Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz…
2023-12-22, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/E.Leo/dok.

110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia

Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny światowej walczył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie.
Od czerwca 1945 roku, na polecenie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych żołnierzy AK zagrożonych aresztowaniem. Jesienią 1945-go ujawnił się i podjął, przerwane przed wojną, studia prawnicze.

Działał też w tworzących się strukturach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Organizował siatkę wywiadu, opracowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju. Zrzeszenie od początku było zwalczane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Józef Rzepka wszedł w skład ostatniego, IV Zarządu Głównego WiN, który utworzyli w styczniu 1947 roku bojownicy z rejonu Rzeszowa. Został aresztowany w 1950 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. Kapitan Rzepka miał 37 lat.

We wrześniu 1992 roku sąd unieważnił tamten wyrok. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Józefa Rzepkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 został awansowany do stopnia majora.

1 marca, w dniu stracenia Józefa Rzepki i sześciu innych żołnierzy niepodległościowego podziemia, od 2011 roku jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

(więcej)

Wyrok w sprawie Józefa Rzepki zapadł w procesie dotyczącym oddziału podpułkownika Łukasza Cieplińskiego pseudonim "Pług". Jego żołnierze należeli do IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał ich na przełomie 1948 i 1949 roku. Proces toczył się w 1950-tym. Oskarżonym zarzucano między innymi współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy ludowej. Podpułkownika Cieplińskiego i sześciu jego najbliższych współpracowników: Józefa Rzepkę, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Batorego, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał 14 października 1950 roku na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił rewizji, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.

1 marca 1951 roku skazani zostali zamordowani przez funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa Aleksandra Dreja. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie 20:00. Skazani byli kolejno odprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Józef Rzepka zginął ostatni, o godzinie 20.45. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.

Ponad 40 lat po tragedii, 17 września 1992 roku, unieważniono wyrok, przywracając Józefowi Rzepce i innym zamordowanym działaczom "WiN" prawa honorowe. 17 listopada 2013 w Rzeszowie odsłonięto jego popiersie.
W 2001 roku Sejm Rzeczpospolitej przyjął specjalną uchwałę, w której złożył hołd pomordowanym, więzionym i prześladowanym żołnierzom organizacji "Wolność i Niezawisłość".

Zobacz także

2023-11-23, godz. 11:00 Nowa niemieckojęzyczna publikacja o Archiwum Ringelbluma W berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego odbyła się prezentacja książki "Archiwum ważniejsze niż życie" o grupie Oneg Szabat i Archiwum Ringelbluma… » więcej 2023-11-23, godz. 09:00 Archiwum rodziny Komorowskich trafi dzisiaj do Ossolineum W Ossolineum gościć będzie syn generała Tadeusza Bora-Komorowskiego, Adam Komorowski. To okazja do spotkania z człowiekiem, który miał niespełna 2 lata… » więcej 2023-11-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 listopada » więcej 2023-11-22, godz. 15:00 60. rocznica zamachu na prezydenta Johna Kennedy'ego 60 lat temu, 22 listopada 1963 roku, doszło do zamachu na 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych - Johna Fitzgeralda Kennedy'ego. Prezydent został zastrzelony… » więcej 2023-11-22, godz. 13:00 Premiera filmu poświęconego pamięci ks. Bolesława Stefańskiego, kapelana AK, Żołnierza Wyklętego Dzisiaj (22.11) odbędzie się premiera filmu „Sumienie Hioba. Rzecz o ks. Bolesławie Stefańskim”. Dokument według scenariusza Tomasza Plaskoty i w reżyserii… » więcej 2023-11-22, godz. 11:00 105 lat temu zakończyły się polsko-ukraińskie walki o Lwów Zwycięstwem Polaków 105 lat temu, 22 listopada 1918 roku, zakończyły się polsko-ukraińskie walki o Lwów. Były częścią jednej z kilku wojen o granice… » więcej 2023-11-22, godz. 09:00 145 lat temu zmarł Ludwik Mierosławski, pierwszy dyktator powstania styczniowego Ludwik Mierosławski 145 lat temu - 22 listopada 1878 roku - zmarł Ludwik Mierosławski, jeden z przywódców walk narodowowyzwoleńczych, historyk wojskowości i pisarz polityczny… » więcej 2023-11-22, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 22 listopada » więcej 2023-11-21, godz. 19:00 23 listopada Ogólnopolska konferencja naukowa „»Naród z Partią, Partia z Narodem«. Święta państwowe i oficjalne uroczystości w Polsce 1944–1989” – Kraków… » więcej 2023-11-21, godz. 14:00 W czwartek spotkanie z synem "Cacki" 23 listopada o godz. 18.00 odbędzie się "Widzenie na Rakowieckiej" z Andrzejem Stryjewskim, synem legendarnego sierż. Wiktora Stryjewskiego „Cacko”. Spotkanie… » więcej
106107108109110
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »