Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski…
2024-01-12, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/D.Panek/K.Koziełł/dok.

100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski, ps. Halicz, żołnierz batalionu Zośka

Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Powstanie Warszawskie, zdjęcie poglądowe [www.wikipedia.pl]
Sto lat temu, 12 stycznia 1924 roku, urodził się Henryk Kończykowski, pseudonim "Halicz", żołnierz legendarnego batalionu "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego, działacz powojennego podziemia niepodległościowego.
Podczas powstania przeszedł cały szlak bojowy batalionu "Zośka", od Woli przez Stare Miasto do Czerniakowa. Brał udział między innymi w słynnej akcji wyzwolenia więzienia Gęsiówka. Ranny na Starówce, wraz z kolegami, przedostał się kanałami do Śródmieścia. Po wojnie, z Janem Rodowiczem "Anodą" i żołnierzami z "Zośki", działał w antykomunistycznym podziemiu. Zmarł w 2016 roku.

Henryk Kończykowski pierwszy raz został aresztowany w styczniu 1945 roku przez NKWD, jednak po kilkutygodniowym pobycie w areszcie, uciekł. Pięć lat później, po donosie kolegi ze studiów, został zatrzymany na Politechnice Łódzkiej przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Oskarżony o "próbę obalenia przemocą ustroju Polski Ludowej" i udział w zabójstwie byłego członka Armii Krajowej, po trzydniowym procesie w maju 1950 roku sąd w Warszawie skazał go na 15 lat więzienia. Wyszedł na wolność w listopadzie 1953 roku, ale dopiero 40 lat później - w 1993-cim - został zrehabilitowany. Jego żona, którą oskarżono o to, że nie doniosła władzom o nielegalnej działalności męża, usłyszała wyrok ośmiu lat więzienia.

Henryk Kończykowski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Warszawskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Armii Krajowej. Miał stopień kapitana rezerwy. Historię powstańca opisał Jarosław Wróblewski w publikacji "Zośkowiec". Na podstawie wspomnień Henryka Kończykowskiego powstała także książka dla dzieci "Halicz (...)'' autorstwa Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel.

(więcej)

Henryk Kończykowski urodził się 12 stycznia 1924 w Warszawie. Był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego im. Stanisława Staszica w Warszawie, a także tajnej Szkoły Wawelbegra. Należał do 16. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego.

W czasie wojny służył w Kedywie Komendy Głównej Armii Krajowej, a od jesieni 1943 roku, jako strzelec, w 3. plutonie "Felek" kompanii "Rudy" batalionu "Zośka". Wiosną 1944 roku został aresztowany wraz z kolegą z batalionu, za kolportaż tajnej prasy i osadzony w więzieniu w Grodzisku Mazowieckim, skąd wkrótce uciekł. Podczas Powstania Warszawskiego był dwukrotnie ranny. 5 sierpnia 1944 roku brał udział w wyzwoleniu więzienia Gęsiówka, skąd powstańcy uwolnili 348 Żydów.

Po wojnie i pobycie w komunistycznym więzieniu, "Halicz" skończył na Politechnice Warszawskiej, rozpoczęte w Łodzi studia. Najpierw pracował w Zakładzie Kabli i Przewodów Elektrycznych PW, w późniejszych latach w Biurze Badawczym do spraw Jakości. Zmarł 29 listopada 2016 roku w Milanówku, w wieku 92 lat. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Organizowany w 2020 roku bieg "Tropem Wilczym", będący hołdem dla żołnierzy wyklętych, za jednego z patronów miał Henryka Kończykowskiego "Halicza".

Zobacz także

2024-02-05, godz. 13:15 Muzeum Auschwitz: nowy projekt edukacyjny dla młodzieży z Europy Nowy projekt edukacyjny: „Auschwitz - Pamięci Europy - Pamięć Europejska” przygotowało Muzeum Auschwitz. Paweł Sawicki z biura prasowego placówki podał… » więcej 2024-02-05, godz. 09:00 IPN organizuje ogólnopolski konkurs plastyczny "Bohater na stówę" z okazji jubileuszu polskiego złotego Instytut Pamięci Narodowej organizuje ogólnopolski konkurs plastyczny "Bohater na stówę" z okazji jubileuszu polskiego złotego. Chce w ten sposób zainteresować… » więcej 2024-02-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 lutego » więcej 2024-02-04, godz. 11:00 519 lat temu urodził się Mikołaj Rej, poeta renesansu, zwany "ojcem polskiej literatury" 519 lat temu, 4 lutego 1505 roku, urodził się Mikołaj Rej z Nagłowic, poeta renesansu, zwany "ojcem polskiej literatury", jeden z pierwszych poetów piszących… » więcej 2024-02-04, godz. 09:00 278 lat temu urodził się Tadeusz Kościuszko, generał, przywódca insurekcji 278 lat temu, 4 lutego 1746 roku, urodził się Tadeusz Kościuszko, generał, polski i amerykański bohater narodowy, niezłomny bojownik w walkach o niepodległość… » więcej 2024-02-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 4 lutego » więcej 2024-02-03, godz. 15:00 77 lat temu sąd skazał przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość 77 lat temu, 3 lutego 1947 roku, zapadł wyrok w procesie przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość. Przed sądem w Warszawie stanęło… » więcej 2024-02-03, godz. 11:00 Rok temu zmarł Szewach Weiss, były ambasador Izraela w Polsce Rok temu, 3 lutego 2023 roku, zmarł Szewach Weiss, obywatel II RP pochodzenia żydowskiego, uratowany z Holokaustu przez polskich sąsiadów, polityk izraelskiej… » więcej 2024-02-03, godz. 09:00 160 lat temu urodziła się pisarka Maria Rodziewiczówna 160 lat temu - 3 lutego 1864 roku - urodziła się Maria Rodziewiczówna, jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego, autorka powieści "Lato… » więcej 2024-02-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 3 lutego » więcej
8081828384
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »