Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 132 lata temu urodził się Melchior Wańkowicz…
2024-01-10, 09:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

132 lata temu urodził się Melchior Wańkowicz, pisarz, publicysta, mistrz reportażu

Melchior Wańkowicz po bitwie o Monte Cassino na szczycie „Widma” [fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego]
Melchior Wańkowicz po bitwie o Monte Cassino na szczycie „Widma” [fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego]
132 lata temu, 10 stycznia 1892 roku, urodził się Melchior Wańkowicz, wybitny pisarz, publicysta i dziennikarz. Był mistrzem opowieści reportażowej, łączącej fakty z elementami fikcji literackiej. Korespondent wojenny Armii Andersa i uczestnik bitwy pod Monte Cassino. W latach 60. sygnatariusz tzw. Listu 34, w którym polscy intelektualiści zaprotestowali między innymi przeciwko narzuconej przez komunistów cenzurze. Zmarł w 1974 roku.
Decyzją Sejmu Melchior Wańkowicz jest jednym z patronów roku 2024. Nazywany "ojcem polskiego reportażu", Melchior Wańkowicz pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką, na którą składa się ponad 40 pozycji - powieści, reportaży, wspomnień i szkiców z teorii publicystyki. Jego najbardziej znanym dziełem jest "Bitwa o Monte Cassino", trzytomowa monografia poświęcona żołnierzom generała Andersa. Inne książki to między innymi "Tworzywo", "Na tropach Smętka", "Ziele na kraterze", "Hubalczycy", "Westerplatte" i "Karafka La Fontaine'a".

Monumentalny reportaż "Bitwa o Monte Cassino", opublikowany w latach 1945-47 w Mediolanie, był potem wiele razy wydawany w PRL, jednak pod cenzurą. Pisarz złożył w nim hołd żołnierzom II Korpusu Polskiego Władysława Andersa. Zawarł także swoje osobiste przeżycia i doświadczenia korespondenta wojennego na pierwszej linii walk.
Melchior Wańkowicz, który był niezrównanym gawędziarzem, często podkreślał, że w doskonaleniu warsztatu twórczego korzystał z doświadczenia nabytego podczas pisania tekstów reklamowych. To on wymyślił znany przedwojenny slogan reklamowy "Cukier krzepi", za który, jak mówił, dostał najwyższe w życiu honorarium. Po wojnie, w latach 50., był autorem równie słynnego hasła "LOT-em bliżej".

Bezpośrednio po wojnie pisarz przebywał na emigracji. W 1958 roku powrócił do rządzonej przez komunistów Polski. W roku 1964 podpisał tzw. List 34, w którym polscy intelektualiści zaprotestowali przeciwko cenzurze. Został oskarżony o przekazywanie za granicę materiałów godzących w Polskę Ludową i współpracę z Radiem Wolna Europa. W wyniku wytoczonego procesu jeszcze w tym samym roku (1964) skazano go na trzy lata więzienia. Władze nie zdecydowały się jednak na wykonanie kary i pisarz nie trafił do więzienia. W pełni zrehabilitowany został jednak dużo później - w 1990 roku Sąd Najwyższy uchylił wyrok i pośmiertnie go uniewinnił. Zmarł 10 września 1974 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Zobacz także

2024-02-01, godz. 09:00 80. rocznica wykonania wyroku na generale SS Franzu Kutscherze Mija 80 lat od wykonania wyroku wydanego przez Polskie Państwo Podziemne na kata Warszawy Franza Kutscherę. 1 lutego 1944 roku żołnierze oddziału "Pegaz"… » więcej 2024-02-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 lutego » więcej 2024-01-31, godz. 21:51 105 lat temu w Polsce w obiegu było osiem walut 105 lat temu w obiegu było Polsce osiem walut, co było skutkiem zaborów i I wojny światowej. Stanowiło to ogromne wyzwanie integracyjne dla rządu odrodzonego… » więcej 2024-01-31, godz. 13:27 Zmarł prof. Przemysław Waingertner – historyk Uniwersytetu Łódzkiego, publicysta W wieku 55 lat zmarł w Łodzi historyk, publicysta, prof. Przemysław Waingertner. Był kierownikiem Katedry Historii Polski Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego… » więcej 2024-01-31, godz. 11:00 Nagroda IPN „Kustosz Pamięci Narodowej”. Zgłoszenia do 25 lutego 2024 Instytut Pamięci Narodowej zaprasza osoby, instytucje i organizacje społeczne do zgłaszania kandydatów do Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. » więcej 2024-01-31, godz. 09:00 75 lat temu został rozstrzelany Władysław Koba, ostatni szef rzeszowskich 75 lat temu - 31 stycznia 1949 roku - wyrokiem komunistycznego sądu na zamku w Rzeszowie został stracony Władysław Koba, pseudonim „Marcin”, „Rak”… » więcej 2024-01-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 31 stycznia » więcej 2024-01-30, godz. 17:33 Rozstrzygnięcie konkursu „Sprawiedliwi z Markowej” „Sprawiedliwi z Markowej” – konkurs organizowany przez Instytut Pamięci Narodowej i Ministerstwo Edukacji i Nauki w związku z beatyfikacją rodziny Wiktorii… » więcej 2024-01-30, godz. 17:28 Trzy metalowe krzyżyki wykonane przez byłego więźnia obozu koncentracyjnego trafiły do Muzeum Stutthof Trzy metalowe krzyżyki trafiły do zbiorów Muzeum Stutthof w Sztutowie (Pomorskie). Przedmioty zostały wykonane w ukryciu przez Jana Wąsickiego, podczas uwięzienia… » więcej 2024-01-30, godz. 11:00 Mija 56 lat od manifestacji przeciwko zdjęciu "Dziadów" z afisza 56 lat temu, 30 stycznia 1968 roku, w Teatrze Narodowym w Warszawie po raz ostatni wystawiono "Dziady" w reżyserii Kazimierza Dejmka. Przedstawienie zawieszono… » więcej
8283848586
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »