Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Eni…
2023-12-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy

Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Kryptolodzy pracujący w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Pałacu Saskim w Warszawie rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznaczało uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.

Enigma została skonstruowana w latach 20. ubiegłego wieku. Było to urządzenie przypominające maszynę do pisania. Zastosowano w nim matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy, który był często zmieniany.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej - 25 lipca 1939 roku - Polacy przekazali rozszyfrowaną kopię Enigmy z całą dokumentacją Brytyjczykom oraz Francuzom. Odbyło się to w ośrodku polskiego wywiadu w podwarszawskich Pyrach. Jednak światowa opinia publiczna dowiedziała się o złamaniu niemieckiego kodu przez Polaków dopiero wiele lat po zakończeniu wojny.

W brytyjskim ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu podczas wojny pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków. Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise we Francji. W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943-cim - kod niemieckiej marynarki.

W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach, a złamanie kodu Enigmy przypisano wywiadowi brytyjskiemu. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 160 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, poznańskie Centrum Szyfrów Enigma, które także promuje ich działalność.

Zobacz także

2023-12-29, godz. 11:00 60 lat temu zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata ratujący Żydów podczas II wojny światowej 60 lat temu, 29 grudnia 1963 roku, zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata, nieformalny przywódca tzw. Grupy Berneńskiej, ratującej Żydów podczas II wojny… » więcej 2023-12-29, godz. 10:00 Rośnie liczba eksponatów przekazywanych do nowego muzeum powstania Rośnie liczba eksponatów przekazywanych i wypożyczanych do nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu, która ma być gotowa za trzy… » więcej 2023-12-29, godz. 07:30 108 lat temu urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", dowódca akcji pod Arsenałem 108 lat temu, 29 grudnia 1915 roku, urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", naczelnik Szarych Szeregów, dowódca słynnej akcji pod Arsenałem. Podczas II… » więcej 2023-12-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 29 grudnia » więcej 2023-12-28, godz. 15:00 Karta muzealna coraz bardziej popularna Belgijska karta muzealna bardzo popularna. Coraz więcej osób korzysta ze stałej przepustki do 235 muzeów i ponad 300 wystaw w całej Belgii. » więcej 2023-12-28, godz. 13:00 W Muzeum Narodowym w Krakowie 20 nowych wystaw [DŹWIĘK] Dwadzieścia nowych wystaw czasowych i pokazów w przyszłym roku przygotuje Muzeum Narodowe w Krakowie. Trzy duże ekspozycje zostaną zaprezentowane w gmachu… » więcej 2023-12-28, godz. 11:00 Muzeum Hutnictwa w Chorzowie przygotowuje wniosek o wpis hutniczych tradycji na listę niematerialnego dziedzictwa W styczniu zostanie złożony wniosek o wpis tradycji hutniczych na listę niematerialnego dziedzictwa. Przygotowuje go Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. Chodzi o… » więcej 2023-12-28, godz. 09:00 42 lata temu w kopalni Piast zakończył się podziemny strajk górników 42 lata temu, 28 grudnia 1981 roku, w kopalni "Piast" w Bieruniu zakończył się ostatni w Polsce strajk protestacyjny przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego… » więcej 2023-12-28, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 28 grudnia » więcej 2023-12-27, godz. 12:00 Obchody 105. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego Główne obchody 105. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego rozpoczęły się koło południa w Poznaniu. Zostanły złożone kwiaty na mogile pierwszego… » więcej
8687888990
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »