Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-21, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
21 grudnia
1796 - W Miasocie koło Mołodeczna urodził się Tomasz Zan, poeta, współzałożyciel Towarzystwa Filomatów, założyciel Związku Promienistych, prezes Zgromadzenia Filaretów (1820-1823); w latach 1824-1837 na zesłaniu.

1807 - Książę Fryderyk August wydał tzw. dekret grudniowy, na mocy którego formalnie znoszono poddaństwo chłopów poprzez przyznanie im prawa swobodnego przenoszenia się z miejsca na miejsce w granicach Księstwa Warszawskiego.

1829 - W Poznaniu zmarł Teofil Wolicki, arcybiskup gnieźnieński i poznański.

1830 - Dyktator Powstania Listopadowego Józef Chłopicki rozwiązał Rząd Tymczasowy, powołując w jego miejsce Radę Najwyższą Narodową. Prezesem został dotychczasowy szef Rządu Tymczasowego książę Adam Czartoryski.

1864 - W Krakowie urodził Maksymilian Gumplowicz, historyk i etnograf, działacz Towarzystwa Szkoły Ludowej.

1867 - Galicja pod zaborem austriackim uzyskała autonomię na mocy tzw. konstytucji grudniowej, którą wydał cesarz Franciszek Józef I.

1867 - W Jabłonicy Polskiej na Podkarpaciu urodził się Jan Stapiński, polityk, poseł do parlamentu wiedeńskiego i na Sejm II RP jeden z twórców polskiego ruchu ludowego.

1874 - W Warszawie urodził się Tadeusz Boy-Żeleński, pisarz, poeta, tłumacz literatury francuskiej, krytyk literacki, działacz społeczny.

1878 - We Lwowie urodził się Jan Łukasiewicz, matematyk, logik, filozof, dwukrotny rektor Uniwersytetu Warszawskiego, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego (1919).

1885 - W Ząbkowicach urodziła się Anna Podgórska, nauczycielka, działaczka społeczna i niepodległościowa, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

1890 - W Krośnie urodził się Jan Konstanty Dąbrowski, historyk średniowiecza, profesor uniwersytetów wileńskiego i krakowskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

1896 - W Wielkich Łukach na Białorusi, według innych źródeł w Warszawie, urodził się Konstanty Rokossowski, członek partii bolszewickiej, od 1918 r. w Armii Czerwonej; w czasie II wojny światowej pod jego dowództwem w ramach Frontu Białoruskiego walczyła 1 Armia Wojska Polskiego; w latach 1949-1956 minister obrony narodowej Polski, wicepremier, członek BP KC PZPR; marszałek Polski i ZSRS.

1919 - W Warszawie powstał Polski Związek Piłki Nożnej.

1924 - W Krakowie urodził się Mieczysław Jahoda, operator filmowy i reżyser, autor zdjęć m.in. do "Krzyżaków" (1960), "Rękopisu znalezionego w Saragossie", "Szyfrów" i "Nie lubię poniedziałku".

1927 - Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów utworzono Polskie Zakłady Lotnicze (PZL) z siedzibą w Warszawie.

1932 - W Warszawie zmarł Karol Stryjeński, rzeźbiarz, architekt, plastyk, dyrektor Instytutu Propagandy Sztuki.

1939 - Prezydent Warszawy Stefan Starzyński został rozstrzelany przez gestapo w mieście lub jego okolicach. Według ustaleń Pionu Śledczego IPN zbrodni dokonano pomiędzy 21 a 23 grudnia. Zbrodni dokonali funkcjonariusze gestapo: oberscharfuehrer Hermann Schimmann, hauptscharfuehrer Weber i unterscharfuehrer Perlbach. Nie zdołano ustalić nazwisk funkcjonariuszy wydających rozkazy.

1944 - Gen. Leopold Okulicki został mianowany przez prezydenta RP Władysława Raczkiewicza komendantem Armii Krajowej.

1948 - Plenum KC PZPR wybrało Bolesława Bieruta przewodniczącym PZPR.

1950 - W Penley (Wielka Brytania) zmarł Jan Piłsudski, prawnik, polityk, wicemarszałek sejmu i minister skarbu II RP, brat marszałka Józefa Piłsudskiego.

1951 - W Stargardzie Szczecińskim urodził się Przemysław Gintrowski, bard Solidarności, kompozytor, muzyk.

1961 - W Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Henryk Holland, działacz komunistyczny, socjolog, dziennikarz; aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i poddany wielogodzinnym przesłuchaniom, wypadł z okna własnego mieszkania podczas rewizji prowadzonej przez Służbę Bezpieczeństwa; część historyków nie wyklucza, że był to mord polityczny SB.

1964 - Premiera filmu Aleksandra Forda "Pierwszy dzień wolności" wg dramatu Leona Kruczkowskiego.

1973 - W Wodzisławiu Śląskim urodził się Tomasz Sikora, biathlonista, wicemistrz olimpijski z Turynu (2006), mistrz świata, wielokrotny medalista mistrzostw Europy.

1981 - Stan wojenny: Ambasador PRL w Waszyngtonie Romuald Spasowski poprosił władze USA o azyl polityczny.

1987 - Premiera filmu "Magnat" w reżyserii Filipa Bajona.

1988 - W Warszawie zmarł Bohdan Czeszko, pisarz, scenarzysta, publicysta, autor m.in. powieści "Pokolenie", "Przygoda w kolorach"; żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, powstaniec warszawski.

1991 - W Warszawie zmarł Waldemar Kazanecki, kompozytor, pianista; autor muzyki do kilkuset filmów, m.in. "Hrabiny Cosel", "Nocy i dni" oraz serialu telewizyjnego "Czarne chmury".

1992 - W Krakowie Polska, Czechosłowacja i Węgry zawarły umowę o powołaniu Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA).

1995 - Minister Spraw Wewnętrznych Andrzej Milczanowski przestawił z trybuny sejmowej informację o utrzymywaniu przez premiera rządu Józefa Oleksego kontaktów z wywiadem rosyjskim. Wywołało to gwałtowny polityczny kryzys, a Oleksy w styczniu 1996 r., po wszczęciu śledztwa przez wojskową prokuraturę, ustąpił z fotela szefa rządu. Śledztwo zostało w kwietniu umorzone.

1997 - W Warszawie zmarł Jan Wilkowski, reżyser, aktor pedagog, jeden z najwybitniejszych twórców polskiego teatru lalkowego.

1998 - W Poznaniu zmarł prof. Jerzy Topolski, specjalista w dziedzinie metodologii i teorii historii.

1999 - W Warszawie zmarł Hubert Antoszewski, aktor, lalkarz, animator postaci psa Pankracego w telewizyjnym programie "Piątek z Pankracym".

2007 - Polska, razem z ośmioma nowymi krajami UE, przystąpiła do układu z Schengen, znoszącego kontrolę na wewnętrznych granicach państw-sygnatariuszy dokumentu.

2011 – Pięciu polskich żołnierzy zginęło w przeprowadzonym przez Talibów ataku w afgańskiej prowincji Ghazni.

2015 - W Poznaniu zmarł o. Jan Góra, dominikanin, duszpasterz akademicki, twórca i organizator dorocznych spotkań młodych na Polach Lednickich.

2016 – W Mogilanach zmarł mjr Zbigniew Paliwoda ps. „Jur”, ostatni żołnierz zgrupowania mjr. Kurasia „Ognia”. Uczestniczył m.in. w brawurowej akcji rozbicia więzienia św. Michała w Krakowie przeprowadzonej 18 sierpnia 1946 r.

Zobacz także

2023-12-15, godz. 08:30 Finał projektu "Mistrz Tradycji" Międzypokoleniowy przekaz tradycji wykonywania kroszonki opolskiej techniką rytowniczą, a także przenoszenia wzoru opolskiego z kroszonki na porcelanę był… » więcej 2023-12-15, godz. 08:00 Zmarł Powstaniec Warszawski Stanisław Jan Majewski pseudonim Stach Zmarł Stanisław Jan Majewski pseudonim Stach- działacz konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej oraz uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2023-12-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 grudnia » więcej 2023-12-14, godz. 21:00 235 lat temu urodził się Piotr Szembek, generał dywizji, jeden z przywódców Powstania Listopadowego 235 lat temu, 14 grudnia 1788 roku, urodził się Piotr Szembek, generał dywizji, jeden z przywódców Powstania Listopadowego, uczestnik bitwy pod Olszynką… » więcej 2023-12-14, godz. 13:00 42 lata temu rozpoczęło emisję podziemne Radio Armii Krajowej Jutrzenka 42 lata temu - 14 grudnia 1981 roku - rozpoczęło emisję podziemne Radio Armii Krajowej Jutrzenka. Dzień po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce z mieszkania… » więcej 2023-12-14, godz. 11:00 42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w kopalni Piast 42 lata temu, 14 grudnia 1981 roku, górnicy z Kopalni Węgla Kamiennego Piast w Bieruniu rozpoczęli dwutygodniowy podziemny strajk. Był to najdłuższy protest… » więcej 2023-12-14, godz. 09:00 Zasłużonym działaczom antykomunistycznym wręczono Krzyże Wolności i Solidarności W 42. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL byłym działaczom antykomunistycznym wręczono Krzyże… » więcej 2023-12-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 grudnia » więcej 2023-12-13, godz. 15:00 80 lat temu żołnierze Kedywu zastrzelili hitlerowskiego urzędnika Emila Brauna 80 lat temu, 13 grudnia 1943 roku, żołnierze Armii Krajowej z oddziału dywersji bojowej Kedywu "Agat" zastrzelili hitlerowskiego urzędnika, kierownika warszawskiego… » więcej 2023-12-13, godz. 13:00 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego – Zapal Światło Wolności "Ofiarom stanu wojennego. Zapal światło wolności" to kampania, w którą mogą się włączyć wszyscy. Instytut Pamięci Narodowej zaprasza do udziału w niej… » więcej
9596979899
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »