Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz…
2023-12-22, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/E.Leo/dok.

110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia

Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny światowej walczył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie.
Od czerwca 1945 roku, na polecenie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych żołnierzy AK zagrożonych aresztowaniem. Jesienią 1945-go ujawnił się i podjął, przerwane przed wojną, studia prawnicze.

Działał też w tworzących się strukturach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Organizował siatkę wywiadu, opracowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju. Zrzeszenie od początku było zwalczane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Józef Rzepka wszedł w skład ostatniego, IV Zarządu Głównego WiN, który utworzyli w styczniu 1947 roku bojownicy z rejonu Rzeszowa. Został aresztowany w 1950 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. Kapitan Rzepka miał 37 lat.

We wrześniu 1992 roku sąd unieważnił tamten wyrok. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Józefa Rzepkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 został awansowany do stopnia majora.

1 marca, w dniu stracenia Józefa Rzepki i sześciu innych żołnierzy niepodległościowego podziemia, od 2011 roku jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

(więcej)

Wyrok w sprawie Józefa Rzepki zapadł w procesie dotyczącym oddziału podpułkownika Łukasza Cieplińskiego pseudonim "Pług". Jego żołnierze należeli do IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał ich na przełomie 1948 i 1949 roku. Proces toczył się w 1950-tym. Oskarżonym zarzucano między innymi współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy ludowej. Podpułkownika Cieplińskiego i sześciu jego najbliższych współpracowników: Józefa Rzepkę, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Batorego, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał 14 października 1950 roku na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił rewizji, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.

1 marca 1951 roku skazani zostali zamordowani przez funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa Aleksandra Dreja. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie 20:00. Skazani byli kolejno odprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Józef Rzepka zginął ostatni, o godzinie 20.45. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.

Ponad 40 lat po tragedii, 17 września 1992 roku, unieważniono wyrok, przywracając Józefowi Rzepce i innym zamordowanym działaczom "WiN" prawa honorowe. 17 listopada 2013 w Rzeszowie odsłonięto jego popiersie.
W 2001 roku Sejm Rzeczpospolitej przyjął specjalną uchwałę, w której złożył hołd pomordowanym, więzionym i prześladowanym żołnierzom organizacji "Wolność i Niezawisłość".

Zobacz także

2023-11-27, godz. 15:00 Dobiega końca wystawa „Koniec i początek. Powstańcy warszawscy w niewoli niemieckiej” w Pruszkowie Wystawa przygotowana przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach pt.: „Koniec i początek. Powstańcy warszawscy w niewoli niemieckiej” prezentowana… » więcej 2023-11-27, godz. 13:00 Dziś poznamy laureatów 14. Konkursu "Książka Historyczna Roku" Konkurs, który ma popularyzować dzieje Polski w XX wieku oraz promować czytelnictwo książek historycznych, organizują: Instytut Pamięci Narodowej, Polskie… » więcej 2023-11-27, godz. 11:00 81. rocznica niemieckiej pacyfikacji Zamojszczyzny 81 lat temu, w nocy z 27 na 28 listopada 1942 roku, Niemcy rozpoczęli pacyfikację Zamojszczyzny. Do sierpnia 1943 roku okupant wysiedlił blisko 110 tysięcy… » więcej 2023-11-27, godz. 09:00 Obchody rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego Będziemy zawsze pamiętać, we wspólnocie siła - mówił prezes Komitetu Katyńskiego, przewodniczący Kręgu Pamięci Narodowej Andrzej Melak podczas uroczystości… » więcej 2023-11-27, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 27 listopada » więcej 2023-11-26, godz. 11:00 Znamy finalistów VIII Filmowego Konkursu Historycznego Patria Nostra Uczniowie z polskich szkół z Litwy, Dubaju i Francji otrzymali główne nagrody w ramach VIII Filmowego Konkursu Historycznego Patria Nostra.W konkursie wzięło… » więcej 2023-11-26, godz. 09:00 168 lat temu zmarł Adam Mickiewicz 168 lat temu, 26 listopada 1855 roku, zmarł Adam Mickiewicz, poeta i pisarz epoki romantyzmu, autor dramatu "Dziady" i epopei narodowej "Pan Tadeusz", jeden z… » więcej 2023-11-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 listopada » więcej 2023-11-25, godz. 11:00 Ukraina obchodzi Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu i Represji Politycznych W ostatnią sobotę listopada - w tym roku 25 listopada - Ukraina obchodzi Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu i Represji Politycznych. Upamiętnia on miliony… » więcej 2023-11-25, godz. 09:00 W Warszawie odsłonięto tablicę upamiętniającą ostatniego rabina getta warszawskiego Na warszawskim Muranowie odsłonięto pamiątkową tablicę ku czci ostatniego rabina getta warszawskiego Kolonimusa Kalmana Szapiry. Tablica została umieszczona… » więcej
104105106107108
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »