Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Eni…
2023-12-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy

Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Kryptolodzy pracujący w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Pałacu Saskim w Warszawie rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznaczało uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.

Enigma została skonstruowana w latach 20. ubiegłego wieku. Było to urządzenie przypominające maszynę do pisania. Zastosowano w nim matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy, który był często zmieniany.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej - 25 lipca 1939 roku - Polacy przekazali rozszyfrowaną kopię Enigmy z całą dokumentacją Brytyjczykom oraz Francuzom. Odbyło się to w ośrodku polskiego wywiadu w podwarszawskich Pyrach. Jednak światowa opinia publiczna dowiedziała się o złamaniu niemieckiego kodu przez Polaków dopiero wiele lat po zakończeniu wojny.

W brytyjskim ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu podczas wojny pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków. Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise we Francji. W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943-cim - kod niemieckiej marynarki.

W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach, a złamanie kodu Enigmy przypisano wywiadowi brytyjskiemu. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 160 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, poznańskie Centrum Szyfrów Enigma, które także promuje ich działalność.

Zobacz także

2023-12-22, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 22 grudnia » więcej 2023-12-21, godz. 13:00 Zabytkowe dyplomy w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej Po półrocznych pracach konserwatorskich w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie zaprezentowano 34 odrestaurowane dyplomy. Najstarszy z nich pochodzi… » więcej 2023-12-21, godz. 11:00 84 lata temu zginął prezydent Warszawy Stefan Starzyński 84 lata temu - pomiędzy 21 a 23 grudnia 1939 roku - został rozstrzelany przez Niemców Stefan Starzyński, prezydent Warszawy, który podczas wojny obronnej… » więcej 2023-12-21, godz. 10:00 Nowa wystawa główna w Muzeum Auschwitz-Birkenau Dziennik regionalny "Gazeta Krakowska" informuje, że jeszcze w tym roku rozpoczną się prace związane z nową wystawą główną w Muzeum Auschwitz-Birkenau… » więcej 2023-12-21, godz. 09:00 145 lat temu urodził się Jan Łukasiewicz, logik i filozof, minister w rządzie Paderewskiego 145 lat temu, 21 grudnia 1878 roku, urodził się Jan Łukasiewicz, wybitny logik i filozof, minister w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, a także rektor Uniwersytetu… » więcej 2023-12-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 21 grudnia » więcej 2023-12-20, godz. 13:00 85 lat ma kolej linowo-terenowa na Gubałówkę 85 lat temu, 20 grudnia 1938 roku, uruchomiono kolej linowo-terenową na Gubałówkę, jeden z najpopularniejszych szczytów w polskich Tatrach. Kolejkę wybudowano… » więcej 2023-12-20, godz. 11:00 Podsumowanie projektu Hereditas - Digitalizacja i udostępnianie zbiorów Muzeum Liczba opublikowanych obiektów ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie na platformie Cyfrowe MNW przekroczyła właśnie sto tysięcy. W ramach projektu "Hereditas"… » więcej 2023-12-20, godz. 10:00 Powstała kronika dokumentująca strajk studentów w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu w 1981 W Archiwum Akt Nowych w Warszawie zaprezentowano kronikę dokumentującą dzień po dniu strajk studentów w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu w 1981 roku… » więcej 2023-12-20, godz. 09:00 60 lat temu zmarł Gustaw Morcinek, pisarz, który wprowadził Śląsk do polskiej literatury 60 lat temu, 20 grudnia 1963 roku, zmarł Gustaw Morcinek, pisarz, nauczyciel, publicysta, a także działacz społeczny i polityczny. Podczas II wojny światowej… » więcej
8990919293
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »