Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Eni…
2023-12-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy

Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Kryptolodzy pracujący w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Pałacu Saskim w Warszawie rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznaczało uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.

Enigma została skonstruowana w latach 20. ubiegłego wieku. Było to urządzenie przypominające maszynę do pisania. Zastosowano w nim matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy, który był często zmieniany.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej - 25 lipca 1939 roku - Polacy przekazali rozszyfrowaną kopię Enigmy z całą dokumentacją Brytyjczykom oraz Francuzom. Odbyło się to w ośrodku polskiego wywiadu w podwarszawskich Pyrach. Jednak światowa opinia publiczna dowiedziała się o złamaniu niemieckiego kodu przez Polaków dopiero wiele lat po zakończeniu wojny.

W brytyjskim ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu podczas wojny pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków. Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise we Francji. W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943-cim - kod niemieckiej marynarki.

W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach, a złamanie kodu Enigmy przypisano wywiadowi brytyjskiemu. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 160 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, poznańskie Centrum Szyfrów Enigma, które także promuje ich działalność.

Zobacz także

2023-12-24, godz. 11:00 225 lat temu urodził się Adam Mickiewicz 225 lat temu, 24 grudnia 1798 roku, urodził się Adam Mickiewicz, poeta i pisarz epoki romantyzmu, autor dramatu "Dziady" i epopei narodowej "Pan Tadeusz", działacz… » więcej 2023-12-24, godz. 09:00 205 lat temu po raz pierwszy wykonano kolędę Cicha noc Zarówno dziś, jak i w kolejnych dniach w wielu domach rozbrzmiewać będzie pieśń "Cicha noc", która stała się najsłynniejszą kolędą na świecie, śpiewaną… » więcej 2023-12-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 grudnia » więcej 2023-12-23, godz. 11:00 42 lata temu zakończył się strajk w Hucie Katowice 42 lata temu, 23 grudnia 1981 roku, zakończył się strajk okupacyjny w Hucie Katowice. Jej pracownicy przez 11 dni protestowali przeciwko wprowadzeniu (13 grudnia… » więcej 2023-12-23, godz. 09:00 120 lat temu urodził się kardynał Bolesław Kominek 120 lat temu, 23 grudnia 1903 roku, urodził się Bolesław Kominek, metropolita wrocławski, dyplomata i mąż stanu, uczestnik Soboru Watykańskiego II. Był… » więcej 2023-12-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 grudnia » więcej 2023-12-22, godz. 15:00 Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego zachęca do składania świątecznych życzeń powstańcom Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski, zachęca wszystkich, którzy mają wśród swoich znajomych powstańców warszawskich, do złożenia im… » więcej 2023-12-22, godz. 13:00 Nowe znaleziska zabytków archeologicznych ze Ślipcza O nowych znaleziskach zabytków archeologicznych ze Ślipcza w gminie Hrubieszów poinformował lubelski wojewódzki konserwator zabytków. To między innymi srebrna… » więcej 2023-12-22, godz. 11:00 Mijają 33 lata od przekazania insygniów prezydenta Rzeczpospolitej 33 lata temu, 22 grudnia 1990 roku, na Zamku Królewskim w Warszawie ostatni prezydent Rzeczypospolitej na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski przekazał insygnia… » więcej 2023-12-22, godz. 09:00 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia 110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny… » więcej
8889909192
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »