Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-04, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 stycznia
1729 – W Warszawie ukazał się pierwszy numer wydawanej przez pijarów gazety "Nowiny Polskie", przekształconej w grudniu tego samego roku w "Kurier Polski".

1778 - W Pohoście koło Pińska urodził się książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, minister przychodów i skarbu Królestwa Polskiego (1821-1830), inicjator założenia Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Banku Polskiego.

1796 – Wojska pruskie opuściły Kraków, który został przyłączony do Austrii.

1830 - W Warszawie urodził się Tytus Babczyński, fizyk i matematyk, profesor Szkoły Głównej i Uniwersytetu Warszawskiego.

1878 - We Lwowie urodził się Tadeusz Godlewski, fizyk, twórca podstaw polskich badań nad radioaktywnością i promieniotwórczością.

1886 - W Borkach pod Kozielcem na Ukrainie zmarł Michał Czajkowski, Sadyk Pasza, pisarz, uczestnik Powstania Listopadowego; po 1831 r. na emigracji we Francji; działacz niepodległościowy związany z Hotelem Lambert; od 1850 r. w armii tureckiej; przeszedł na islam; uczestnik wojny krymskiej (1853-1856); autor "Wernyhory" i "Powieści kozackich".

1891 - W Piotrkowicach (Wielkopolska) zmarł Aleksander Guttry, żołnierz powstań: Listopadowego i Wielkopolskiego w 1848 r., deputowany do Landtagu w Berlinie, w czasie Powstania Styczniowego komisarz Rządu Narodowego na Anglię i Francję.

1900 - W Krakowie urodził się Władysław Krasnowiecki, aktor, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Narodowego (1949-1951); rektor warszawskiej PWST, prezes ZASP (1965-1970); w czasie II wojny światowej członek Związku Patriotów Polskich, kierował teatrem Armii Polskiej w ZSRS.

1901 - W Poznaniu urodził się Marian Sojda, piłkarz m.in. Warty Poznań, 14-krotny reprezentant kraju m.in. na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku, żołnierz Wojska Polskiego, zamordowany przez NKWD w Katyniu.

1906 - W Ostrowie Lubelskim urodził się Stefan Rachoń, skrzypek, dyrygent, organizator Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie.

1915 - W Wilnie urodził się Tytus Karpowicz, pisarz; autor książek dla dzieci i młodzieży.

1919 - Płk Marian Januszajtis-Żegota przeprowadził nieudany zamach stanu, mający na celu obalenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego.

1924 - W Warszawie urodził się Antoni Marianowicz, poeta, satyryk; debiutował w 1942 roku szopką "Żarty na karty" wystawioną w getcie warszawskim; po ucieczce z getta ukrywał się w Wołominie, okupacyjne wspomnienia opisał w książce "Życie surowo wzbronione"; po wojnie podjął współpracę ze "Szpilkami", pisał teksty dla kabaretów, tłumaczył musicale np. "Skrzypek na dachu" i książki m.in. "Alicję w krainie czarów" Lewisa Carolla.

1927 - Do portu w Gdyni wszedł pierwszy polski statek handlowy: SS Wilno.

1928 - W Warszawie zmarł Karol Janowski, architekt, organizator i profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

1928 - W Poznaniu urodził się Jan Lenica, grafik, twórca filmów animowanych, jeden z przedstawicieli polskiej szkoły plakatu.

1936 - W Świętochłowicach urodził się Janusz Sent, pianista, kompozytor, autor muzyki takich przebojów jak: "Jesteśmy na wczasach", "Dziewczyny, bądźcie dla nas dobre na wiosnę", "Tupot białych mew" i "Przedostatni walc".

1937 - We Lwowie urodził się Mariusz Walter, producent i reżyser telewizyjny, scenarzysta, twórca popularnych programów "Studio 2" i "Turniej Miast", założyciel i pierwszy dyrektor stacji telewizyjnej TVN.

1940 - Gen. Władysław Sikorski i premier Francji Edouard Daladier podpisali polsko-francuską umowę wojskową dotyczącą tworzenia Wojska Polskiego we Francji.

1940 - W Warszawie urodził się Antoni Krauze, reżyser, scenarzysta; autor m.in. filmów "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł", "Smoleńsk" i serialu "Akwarium".

1943 - W Atenach rozstrzelany został przez Niemców Jerzy Iwanow-Szajnowicz, agent brytyjskich służb, bohater greckiego ruchu oporu; urodzony w Warszawie, syn Rosjanina i Polki, przed wojną reprezentant Polski w piłce wodnej.

1944 - W miejscowości Sarny na Wołyniu wojska sowieckie przekroczyły przedwojenną granicę Polski; Rząd RP w Londynie wydał ofertę współpracy z Sowietami w walce z III Rzeszą i wyraził nadzieję, że ZSRS uszanuje prawa i interesy Rzeczypospolitej i jej obywateli na zajmowanych terenach.

1945 - Związek Sowiecki uznał Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, powołany przez Krajową Radę Narodową.

1946 - W Warszawie urodził się Marek Borowski, wicepremier i minister finansów (1993-1994), marszałek Sejmu w latach 2001-2004; wiceprzewodniczący SLD (1999-2004); współtwórca i przewodniczący SdPL (2004); poseł na Sejm, senator.

1947 - W Warszawie rozpoczął się proces Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. płk Jan Rzepecki.

1958 - Premiera filmu "Eroica" w reżyserii Andrzeja Munka.

1969 - W klinice kardiochirurgii Akademii Medycznej w Łodzi prof. Jan Moll podjął próbę pierwszego w Polsce przeszczepu serca, pacjent zmarł po kilku godzinach.

1972 - Premiera filmu Andrzeja Żuławskiego "Trzecia część nocy".

1981 - W Warszawie zmarł Stefan Śródka, aktor warszawskich teatrów: Narodowego, Ateneum, Dramatycznego; zagrał w wielu filmach m.in. w "Zakazanych piosenkach", "Stawce większej niż życie", "Czarnych chmurach", "Misiu".


1982 - Stan wojenny: działalność wznowiły szkoły podstawowe, średnie i zawodowe, zawieszone po ogłoszeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego.


1982 - W reakcji na stan wojenny powstało pismo "Karta"; do czasu upadku cenzury w 1990 r. ukazywało się w drugim obiegu; pismo to poświęcone jest dziejom Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku.


1989 - W Klarysewie pod Warszawą doszło do spotkania przedstawicieli władz PRL i Kościoła katolickiego.


1989 - W Warszawie zmarł Kazimierz Brusikiewicz, aktor teatralny i filmowy; zagrał m.in. w filmach "Zakazane piosenki", "Skarb", "Irena do domu", "Żołnierz królowej Madagaskaru", "Klub kawalerów".


1991 - Jan Krzysztof Bielecki został powołany na stanowisko premiera.


2011 - W Warszawie zmarł Jerzy S. Sito, poeta, tłumacz; w latach 90. ambasador RP w Danii.


2015 - W Warszawie zmarł Edmund Wnuk-Lipiński, socjolog, pisarz, autor m.in. powieści z gatunku science fiction "Rozpad połowiczny".


2022 – W Pińczowie w wieku 110 lat zmarł major Leon Kaleta, żołnierz Korpusu Ochrony Pogranicza, we wrześniu 1939 r. 4. Pułku Piechoty Legionów, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej. W latach osiemdziesiątych był działaczem antykomunistycznego ruchu ludowego.


2022 – W Warszawie zmarł Piotr Rzewuski, działacz NSZZ „Solidarność”, Grup Oporu Solidarni i Solidarności Walczącej, po 1989 r. działacz społeczny na warszawskiej Pradze, inicjator budowy pomnika generała Józefa Hallera na placu jego imienia.


2022 – W Opolu zmarł Andrzej Nowak, muzyk, gitarzysta rockowy, kompozytor, producent muzyczny, założyciel zespołów TSA i Złe Psy.


2023 – W Poznaniu zmarł gen. Jan Henryk Podhorski, ps. "Zygzak", "Marciniak", żołnierz wojny obronnej w 1939 r., działacz konspiracyjny, uczestnik Powstania Warszawskiego i konspiracji antykomunistycznej po 1945 r. W lutym 2016 roku został awansowany do stopnia generała brygady.

Zobacz także

2024-01-20, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Jerzy Tomaszewski "Jur", fotograf Powstania Warszawskiego 100 lat temu - 20 stycznia 1924 roku - urodził się Jerzy Tomaszewski "Jur", artysta fotografik, autor około dwóch tysięcy zdjęć dokumentujących przebieg… » więcej 2024-01-20, godz. 09:00 19 lat temu zmarł Jan Nowak-Jeziorański, legendarny "kurier z Warszawy" 19 lat temu, 20 stycznia 2005 roku, zmarł Jan Nowak-Jeziorański, pisarz, polityk, żołnierz AK, legendarny "kurier z Warszawy", cichociemny. Po wojnie wieloletni… » więcej 2024-01-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 20 stycznia » więcej 2024-01-19, godz. 13:00 79 lat temu została rozwiązana Armia Krajowa 79 lat temu, 19 stycznia 1945 roku, została rozwiązana Armia Krajowa - siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego - największa konspiracyjna armia podczas… » więcej 2024-01-19, godz. 11:00 95 lat temu urodziła się Hanna Szczepanowska, harcerka, żołnierz AK 95 lat temu, 19 stycznia 1929 roku, urodziła się Hanna Szczepanowska, podczas II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, pseudonim "Heban", żołnierz Armii… » więcej 2024-01-19, godz. 09:30 Uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ordynata przeworskieg 19 stycznia w Przeworsku rozpoczną się dwudniowe uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ostatniego ordynata przeworskiego, zmarłego w 1953… » więcej 2024-01-19, godz. 09:00 Powstanie Narodowy Instytut Dziedzictwa Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego poinformowało o połączeniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. W… » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 stycznia » więcej 2024-01-18, godz. 16:00 105 lat temu powstał Polski Czerwony Krzyż 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - powstał Polski Czerwony Krzyż. Jest to najstarsza polska organizacja humanitarna, zajmująca się udzielaniem pomocy ofiarom… » więcej 2024-01-18, godz. 15:00 105 lat temu rozpoczęła się paryska konferencja pokojowa 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w czasie której został zawarty traktat wersalski, wprowadzający nowy… » więcej
8990919293
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »