Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Eni…
2023-12-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy

Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Kryptolodzy pracujący w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Pałacu Saskim w Warszawie rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznaczało uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.

Enigma została skonstruowana w latach 20. ubiegłego wieku. Było to urządzenie przypominające maszynę do pisania. Zastosowano w nim matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy, który był często zmieniany.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej - 25 lipca 1939 roku - Polacy przekazali rozszyfrowaną kopię Enigmy z całą dokumentacją Brytyjczykom oraz Francuzom. Odbyło się to w ośrodku polskiego wywiadu w podwarszawskich Pyrach. Jednak światowa opinia publiczna dowiedziała się o złamaniu niemieckiego kodu przez Polaków dopiero wiele lat po zakończeniu wojny.

W brytyjskim ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu podczas wojny pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków. Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise we Francji. W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943-cim - kod niemieckiej marynarki.

W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach, a złamanie kodu Enigmy przypisano wywiadowi brytyjskiemu. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 160 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, poznańskie Centrum Szyfrów Enigma, które także promuje ich działalność.

Zobacz także

2024-01-26, godz. 11:00 Dzisiaj (26.01) do kin wchodzi "Kos", zdobywca Złotych Lwów 48. FPFF w Gdyni 26 stycznia do kin wchodzi "Kos" - zdobywca Złotych Lwów 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Fabuła w reżyserii Pawła Maślony przedstawia… » więcej 2024-01-26, godz. 09:00 PE uczcił pamięć o ofiarach Holokaustu Parlament Europejski uczcił minutą ciszy ofiary Holokaustu. Specjalną, prawie godzinną sesję plenarną w Brukseli zorganizowano w związku z przypadającym… » więcej 2024-01-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 stycznia » więcej 2024-01-25, godz. 15:00 W Rydze odsłonięto tablicę z nazwą ulicy imienia Ity Kozakiewicz W Rydze w ubiegły piątek uroczyście odsłonięto tablicę z nazwą ulicy imienia Ity Kozakiewicz. Ita Kozakiewicz była działaczką polskiej mniejszości na… » więcej 2024-01-25, godz. 13:00 105 lat temu powstała Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych ma już 105 lat. Przedsiębiorstwo zostało powołane 25 stycznia 1919 roku przez rząd Ignacego Jana Paderewskiego… » więcej 2024-01-25, godz. 11:00 Rocznica oswobodzenia niemieckiego KL Auschwitz w TVP Polonia W rocznicę oswobodzenia KL Auschwitz TVP Polonia pokaże trzy filmy dokumentalne poświęcone byłym więźniom niemieckiego obozu - będą to: „Położna”… » więcej 2024-01-25, godz. 09:00 81 lat temu Niemcy rozstrzelali przed Ścianą Straceń w Auschwitz 53. Polaków 81 lat temu, 25 stycznia 1943 roku, Niemcy rozstrzelali przed Ścianą Straceń w Auschwitz 53 Polaków, podejrzanych o działalność przeciw SS i przygotowywanie… » więcej 2024-01-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 stycznia » więcej 2024-01-24, godz. 16:45 Uroczystości upamiętniające strajk w Stoczni Szczecińskiej To był pierwszy przypadek w bloku komunistycznym, gdy pierwszy sekretarz partii przyjeżdża do strajkujących robotników negocjować porozumienie. W styczniu… » więcej 2024-01-24, godz. 15:00 „Papierowa amunicja” – wystawa wydawnictw drugiego obiegu PRL Blisko sto tytułów prasy i książek wydanych w PRL poza cenzurą pokazano na wystawie „Papierowa amunicja”, otwartej we wtorek w bibliotece Uniwersytetu… » więcej
8586878889
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »