Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-31, 07:30 Autor: szuk/ aszw/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
31 grudnia
1435 - W Brześciu Kujawskim Polska zawarła pokój wieczysty z Zakonem Krzyżackim.

1655 - W Tykocinie zmarł książę Janusz Radziwiłł, wojewoda wileński, hetman wielki litewski, przywódca dysydentów na Litwie; w 1655 r. wspólnie z księciem Bogusławem Radziwiłłem podpisał w Kiejdanach ze Szwedami układ, w którym uznawał Karola X Gustawa za króla Polski i zgadzał się na detronizację Jana II Kazimierza.

1682 - Urodził Kasper Niesiecki, jezuita, genealog i heraldyk, autor "Herbarza polskiego".

1669 - Podczas polowania w okolicach Królewca zmarł książę Bogusław Radziwiłł; koniuszy wielki litewski; w 1655 r. wspólnie z księciem Januszem Radziwiłłem podpisał w Kiejdanach ze Szwedami układ, w którym uznawał Karola X Gustawa za króla Polski i zgadzał się na detronizację Jana II Kazimierza; w latach 1657-1669 gubernator Prus Książęcych; protektor kalwinizmu.

1726 - Papież Benedykt XIII kanonizował Stanisława Kostkę.

1770 - Konfederaci barscy rozpoczęli, trwającą do 14-15 stycznia, obronę Jasnej Góry wojskami rosyjskimi.

1771 - W Gałęzowie na Lubelszczyźnie urodził się Kajetan Koźmian, poeta, krytyk literacki, publicysta.

1856 - W Paryżu urodził się Wojciech Kossak, malarz, przedstawiciel nurtu malarstwa historycznego i batalistycznego.

1861 - W Harklowej koło Nowego Targu urodził się Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, malarz, grafik, współzałożyciel i działacz PSL, pierwowzór postaci Gospodarza w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.

1887 - W Przeworsku urodził się Jan Chmurowicz, generał WP; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowodził obroną Przemyśla.

1888 - W Derebczynie koło Jampola urodził się Andrzej Pronaszko, malarz, scenograf.

1905 - W Siekierzyńcach na Wołyniu urodził się Tadeusz Breza, pisarz i dyplomata, autor powieści "Urząd" i zbioru esejów "Spiżowa brama".

1908 - W Buczaczu urodził się Szymon Wiesenthal, w czasie wojny więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, po jej zakończeniu tropiciel nazistów, założyciel Żydowskiego Centrum Dokumentacji Historycznej okresu Holokaustu.

1922 - W Krakowie urodziła się Halina Czerny-Stefańska, pianistka; w 1949 r. ex aequo z reprezentantką ZSRS Bellą Dawidowicz zdobyła pierwszą nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina.

1931 - W willi architekta Henryka Zaremby pod Lwowem w nocy z 30 na 31 grudnia doszło do zabójstwa jego siedemnastoletniej córki Elżbiety. Proces oskarżonej o dokonanie zbrodni guwernantki Rity Gorgonowej był jednym z najgłośniejszych w II RP.

1932 - Polscy matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr "Enigmy" - niemieckiej maszyny kodującej.

1943 - W Warszawie w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia działacze komunistyczni powołali Krajową Radę Narodową, jej przewodniczącym został Bolesław Bierut.

1944 - Krajowa Rada Narodowa powołała w miejsce PKWN Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, na jego czele stanął Edward Osóbka-Morawski.

1948 - W Sochaczewie urodził się Jan Dworak, dziennikarz, publicysta, działacz opozycji w PRL, współtwórca wydawnictw drugiego obiegu, internowany w stanie wojennym; w 1989 r. uczestnik obrad Okrągłego Stołu, prezes zarządu TVP w latach 2004-2006, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w latach 2010-2016.

1978 – W Polsce rozpoczęły się obfite opady śniegu, które zapoczątkowały tzw. zimę stulecia.

1979 - W Warszawie urodziła się Agnieszka Grochowska, aktorka; wystąpiła m.in. w filmie Agnieszki Holland "W ciemności" i w filmie Andrzeja Wajdy "Wałęsa. Człowiek z nadziei", w której zagrała rolę Danuty Wałęsy.

1982 - Rada Państwa zawiesiła na terenie całego kraju stan wojenny.

1986 - W Krakowie zmarł Olgierd Terlecki, pisarz, publicysta; w czasie II wojny światowej żołnierz 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa.

1986 - W Krakowie powstało Muzeum Fotografii.

1988 - Krzysztof Wielicki dokonał pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Lhotse.

1989 - Prezydent Wojciech Jaruzelski podpisał pakiet ustaw gospodarczych składających się na tzw. plan Balcerowicza.

1989 - Weszła w życie tzw. nowela grudniowa zmieniająca treść I rozdziału konstytucji PRL. Jej zapisy zmieniały nazwę państwa na „Rzeczpospolitą Polską” oraz godło na białego orła w koronie i usuwały artykuły dotyczące kierowniczej roli PZPR, przyjaźni ze Związkiem Sowieckim, wprowadzały zasady demokratycznego państwa prawnego, sprawiedliwości społecznej, pluralizm polityczny, swobodę działalności gospodarczej oraz ochronę własności.

1996 - W Warszawie zmarł Wiesław Drzewicz, aktor, znany m.in. z seriali "W labiryncie" i "07 zgłoś się"; dużą popularność zyskał dzięki roli dozorcy w radiowych "Matysiakach"; swojego głosu użyczył postaci Gargamela z animowanego serialu dla dzieci "Smerfy".

2002 - W Warszawie zmarł Kazimierz Dejmek, reżyser teatralny, aktor, dyrektor teatrów, minister kultury i sztuki w latach 1993-96.

2007 - W Katowicach zmarł Adam Skwira, jeden z przywódców strajku w kopalni "Wujek" na początku stanu wojennego; po strajku, krwawo stłumionym przez siły milicyjne, spędził w więzieniu półtora roku.

2015 - W Inowrocławiu zmarł Roman Bartoszcze - jeden z liderów "Solidarności Chłopskiej", działacz w NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność", wydawał pismo "Żywią i bronią", założyciel Polskiego Forum Ludowo-Chrześcijańskiego "Ojcowizna", poseł i pierwszy prezes odrodzonego PSL.

2020 – We Wrocławiu zmarł ojciec Maciej Zięba – teolog, filozof i publicysta, działacz opozycji antykomunistycznej, doradca NSZZ "Solidarność" oraz dziennikarz "Tygodnika Solidarność", założyciel i dyrektor Instytutu Tertio Millennio w Krakowie oraz dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.

2022 – W Watykanie zmarł Joseph Ratzinger, arcybiskup metropolita Monachium i Freising, kardynał, prefekt Kongregacji Nauki Wiary, w latach 2005-2013 papież Benedykt XVI, współpracownik i następca papieża Jana Pawła II.(PAP)

Zobacz także

2024-01-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 stycznia » więcej 2024-01-24, godz. 16:45 Uroczystości upamiętniające strajk w Stoczni Szczecińskiej To był pierwszy przypadek w bloku komunistycznym, gdy pierwszy sekretarz partii przyjeżdża do strajkujących robotników negocjować porozumienie. W styczniu… » więcej 2024-01-24, godz. 15:00 „Papierowa amunicja” – wystawa wydawnictw drugiego obiegu PRL Blisko sto tytułów prasy i książek wydanych w PRL poza cenzurą pokazano na wystawie „Papierowa amunicja”, otwartej we wtorek w bibliotece Uniwersytetu… » więcej 2024-01-24, godz. 13:00 Polska koprodukcja "Strefa interesów" z szansą na Oscara dla najlepszego filmu Brytyjsko-polsko-amerykańska koprodukcja "Strefa interesów" ma szansę na Oscara dla najlepszego filmu. Obraz w reżyserii Jonathana Glazera to opowieść o… » więcej 2024-01-24, godz. 12:00 W Londynie premiera gry edukacyjne IPN "Lotnicy - Wojna w przestworzach" Gra "Lotnicy - Wojna w przestworzach" to kolejna produkcja Instytutu Pamięci Narodowej, która dzięki wirtualnym narzędziom pozwoli wcielić się w bohaterów… » więcej 2024-01-24, godz. 10:00 103 lata temu urodził się Tadeusz Zawadzki "Zośka", harcmistrz, podporucznik AK 103 lata temu, 24 stycznia 1921 roku, urodził się Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, dowódca warszawskich Grup Szturmowych… » więcej 2024-01-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 stycznia » więcej 2024-01-23, godz. 15:00 Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu przygotowuje ekspozycję Garnki, dzbanki, fragmenty infrastruktury oraz inne przedmioty związane z działalnością dawnego Gimnazjum Piastowskiego w Brzegu zostaną udostępnione zwiedzającym… » więcej 2024-01-23, godz. 13:00 135 lat temu zmarł Ignacy Domeyko, geolog i mineralog, badacz Ameryki Południowej 135 lat temu, 23 stycznia 1889 roku, w Chile zmarł Ignacy Domeyko, geolog i mineralog, przyjaciel Adama Mickiewicza, badacz Ameryki Południowej. W latach 1867-1883… » więcej 2024-01-23, godz. 11:00 Polacy oddali hołd Powstańcom Styczniowym [DŹWIĘK] Powstanie objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Stoczono podczas jego trwania około 1200 potyczek. Największe z nich to… » więcej
7677787980
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »