Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz…
2023-12-22, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/E.Leo/dok.

110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia

Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny światowej walczył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie.
Od czerwca 1945 roku, na polecenie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych żołnierzy AK zagrożonych aresztowaniem. Jesienią 1945-go ujawnił się i podjął, przerwane przed wojną, studia prawnicze.

Działał też w tworzących się strukturach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Organizował siatkę wywiadu, opracowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju. Zrzeszenie od początku było zwalczane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Józef Rzepka wszedł w skład ostatniego, IV Zarządu Głównego WiN, który utworzyli w styczniu 1947 roku bojownicy z rejonu Rzeszowa. Został aresztowany w 1950 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. Kapitan Rzepka miał 37 lat.

We wrześniu 1992 roku sąd unieważnił tamten wyrok. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Józefa Rzepkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 został awansowany do stopnia majora.

1 marca, w dniu stracenia Józefa Rzepki i sześciu innych żołnierzy niepodległościowego podziemia, od 2011 roku jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

(więcej)

Wyrok w sprawie Józefa Rzepki zapadł w procesie dotyczącym oddziału podpułkownika Łukasza Cieplińskiego pseudonim "Pług". Jego żołnierze należeli do IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał ich na przełomie 1948 i 1949 roku. Proces toczył się w 1950-tym. Oskarżonym zarzucano między innymi współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy ludowej. Podpułkownika Cieplińskiego i sześciu jego najbliższych współpracowników: Józefa Rzepkę, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Batorego, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał 14 października 1950 roku na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił rewizji, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.

1 marca 1951 roku skazani zostali zamordowani przez funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa Aleksandra Dreja. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie 20:00. Skazani byli kolejno odprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Józef Rzepka zginął ostatni, o godzinie 20.45. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.

Ponad 40 lat po tragedii, 17 września 1992 roku, unieważniono wyrok, przywracając Józefowi Rzepce i innym zamordowanym działaczom "WiN" prawa honorowe. 17 listopada 2013 w Rzeszowie odsłonięto jego popiersie.
W 2001 roku Sejm Rzeczpospolitej przyjął specjalną uchwałę, w której złożył hołd pomordowanym, więzionym i prześladowanym żołnierzom organizacji "Wolność i Niezawisłość".

Zobacz także

2023-12-07, godz. 10:00 Dzisiaj (07.12) ostatni wykład z cyklu "Czwartki z biskupami". Tematem wykładu w Muzeum Powiatowym w Nysie będzie "Świat baroku biskupów wrocławskich", pokazany z rozmaitych stron, choć w sposób nieco inny, niż za… » więcej 2023-12-07, godz. 09:00 7 i 8 grudnia: Konferencja “Wojciech Korfanty i jego czasy” W piątek (8.12) o godz. 10.00 w Instytucie Śląskim odbędzie się opolska część konferencji naukowej podsumowującej Rok Wojciecha Korfantego pt. “Wojciech… » więcej 2023-12-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 grudnia » więcej 2023-12-06, godz. 18:35 Archiwum Państwowe w Opolu obchodzi jubileusz 70-lecia istnienia Opolskie Archiwum Państwowe ma 70 lat. W Studenckim Centrum Kultury odbyła się dziś (6.12) gala z tej okazji. Siedem dekad funkcjonowania placówki zaprezentowano… » więcej 2023-12-06, godz. 13:00 32 lata temu Sejm powołał Jana Olszewskiego na premiera 32 lata temu, 6 grudnia 1991 roku, Sejm powołał Jana Olszewskiego na stanowisko szefa rządu. Jego gabinet, pierwszy po II wojnie światowej wybrany po całkowicie… » więcej 2023-12-06, godz. 11:00 Prochy generała Kopańskiego i podpułkownika Eichlera spoczną na warszawskich Powązkach Na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach zostaną dziś (6 grudnia) uroczyście pochowane prochy generała Stanisława Kopańskiego i podpułkownika Stefana… » więcej 2023-12-06, godz. 09:00 Wyniki konkursu „Audycja Historyczna Roku" Instytut Pamięci Narodowej ogłosił wyniki konkursu „Audycja Historyczna Roku”. Dziennikarka Polskiego Radia Lublin Magdalena Grydniewska otrzymała wyróżnienie… » więcej 2023-12-06, godz. 08:00 Dzisiaj wspomnienie Świętego Mikołaja 6 grudnia w Kościele katolickim przypada wspomnienie Świętego Mikołaja, biskupa Miry, który zasłynął z bezinteresownej pomocy potrzebującym. Rozdał także… » więcej 2023-12-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 grudnia » więcej 2023-12-05, godz. 15:00 Wyniki naboru w programie dotacyjnym „Powstanie Styczniowe 1863-1864” – edycja 2024 Biuro „Niepodległa” ogłasza wyniki naboru w programie dotacyjnym „Powstanie Styczniowe 1863-1864”. Do programu złożone zostało łącznie 398 wniosków… » więcej
99100101102103
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »