Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz…
2023-12-22, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/E.Leo/dok.

110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia

Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny światowej walczył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie.
Od czerwca 1945 roku, na polecenie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych żołnierzy AK zagrożonych aresztowaniem. Jesienią 1945-go ujawnił się i podjął, przerwane przed wojną, studia prawnicze.

Działał też w tworzących się strukturach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Organizował siatkę wywiadu, opracowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju. Zrzeszenie od początku było zwalczane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Józef Rzepka wszedł w skład ostatniego, IV Zarządu Głównego WiN, który utworzyli w styczniu 1947 roku bojownicy z rejonu Rzeszowa. Został aresztowany w 1950 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. Kapitan Rzepka miał 37 lat.

We wrześniu 1992 roku sąd unieważnił tamten wyrok. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Józefa Rzepkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 został awansowany do stopnia majora.

1 marca, w dniu stracenia Józefa Rzepki i sześciu innych żołnierzy niepodległościowego podziemia, od 2011 roku jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

(więcej)

Wyrok w sprawie Józefa Rzepki zapadł w procesie dotyczącym oddziału podpułkownika Łukasza Cieplińskiego pseudonim "Pług". Jego żołnierze należeli do IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał ich na przełomie 1948 i 1949 roku. Proces toczył się w 1950-tym. Oskarżonym zarzucano między innymi współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy ludowej. Podpułkownika Cieplińskiego i sześciu jego najbliższych współpracowników: Józefa Rzepkę, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Batorego, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał 14 października 1950 roku na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił rewizji, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.

1 marca 1951 roku skazani zostali zamordowani przez funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa Aleksandra Dreja. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie 20:00. Skazani byli kolejno odprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Józef Rzepka zginął ostatni, o godzinie 20.45. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.

Ponad 40 lat po tragedii, 17 września 1992 roku, unieważniono wyrok, przywracając Józefowi Rzepce i innym zamordowanym działaczom "WiN" prawa honorowe. 17 listopada 2013 w Rzeszowie odsłonięto jego popiersie.
W 2001 roku Sejm Rzeczpospolitej przyjął specjalną uchwałę, w której złożył hołd pomordowanym, więzionym i prześladowanym żołnierzom organizacji "Wolność i Niezawisłość".

Zobacz także

2023-11-21, godz. 11:00 Film "Powstaniec 1863" niebawem w kinach To będzie epicka opowieść o księdzu generale Stanisławie Brzósce i największym polskim zrywie narodowym - powstaniu styczniowym. Tworzenie filmu "Powstaniec… » więcej 2023-11-21, godz. 09:00 17 lat temu doszło do katastrofy w kopalni Halemba 17 lat temu, 21 listopada 2006 roku, doszło do jednej z najtragiczniejszych katastrof we współczesnym polskim górnictwie. W wybuchu metanu i eksplozji pyłu… » więcej 2023-11-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 21 listopada » więcej 2023-11-20, godz. 16:49 IPN otrzymał archiwa Związku Polaków w Niemczech [DŹWIĘK] Związek Polaków w Niemczech przekazał do Instytutu Pamięci Narodowej swoje ponadstuletnie archiwum. Zbiór liczy kilkaset metrów dokumentów, zdjęć i nagrań… » więcej 2023-11-20, godz. 16:29 W Lublinie odnaleziono szczątki ofiar komunizmu Szczątki kolejnych ofiar komunistycznego terroru odnaleziono w Lublinie. Prace poszukiwawcze na cmentarzu przy ulicy Unickiej prowadził Zespół Biura Poszukiwań… » więcej 2023-11-20, godz. 13:00 25 lat temu zmarł Marian Brandys 25 lat temu - 20 listopada 1998 roku - zmarł Marian Brandys, pisarz i eseista, mistrz reportażu historycznego. Największą popularność przyniosły mu książki… » więcej 2023-11-20, godz. 11:00 ORP "Sokół" rozpoczął swoją ostatnią podróż Gazeta regionalna "Dziennik Bałtycki" informuje, że okręt podwodny ORP "Sokół" rozpoczął podróż z PGZ Stoczni Wojennej na Oksywiu do centrum Gdyni. Tam… » więcej 2023-11-20, godz. 08:00 Prawie 2 miliony euro za kapelusz Napoleona Bonaparte Za rekordową kwotę prawie dwóch milionów euro sprzedano na aukcji kapelusz należący do Napoleona Bonaparte. Kwota pobiła poprzedni rekord kapelusza napoleońskiego… » więcej 2023-11-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 20 listopada » więcej 2023-11-19, godz. 12:00 105 rocznicę walk o Lwów upamiętni Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej w Lublinie 105. rocznicę walk o Lwów upamiętni Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej w Lublinie. Msza święta w intencji obrońców Lwowa zostanie odprawiona… » więcej
107108109110111
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »