wojska Polskiego, uczestnik akcji "Wisła", autor powieści "Łuny w Bieszczadach", pierwowzoru scenariusza filmu "Ogniomistrz Kaleń", redaktor tygodnika "Forum". Zamordowany w sierpniu 1971 roku.

1924 - W Gnieźnie urodził się Włodzimierz Haupe, reżyser filmowy, autor m.in. filmów "Szczęściarz Antoni", "Głos ma prokurator" i "Doktor Judym".

1934 - W Baranowiczach koło Nowogródka urodziła się Lidia Korsakówna, aktorka, znana z filmów "Przygoda na Mariensztacie", "Klub kawalerów", "Dziewczęta z Nowolipek", przez lata związana z warszawskim Teatrem Syrena.

1934 - W Tchórzowie koło Węgrowa urodził się Jerzy Turek, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; odtwórca wielu ról filmowych, m.in. trenera Wacława Jarząbka w komedii "Miś" Stanisława Barei; wystąpił również w serialu "Alternatywy 4".

1936 - W Hollywood zmarł Ryszard Bolesławski (właśc. Srzednicki), reżyser filmowy, aktor i reżyser moskiewskiego teatru MChAT, żołnierz Legionu Puławskiego, po pierwszej wojnie wyemigrował do USA, gdzie wszedł do czołówki reżyserów Hollywood. Jego nazwisko widnieje na gwieździe w Hollywood Walk of Fame.

1941 - W Warszawie zmarła Stanisława Wysocka, aktorka, reżyserka teatralna, pedagog; wystąpiła m.in. w filmach "Jaśnie pan szofer", "Trędowata", "Dziewczęta z Nowolipek", "Granica", "Ludzie Wisły" i "Wrzos".

1945 - Do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy wkroczyli żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy.

1945 - Początek Marszów Śmierci - uciekający przed Armią Czerwoną Niemcy ewakuowali pierwszą grupę więźniów KL Auschwitz do obozów położonych w głębi Rzeszy; podczas całej akcji zginęło co najmniej 9 tys. więźniów, a najprawdopodobniej około 15 tys.

1945 - Rozwiązanie Szarych Szeregów, konspiracyjnej organizacji harcerskiej z okresu okupacji niemieckiej.

1945 - W nocy z 17 na 18 stycznia, na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, Niemcy rozpoczęli mordowanie ludzi przetrzymywanych w więzieniu na Radogoszczu; wobec oporu podpalili więzienie; w płomieniach zginęło 1500 osób, z masakry uratowało się tylko 25-30 więźniów.

1946 - W Warszawie pod dyrekcją Arnolda Szyfmana rozpoczął działalność Teatr Polski.

1946 - W Londynie pod przewodnictwem Jana Kwapińskiego utworzona została Rada Polskich Stronnictw Politycznych; w jej skład weszły: PPS, SP, SD, SN i SL "Wolność".

1947 - Zakończyła działalność Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez PPR w nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 r. w Warszawie.

1947 - W Borzęcinie urodził się Józef Baran, poeta, publicysta.

1950 - Utworzono Fabrykę Samochodów Osobowych FSO w Warszawie.

1952 - W Warszawie urodził się Sławomir Kulpowicz, pianista jazzowy, kompozytor, twórca zespołów The Quartet i InFormation.

1955 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Henryk Średnicki, bokser, złoty medalista mistrzostw świata (1978) i Europy (1977, 1979).

1957 - Premiera filmu "Człowiek na torze" w reżyserii Andrzeja Munka.

1966 - Premiera filmu "Potem nastąpi cisza" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1967 - W Ankarze zmarł Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; w czasie I wojny światowej w Legionach Polskich, Naczelnym Komitecie Narodowym i Organizacji A; w okresie międzywojennym pracował w dyplomacji; w latach 1936-1946 ambasador RP w Turcji.

1969 - Premiera filmu "Kierunek Berlin" w reżyserii Jerzego Passendorfera.

1969 - W Warszawie zmarła Grażyna Bacewicz, kompozytorka, skrzypaczka.

1970 - Premiera filmu "Jarzębina czerwona" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

1971 – Na antenie Telewizji Polskiej wyemitowano pierwsze wydanie programu przyrodniczego „Z kamerą wśród zwierząt”, prowadzone prowadzony przez małżeństwo Antoniego i Hannę Gucwińskich.

1974 - Z inicjatywy prof. Stanisława Lorentza powstało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

1974 - W Warszawie zmarł Aleksander Sewruk, aktor teatralny i filmowy, żołnierz kampanii polskiej 1939 r., wystąpił m.in. w filmach "Popiół i diament", "Orzeł", "Pociąg".

1975 - W Warszawie zmarł Juliusz Poniatowski, ekonomista, polityk, działacz ruchu ludowego, żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej, sześciokrotny minister w rządach II RP.

1976 - Sejm uchwalił nową ordynację wyborczą, zgodnie z którą jedynie Front Jedności Narodowej uprawniony był do ustalania list kandydatów na posłów i radnych rad narodowych.

1976 - W Warszawie rozpoczął działalność Teatr na Woli.

1976 - W Warszawie zginął śmiercią samobójczą Adam Pawlikowski, aktor, dziennikarz, muzykolog; wystąpił m.in. w filmach Andrzeja Wajdy "Popiół i diament" oraz "Lotna" i "Rękopisie znalezionym w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa.

1980 - Powstała Komisja Helsińska KSS KOR; w jej skład weszli: Ludwik Cohn, Edward Lipiński, Zbigniew Romaszewski i Aniela Steinsbergowa.

1982 - W Warszawie odbyło się pierwsze po ogłoszeniu stanu wojennego posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu.

1982 - Stan wojenny: Polskie Radio wznowiło nadawanie II Programu.

1985 - W Warszawie na Wybrzeżu Helskim odsłonięto pomnik "Kościuszkowców".

1985 - W Warszawie zmarł prof. Ludwik Bazylow, badacz dziejów Europy Wschodniej, autor wielu książek poświęconych historii Rosji.

1986 - W Warszawie rozpoczął obrady Światowy Kongres Intelektualistów "W obronie przyszłości pokoju".

1988 - W Watykanie zorganizowano pierwszą w historii konferencję prasową papieża.

1996 - W Łodzi zmarł Aleksander Fogiel, aktor, reżyser, scenograf, dyrektor teatrów; zagrał m.in. w filmach "Baza ludzi umarłych", "Krzyż walecznych", "Krzyżacy", "Sami swoi", "Nie ma mocnych", "Kochaj albo rzuć".

2004 - W Warszawie zmarł Czesław Niemen, jeden z najważniejszych wokalistów i muzyków polskich XX wieku; do jego największych przebojów należą "Sen o Warszawie", "Pod papugami" i "Dziwny jest ten świat".

2013 – W Warszawie zmarła Jadwiga Kaczyńska, żołnierz Szarych Szeregów, historyk literatury, matka prezydenta Lecha Kaczyńskiego i premiera Jarosława Kaczyńskiego.

2020 – We Wrocławiu zmarł Lech Raczak, twórca teatru studenckiego i alternatywnego, współzałożyciel Teatru Ósmego Dnia, działacz opozycji antykomunistycznej, od 1993 do 2012 r. dyrektor artystyczny poznańskiego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Malta".

Zobacz także

2024-01-19, godz. 13:00 79 lat temu została rozwiązana Armia Krajowa 79 lat temu, 19 stycznia 1945 roku, została rozwiązana Armia Krajowa - siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego - największa konspiracyjna armia podczas… » więcej 2024-01-19, godz. 11:00 95 lat temu urodziła się Hanna Szczepanowska, harcerka, żołnierz AK 95 lat temu, 19 stycznia 1929 roku, urodziła się Hanna Szczepanowska, podczas II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, pseudonim "Heban", żołnierz Armii… » więcej 2024-01-19, godz. 09:30 Uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ordynata przeworskieg 19 stycznia w Przeworsku rozpoczną się dwudniowe uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ostatniego ordynata przeworskiego, zmarłego w 1953… » więcej 2024-01-19, godz. 09:00 Powstanie Narodowy Instytut Dziedzictwa Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego poinformowało o połączeniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. W… » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 stycznia » więcej 2024-01-18, godz. 16:00 105 lat temu powstał Polski Czerwony Krzyż 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - powstał Polski Czerwony Krzyż. Jest to najstarsza polska organizacja humanitarna, zajmująca się udzielaniem pomocy ofiarom… » więcej 2024-01-18, godz. 15:00 105 lat temu rozpoczęła się paryska konferencja pokojowa 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w czasie której został zawarty traktat wersalski, wprowadzający nowy… » więcej 2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej 2024-01-18, godz. 09:00 Ekshumacja szczątków znalezionych przy budowie obwodnicy Gryfina z opóźnieniem Do połowy marca może potrwać ekshumacja szczątków żołnierzy pochowanych w okolicach Gryfina w czasie drugiej wojny światowej. Na ich groby natrafiono w… » więcej
7677787980
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »