Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-28, 07:30 Autor: szuk/ aszw/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
28 grudnia
1233 - Prawa miejskie otrzymały Toruń i Chełmno; prawo lokacyjne wystawił mistrz Zakonu Krzyżackiego Hermann von Salza.

1832 - Z inicjatywy przebywających na emigracji Joachima Lelewela i Józefa Zaliwskiego powstał komitet Zemsta Ludu. Jego celem było przygotowanie i wywołanie kolejnego powstania na ziemiach polskich.

1856 - W Stanach Zjednoczonych urodził się Thomas Woodrow Wilson - prezydent USA w latach 1913-1921; w orędziu do Kongresu z 8 stycznia 1918 r. przedstawił program pokojowy, znany jako 14 punktów Wilsona; 13. punkt dotyczył kwestii powstania niepodległej Polski.

1863 - Zmarła Maryla Wereszczakówna, primo voto Puttkamer, szlachcianka litewska, ukochana i muza Adama Mickiewicza.

1866 - W Zawichoście urodził się Szymon Askenazy, historyk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Lwowskiego.

1880 - W Przyszowej urodził się Tytus Czyżewski, krytyk sztuki, poeta, malarz.

1894 - W Krakowie zmarł Henryk Rodakowski, malarz, portrecista, przedstawiciel nurtu romantycznego.

1899 - W Genewie urodził się Eugeniusz Bodo, część źródeł jako miejsce jego urodzenia podaje Warszawę, jeszcze inne Łódź; jedna z największych gwiazd polskiego kina przedwojennego, aktor, piosenkarz, reżyser, scenarzysta i producent filmowy; znany z filmów "Czy Lucyna to dziewczyna?", "Paweł i Gaweł", "Piętro wyżej" oraz jako wykonawca piosenek "Ach, śpij kochanie", "Umówiłem się z nią na dziewiątą", "Już taki jestem zimny drań".

1904 - We Lwowie odbyła się prapremiera widowiska "Betlejem polskie" Lucjana Rydla.

1907 - W Śniatyniu koło Stanisławowa urodził się Roman Palester, kompozytor.

1916 - W Nowej Hucie koło Kartuz urodził się Gerard Labuda, historyk, mediewista, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1962-65, prezes PAN i PAU.

1918 - Powstańcy wielkopolscy zdobyli poznańską Cytadelę, wyzwolili Gniezno, Szamotuły i Wrześnię.

1925 - Sejm przyjął ustawę o wykonaniu reformy rolnej.

1927 - W Grabocinie w powiecie będzińskim urodził się Edward Babiuch, działacz komunistyczny, w latach 1970-1980 członek Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR; premier PRL w 1980 r.

1928 - W Krynicy założone zostało Krynickie Towarzystwo Hokejowe.

1930 - W Poznaniu urodził się Jerzy Krasuski, historyk, specjalista w dziedzinie historii stosunków polsko-niemieckich.

1936 – We wsi Susiec koło Tomaszowa Lubelskiego, w katastrofie lecącego ze Lwowa do Warszawy należącego do linii lotniczych LOT samolotu Lockheed Electra. Spośród 12 osób na pokładzie zginęły 3, a 3 kolejne zostały ranne.

1939 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen zmarł Stanisław Estreicher, historyk prawa, bibliograf, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1919-1921 jego rektor; aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau w listopadzie 1939 r.

1942 - W Bukareszcie zmarł prof. Wacław Makowski, prawnik, minister sprawiedliwości w kilku rządach II RP, poseł na Sejm z listy BBWR (1928-1935), od 1931 r. wicemarszałek Sejmu; w latach 1935-1938 wicemarszałek Senatu; od 1938 r. pełnił funkcję marszałka Sejmu; 2 września 1939 r. przewodniczył ostatnim obradom Sejmu II RP.

1946 - Polska została członkiem UNICEF (Funduszu Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom).

1954 - W Krakowie zmarł Wincenty Lutosławski, filozof, działacz polityczny społeczny, prekursor ruchów abstynenckich i propagator jogi.

1959 - Powstały Zakłady Górnicze "Lubin", dwa lata później przekształcone w Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi - KGHM.

1961 - Premiera filmu "Historia żółtej ciżemki" w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

1962 - W Warszawie zmarł Kazimierz Świtalski, żołnierz Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1928-1929), premier (1929), marszałek Sejmu RP (1930-1935), następnie senator; w latach 1939-1945 w niemieckiej niewoli; po wojnie więziony przez władze komunistyczne (1948-1956).

1967 - W Holis (USA) zmarł Józef Obrębski, etnolog, socjolog, uczeń profesora Bronisława Malinowskiego.

1972 - W Warszawie zmarł Zdzisław Stroński, historyk, polityk, działacz Związku Naprawy Rzeczpospolitej i Obozu Zjednoczenia Narodowego, trzykrotny poseł na sejm II RP.

1976 - W Katowicach urodziła się Anna Kańtoch, pisarka nurtu fantasy, pięciokrotna laureatka Nagrody im. Janusza A. Zajdla.

1977 - Oddano do użytku Centralną Magistralę Kolejową, łączącą Zawiercie z Grodziskiem Mazowieckim.

1981 - Stan wojenny: Zakończył się najdłuższy w powojennym górnictwie strajk, podjęty przez załogę kopalni węgla "Piast" w Bieruniu po wprowadzeniu stanu wojennego; do końca protestu 650 metrów pod ziemią wytrwało ponad tysiąc górników, którzy spędzili na dole dwa tygodnie.

1989 - Sejm przyjął dziesięć ustaw z tzw. planu Balcerowicza, dotyczących reform gospodarczo-ustrojowych; miały one umożliwić transformację gospodarki sterowanej centralnie w rynkową.

1993 - W Warszawie zmarł Ludwik Perski, reżyser filmów dokumentalnych.

2016 – W Bremerhaven zmarł Tadeusz Olechnowicz, żeglarz, ostatni komendant „Daru Pomorza", współtwórca i pierwszy komendant "Daru Młodzieży", zwycięzca regat The Cutty Sark Tall Ships Races w 1982 r.

2017 – W Łodzi zmarł były piłkarz reprezentacji Polski, ŁKS i Legii Stanisław Terlecki. W latach 1976-1980 rozegrał 29 meczów w reprezentacji narodowej i zdobył siedem bramek. Z powodu kontuzji odniesionej krótko przed turniejem nie wziął udziału w mistrzostwach świata 1978 w Argentynie. Był uznawany za jednego z najbardziej utalentowanych polskich piłkarzy,

2021 –W Warszawie zmarł Jan Mayzel, aktor teatrów im. Juliusza Osterwy w Lublinie oraz warszawskich: Powszechnego, Komedii, Dramatycznego oraz muzycznego Roma. Widzowie dużego ekranu zapamiętali go z ról w takich filmach i serialach jak "Miś" Stanisława Barei, "Kingsajz" Juliusza Machulskiego i "Alternatywy 4".

Zobacz także

2023-12-19, godz. 13:00 Środa w Instytucie Śląskim – grudzień 2023 Otwarte zebranie naukowe z cyklu Środy w Instytucie Śląskim odbędzie się 20 grudnia 2023 r., o godz. 14.00 w sali 301 Instytutu Śląskiego. Wydarzenie będzie… » więcej 2023-12-19, godz. 11:00 Inwentarz archiwalny IPN w nowej odsłonie Inwentarz archiwalny jest ogólnodostępnym źródłem informacji o dokumentach historycznych przechowywanych w Instytucie Pamięci Narodowej. Elektroniczny katalog… » więcej 2023-12-19, godz. 09:00 100. rocznica powołania drugiego rządu Władysława Grabskiego 100 lat temu, 19 grudnia 1923 roku, został powołany drugi rząd Władysława Grabskiego, polityka narodowej demokracji, ekonomisty i historyka. Był też ministrem… » więcej 2023-12-19, godz. 08:30 109 lat temu utworzono I Brygadę Legionów Polskich 109 lat temu, 19 grudnia 1914 roku, utworzono I Brygadę Legionów Polskich, nad którą dowództwo objął Józef Piłsudski. Jednostkę tworzyły głównie polskie… » więcej 2023-12-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 grudnia » więcej 2023-12-18, godz. 20:58 25 lat temu Sejm przyjął ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej 18 grudnia 2023 w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach, w 25. rocznicę uchwalenia ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, odbył się… » więcej 2023-12-18, godz. 13:00 12 lat temu zmarł Vaclav Havel, pisarz, pierwszy prezydent Republiki Czeskiej 12 lat temu, 18 grudnia 2011 roku, zmarł Vaclav Havel, dramatopisarz, dziewiąty i ostatni prezydent Czechosłowacji oraz pierwszy prezydent Czech. Działacz… » więcej 2023-12-18, godz. 11:00 Dzisiaj (18.12) nocne zwiedzanie dawnego komunistycznego więzienia przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Zwiedzanie odbędzie się w czterech osobnych turach (jedna tura może liczyć maksymalnie 16 osób). Wstęp wyłącznie dla osób pełnoletnich ! » więcej 2023-12-18, godz. 09:00 Kalendarium Grudnia ’70 14 grudnia 1970 r. w Stoczni Gdańskiej wybuchł strajk wywołany ogłoszonymi podwyżkami na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Rozpoczął… » więcej 2023-12-18, godz. 08:00 Rzecznik IPN o masakrze robotników w Gdyni 1970 r. "Czarny czwartek" przeszedł do historii jako jedno z najdramatyczniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski" - mówi rzecznik Instytutu Pamięci Narodowej… » więcej
9293949596
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »