Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski…
2024-01-12, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/D.Panek/K.Koziełł/dok.

100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski, ps. Halicz, żołnierz batalionu Zośka

Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Sto lat temu, 12 stycznia 1924 roku, urodził się Henryk Kończykowski, pseudonim "Halicz", żołnierz legendarnego batalionu "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego, działacz powojennego podziemia niepodległościowego.
Podczas powstania przeszedł cały szlak bojowy batalionu "Zośka", od Woli przez Stare Miasto do Czerniakowa. Brał udział między innymi w słynnej akcji wyzwolenia więzienia Gęsiówka. Ranny na Starówce, wraz z kolegami, przedostał się kanałami do Śródmieścia. Po wojnie, z Janem Rodowiczem "Anodą" i żołnierzami z "Zośki", działał w antykomunistycznym podziemiu. Zmarł w 2016 roku.

Henryk Kończykowski pierwszy raz został aresztowany w styczniu 1945 roku przez NKWD, jednak po kilkutygodniowym pobycie w areszcie, uciekł. Pięć lat później, po donosie kolegi ze studiów, został zatrzymany na Politechnice Łódzkiej przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Oskarżony o "próbę obalenia przemocą ustroju Polski Ludowej" i udział w zabójstwie byłego członka Armii Krajowej, po trzydniowym procesie w maju 1950 roku sąd w Warszawie skazał go na 15 lat więzienia. Wyszedł na wolność w listopadzie 1953 roku, ale dopiero 40 lat później - w 1993-cim - został zrehabilitowany. Jego żona, którą oskarżono o to, że nie doniosła władzom o nielegalnej działalności męża, usłyszała wyrok ośmiu lat więzienia.

Henryk Kończykowski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Warszawskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Armii Krajowej. Miał stopień kapitana rezerwy. Historię powstańca opisał Jarosław Wróblewski w publikacji "Zośkowiec". Na podstawie wspomnień Henryka Kończykowskiego powstała także książka dla dzieci "Halicz (...)'' autorstwa Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel.

(więcej)

Henryk Kończykowski urodził się 12 stycznia 1924 w Warszawie. Był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego im. Stanisława Staszica w Warszawie, a także tajnej Szkoły Wawelbegra. Należał do 16. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego.

W czasie wojny służył w Kedywie Komendy Głównej Armii Krajowej, a od jesieni 1943 roku, jako strzelec, w 3. plutonie "Felek" kompanii "Rudy" batalionu "Zośka". Wiosną 1944 roku został aresztowany wraz z kolegą z batalionu, za kolportaż tajnej prasy i osadzony w więzieniu w Grodzisku Mazowieckim, skąd wkrótce uciekł. Podczas Powstania Warszawskiego był dwukrotnie ranny. 5 sierpnia 1944 roku brał udział w wyzwoleniu więzienia Gęsiówka, skąd powstańcy uwolnili 348 Żydów.

Po wojnie i pobycie w komunistycznym więzieniu, "Halicz" skończył na Politechnice Warszawskiej, rozpoczęte w Łodzi studia. Najpierw pracował w Zakładzie Kabli i Przewodów Elektrycznych PW, w późniejszych latach w Biurze Badawczym do spraw Jakości. Zmarł 29 listopada 2016 roku w Milanówku, w wieku 92 lat. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Organizowany w 2020 roku bieg "Tropem Wilczym", będący hołdem dla żołnierzy wyklętych, za jednego z patronów miał Henryka Kończykowskiego "Halicza".

Zobacz także

2023-12-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 grudnia » więcej 2023-12-29, godz. 13:00 105 lat Biblioteki Uniwersyteckiej KUL Biblioteka Uniwersytecka KUL obchodzi 105 lat istnienia. "W tym roku nie tylko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II świętuje swoje okrągłe urodziny… » więcej 2023-12-29, godz. 11:00 60 lat temu zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata ratujący Żydów podczas II wojny światowej 60 lat temu, 29 grudnia 1963 roku, zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata, nieformalny przywódca tzw. Grupy Berneńskiej, ratującej Żydów podczas II wojny… » więcej 2023-12-29, godz. 10:00 Rośnie liczba eksponatów przekazywanych do nowego muzeum powstania Rośnie liczba eksponatów przekazywanych i wypożyczanych do nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu, która ma być gotowa za trzy… » więcej 2023-12-29, godz. 07:30 108 lat temu urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", dowódca akcji pod Arsenałem 108 lat temu, 29 grudnia 1915 roku, urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", naczelnik Szarych Szeregów, dowódca słynnej akcji pod Arsenałem. Podczas II… » więcej 2023-12-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 29 grudnia » więcej 2023-12-28, godz. 15:00 Karta muzealna coraz bardziej popularna Belgijska karta muzealna bardzo popularna. Coraz więcej osób korzysta ze stałej przepustki do 235 muzeów i ponad 300 wystaw w całej Belgii. » więcej 2023-12-28, godz. 13:00 W Muzeum Narodowym w Krakowie 20 nowych wystaw [DŹWIĘK] Dwadzieścia nowych wystaw czasowych i pokazów w przyszłym roku przygotuje Muzeum Narodowe w Krakowie. Trzy duże ekspozycje zostaną zaprezentowane w gmachu… » więcej 2023-12-28, godz. 11:00 Muzeum Hutnictwa w Chorzowie przygotowuje wniosek o wpis hutniczych tradycji na listę niematerialnego dziedzictwa W styczniu zostanie złożony wniosek o wpis tradycji hutniczych na listę niematerialnego dziedzictwa. Przygotowuje go Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. Chodzi o… » więcej 2023-12-28, godz. 09:00 42 lata temu w kopalni Piast zakończył się podziemny strajk górników 42 lata temu, 28 grudnia 1981 roku, w kopalni "Piast" w Bieruniu zakończył się ostatni w Polsce strajk protestacyjny przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego… » więcej
8687888990
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »