Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-14, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
14 stycznia
1392 - Chełm otrzymał od króla Władysława Jagiełły prawa miejskie.

1770 - W Warszawie urodził się książę Adam Jerzy Czartoryski; mąż stanu, dyplomata, prezes Rządu Narodowego w czasie Powstania Listopadowego; działacz emigracyjny, jeden z prekursorów zjednoczonej Europy; pisarz, mecenas nauki i sztuki.

1771 - Zakończyło się nieudane oblężenie Jasnej Góry przez wojska królewskie i rosyjskie pod dowództwem pułkownika Iwana Drewicza.

1793 - W Biskupicach urodził się Wojciech Chrzanowski, generał, topograf wojskowy; w Powstaniu Listopadowym szef Sztabu Głównego; w 1849 r. naczelny wódz armii piemonckiej.

1820 - W Krakowie urodził się Feliks Księżarski, architekt, autor m.in. projektu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1850 - W Warszawie urodził się Jan Reszke, śpiewak operowy, gwiazda Metropolitan Opera.

1863 - W nocy z 14 na 15 stycznia na rozkaz naczelnika Rządu Cywilnego w Królestwie Polskim margrabiego Aleksandra Wielopolskiego w Warszawie przeprowadzono brankę - przymusowy pobór polskiej młodzieży do rosyjskiego wojska; branka przyspieszyła decyzję Komitetu Centralnego Narodowego o wybuchu Powstania Styczniowego.

1887 - W Jaśle urodził się Hugo Steinhaus, matematyk, jeden z twórców lwowskiej szkoły matematycznej.

1887 - W Krakowie powstał Związek Młodzieży Polskiej "Zet", będący konspiracyjną organizacją działającą w środowisku akademickim.

1901 - W Warszawie urodził się Alfred Tarski, matematyk, filozof, jeden z najwybitniejszych logików, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley.

1916 - W Chmielińcu urodził się Jan Świderski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog; grał m.in. w "Zakazanych piosenkach" Leonarda Buczkowskiego, "Popiołach" Andrzeja Wajdy, "Spirali" Krzysztofa Zanussiego.

1917 - W Budach urodziła się Marianna Cel, jedyna kobieta-żołnierz Wydzielonego Oddziału Wojska Polskiego dowodzonego przez mjr Henryka Dobrzańskiego "Hubala".

1934 - W Warszawie urodził się Marek Hłasko, pisarz, scenarzysta filmowy; autor "Sonaty marymonckiej", "Pięknych dwudziestoletnich", "Ósmego dnia tygodnia", "Pętli".

1936 - Dekret Prezydenta RP o ochronie interesów Państwa Polskiego i jego obywateli w stosunkach międzynarodowych.

1942 - W Pułtusku urodził się Krzysztof Klenczon, piosenkarz, gitarzysta, kompozytor, współzałożyciel zespołu Czerwone Gitary.

1947 - W Gorzowie Wielkopolskim urodziła się Krystyna Prońko, wokalistka jazzowa i rockowa, kompozytorka, pedagog.

1954 - W Londynie zmarł gen. Nikodem Sulik, dowódca 5. Kresowej Dywizji Piechoty 2. Korpusu Polskiego, walczącej m.in. pod Monte Cassino.

1956 - Utworzono Ojcowski Park Narodowy.

1969 - W Strzelcach Opolskich urodził się Arkadiusz Jakubik, aktor, reżyser, scenarzysta teatralny; znany m.in. z ról w filmach Wojciecha Smarzowskiego "Dom zły", "Drogówka" i "Pod Mocnym Aniołem", "Wołyń" oraz "Jestem mordercą" Macieja Pieprzycy.

1980 - Telewizyjna premiera sztuki Jana Drdy "Igraszki z diabłem" w reżyserii Tadeusza Lisa, z Marianem Kociakiem, Markiem Kondratem i Barbarą Wrzesińską w rolach głównych.

1982 - Ukazał się pierwszy numer "Rzeczpospolitej" - oficjalnego dziennika rządowego.

1993 - Na Morzu Bałtyckim u wybrzeży Rugii zatonął prom "Jan Heweliusz"; w wyniku katastrofy zginęło 55 osób.

1999 - W Pontederze we Włoszech zmarł Jerzy Grotowski, reżyser, teoretyk i reformator teatru, pedagog; twórca eksperymentalnego teatru "Laboratorium" we Wrocławiu, który zyskał światową sławę.

2000 - Premiera filmu "Prawo ojca" w reżyserii Marka Kondrata.

2005 - Piotr Morawski i Simone Moro, jako pierwsi stanęli na niezdobytym do tej pory zimą himalajskim szczycie Shisha Pangma (8027 m).

2008 - W Warszawie zmarła Justyna Kreczmarowa, aktorka teatralna i filmowa.

2011 – Benedykt XVI wyraził zgodę na ogłoszenie dekretu o uznaniu cudu za wstawiennictwem Jana Pawła II, co formalnie zakończyło jego proces beatyfikacyjny. Watykan wyznaczył jednocześnie datę beatyfikacji na 1 maja 2011 r.

2015 – W Warszawie zmarł Jerzy Holzer, historyk i politolog zajmujący się najnowszymi dziejami Polski i Europy, współpracownik Komitetu Obrony Robotników, autor wielu książek historycznych.

2019 – W Warszawie zmarł operator, profesor sztuk filmowych Wiesław Zdort, twórca zdjęć do takich dzieł polskiej kinematografii, jak "Sól ziemi czarnej", "Dekalog I" oraz seriali telewizyjnych, m.in. "Syzyfowe prace", "Szaleństwo Majki Skowron".

Zobacz także

2024-01-12, godz. 09:00 100 lat temu urodził się Henryk Kończykowski, ps. Halicz, żołnierz batalionu Zośka Sto lat temu, 12 stycznia 1924 roku, urodził się Henryk Kończykowski, pseudonim "Halicz", żołnierz legendarnego batalionu "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-01-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 stycznia » więcej 2024-01-11, godz. 15:00 "Powstaniec 1863" wejdzie do kin w piątek. W Warszawie odbyła się premiera filmu "Powstaniec 1863" w reżyserii Tadeusza Syki - pierwszego od ponad 30 lat filmu fabularnego opowiadającego o powstaniu… » więcej 2024-01-11, godz. 13:00 Rok temu zmarł Jan Ludwiczak, przewodniczący "Solidarności" w kopalni Wujek Rok temu, 11 stycznia, w wieku 85 lat zmarł Jan Ludwiczak, przewodniczący "Solidarności" w kopalni Wujek w Katowicach w 1981 roku. To w jego obronie, gdy został… » więcej 2024-01-11, godz. 11:00 100 lat temu Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej 100 lat temu, 11 stycznia 1924 roku, Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej, zwanej reformą Grabskiego. Była to jedna z kluczowych… » więcej 2024-01-11, godz. 09:00 105 lat temu Józef Piłsudski podpisał dekret o ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby 105 lat temu, 11 stycznia 1919 roku, Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret o obowiązkowym ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby. Był… » więcej 2024-01-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 stycznia » więcej 2024-01-10, godz. 15:00 15 lat temu zmarła generał Elżbieta Zawacka, kurierka AK, cichociemna 15 lat temu, 10 stycznia 2009 roku, zmarła generał Elżbieta Zawacka, legendarna kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, podczas II drugiej wojny światowej… » więcej 2024-01-10, godz. 13:00 105 lat temu zmarł Antoni Wiwulski, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie 105 lat temu, 10 stycznia 1919 roku, zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie… » więcej 2024-01-10, godz. 11:00 II edycja konkursu „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny Instytut Śląski zaprasza do udziału w konkursie „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny. » więcej
8283848586
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »