Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-21, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
21 grudnia
1796 - W Miasocie koło Mołodeczna urodził się Tomasz Zan, poeta, współzałożyciel Towarzystwa Filomatów, założyciel Związku Promienistych, prezes Zgromadzenia Filaretów (1820-1823); w latach 1824-1837 na zesłaniu.

1807 - Książę Fryderyk August wydał tzw. dekret grudniowy, na mocy którego formalnie znoszono poddaństwo chłopów poprzez przyznanie im prawa swobodnego przenoszenia się z miejsca na miejsce w granicach Księstwa Warszawskiego.

1829 - W Poznaniu zmarł Teofil Wolicki, arcybiskup gnieźnieński i poznański.

1830 - Dyktator Powstania Listopadowego Józef Chłopicki rozwiązał Rząd Tymczasowy, powołując w jego miejsce Radę Najwyższą Narodową. Prezesem został dotychczasowy szef Rządu Tymczasowego książę Adam Czartoryski.

1864 - W Krakowie urodził Maksymilian Gumplowicz, historyk i etnograf, działacz Towarzystwa Szkoły Ludowej.

1867 - Galicja pod zaborem austriackim uzyskała autonomię na mocy tzw. konstytucji grudniowej, którą wydał cesarz Franciszek Józef I.

1867 - W Jabłonicy Polskiej na Podkarpaciu urodził się Jan Stapiński, polityk, poseł do parlamentu wiedeńskiego i na Sejm II RP jeden z twórców polskiego ruchu ludowego.

1874 - W Warszawie urodził się Tadeusz Boy-Żeleński, pisarz, poeta, tłumacz literatury francuskiej, krytyk literacki, działacz społeczny.

1878 - We Lwowie urodził się Jan Łukasiewicz, matematyk, logik, filozof, dwukrotny rektor Uniwersytetu Warszawskiego, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego (1919).

1885 - W Ząbkowicach urodziła się Anna Podgórska, nauczycielka, działaczka społeczna i niepodległościowa, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

1890 - W Krośnie urodził się Jan Konstanty Dąbrowski, historyk średniowiecza, profesor uniwersytetów wileńskiego i krakowskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

1896 - W Wielkich Łukach na Białorusi, według innych źródeł w Warszawie, urodził się Konstanty Rokossowski, członek partii bolszewickiej, od 1918 r. w Armii Czerwonej; w czasie II wojny światowej pod jego dowództwem w ramach Frontu Białoruskiego walczyła 1 Armia Wojska Polskiego; w latach 1949-1956 minister obrony narodowej Polski, wicepremier, członek BP KC PZPR; marszałek Polski i ZSRS.

1919 - W Warszawie powstał Polski Związek Piłki Nożnej.

1924 - W Krakowie urodził się Mieczysław Jahoda, operator filmowy i reżyser, autor zdjęć m.in. do "Krzyżaków" (1960), "Rękopisu znalezionego w Saragossie", "Szyfrów" i "Nie lubię poniedziałku".

1927 - Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów utworzono Polskie Zakłady Lotnicze (PZL) z siedzibą w Warszawie.

1932 - W Warszawie zmarł Karol Stryjeński, rzeźbiarz, architekt, plastyk, dyrektor Instytutu Propagandy Sztuki.

1939 - Prezydent Warszawy Stefan Starzyński został rozstrzelany przez gestapo w mieście lub jego okolicach. Według ustaleń Pionu Śledczego IPN zbrodni dokonano pomiędzy 21 a 23 grudnia. Zbrodni dokonali funkcjonariusze gestapo: oberscharfuehrer Hermann Schimmann, hauptscharfuehrer Weber i unterscharfuehrer Perlbach. Nie zdołano ustalić nazwisk funkcjonariuszy wydających rozkazy.

1944 - Gen. Leopold Okulicki został mianowany przez prezydenta RP Władysława Raczkiewicza komendantem Armii Krajowej.

1948 - Plenum KC PZPR wybrało Bolesława Bieruta przewodniczącym PZPR.

1950 - W Penley (Wielka Brytania) zmarł Jan Piłsudski, prawnik, polityk, wicemarszałek sejmu i minister skarbu II RP, brat marszałka Józefa Piłsudskiego.

1951 - W Stargardzie Szczecińskim urodził się Przemysław Gintrowski, bard Solidarności, kompozytor, muzyk.

1961 - W Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Henryk Holland, działacz komunistyczny, socjolog, dziennikarz; aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i poddany wielogodzinnym przesłuchaniom, wypadł z okna własnego mieszkania podczas rewizji prowadzonej przez Służbę Bezpieczeństwa; część historyków nie wyklucza, że był to mord polityczny SB.

1964 - Premiera filmu Aleksandra Forda "Pierwszy dzień wolności" wg dramatu Leona Kruczkowskiego.

1973 - W Wodzisławiu Śląskim urodził się Tomasz Sikora, biathlonista, wicemistrz olimpijski z Turynu (2006), mistrz świata, wielokrotny medalista mistrzostw Europy.

1981 - Stan wojenny: Ambasador PRL w Waszyngtonie Romuald Spasowski poprosił władze USA o azyl polityczny.

1987 - Premiera filmu "Magnat" w reżyserii Filipa Bajona.

1988 - W Warszawie zmarł Bohdan Czeszko, pisarz, scenarzysta, publicysta, autor m.in. powieści "Pokolenie", "Przygoda w kolorach"; żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, powstaniec warszawski.

1991 - W Warszawie zmarł Waldemar Kazanecki, kompozytor, pianista; autor muzyki do kilkuset filmów, m.in. "Hrabiny Cosel", "Nocy i dni" oraz serialu telewizyjnego "Czarne chmury".

1992 - W Krakowie Polska, Czechosłowacja i Węgry zawarły umowę o powołaniu Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA).

1995 - Minister Spraw Wewnętrznych Andrzej Milczanowski przestawił z trybuny sejmowej informację o utrzymywaniu przez premiera rządu Józefa Oleksego kontaktów z wywiadem rosyjskim. Wywołało to gwałtowny polityczny kryzys, a Oleksy w styczniu 1996 r., po wszczęciu śledztwa przez wojskową prokuraturę, ustąpił z fotela szefa rządu. Śledztwo zostało w kwietniu umorzone.

1997 - W Warszawie zmarł Jan Wilkowski, reżyser, aktor pedagog, jeden z najwybitniejszych twórców polskiego teatru lalkowego.

1998 - W Poznaniu zmarł prof. Jerzy Topolski, specjalista w dziedzinie metodologii i teorii historii.

1999 - W Warszawie zmarł Hubert Antoszewski, aktor, lalkarz, animator postaci psa Pankracego w telewizyjnym programie "Piątek z Pankracym".

2007 - Polska, razem z ośmioma nowymi krajami UE, przystąpiła do układu z Schengen, znoszącego kontrolę na wewnętrznych granicach państw-sygnatariuszy dokumentu.

2011 – Pięciu polskich żołnierzy zginęło w przeprowadzonym przez Talibów ataku w afgańskiej prowincji Ghazni.

2015 - W Poznaniu zmarł o. Jan Góra, dominikanin, duszpasterz akademicki, twórca i organizator dorocznych spotkań młodych na Polach Lednickich.

2016 – W Mogilanach zmarł mjr Zbigniew Paliwoda ps. „Jur”, ostatni żołnierz zgrupowania mjr. Kurasia „Ognia”. Uczestniczył m.in. w brawurowej akcji rozbicia więzienia św. Michała w Krakowie przeprowadzonej 18 sierpnia 1946 r.

Zobacz także

2024-01-16, godz. 15:00 Muzeum Narodowe we Wrocławiu z rekordową liczbą odwiedzin Muzeum Narodowe we Wrocławiu i jego oddziały odwiedziło w ubiegłym roku niemal 800 tys. osób. Przedstawiciele muzeum liczą na kontynuację dobrej passy… » więcej 2024-01-16, godz. 13:00 Odkryto ponad 30 geoglifów kultury Nazca Archeolodzy z Peru i Japonii odkryli w południowej części Peru ponad 30 geoglifów kultury Nazca - przedstawiają one głównie ludzi oraz zwierzęta. Badacze… » więcej 2024-01-16, godz. 12:00 79 lat temu z niemieckiego obozu Auschwitz wyruszyły Marsze Śmierci 79 lat temu Niemcy rozpoczęli ewakuację obozu Auschwitz i jego podobozów. Od 17 do 21 stycznia w Marszach Śmierci wyprowadzili do obozów w głębi Rzeszy… » więcej 2024-01-16, godz. 09:00 55. rocznica samospalenia Jana Palacha w proteście przeciwko inwazji na Czechosłowację 55 lat temu, 16 stycznia 1969 roku, Jan Palach, student Wydziału Filozofii Uniwersytetu Karola w Pradze, dokonał samospalenia w centrum miasta - przed Muzeum… » więcej 2024-01-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 stycznia » więcej 2024-01-15, godz. 15:00 Historycy IPN-u będą szkolić żołnierzy Historycy Instytutu Pamięci Narodowej będą uczyć historii Polski żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej. Porozumienie o współpracy w tej sprawie podpisali… » więcej 2024-01-15, godz. 14:00 94 lata temu zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie 94 lata temu - 15 stycznia 1930 roku - zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie. Stało się to równo dwa lata po rozpoczęciu nadawania… » więcej 2024-01-15, godz. 13:30 Ambasador RP w Rosji krytycznie o likwidacji polskich miejsc pamięci Ambasador Polski w Rosji Krzysztof Krajewski odwiedził cmentarz w Lewaszowie, aby oddać hołd Polakom zamordowanym przez sowieckich oprawców. To tam znajdował… » więcej 2024-01-15, godz. 11:00 155 lat temu urodził się Stanisław Wyspiański, dramaturg, poeta i malarz Młodej Polski 155 lat temu, 15 stycznia 1869 roku, urodził się Stanisław Wyspiański, jeden z najwybitniejszych polskich twórców - malarz, rysownik i grafik, a także poeta… » więcej 2024-01-15, godz. 07:30 Droższe bilety do Luwru Paryskie muzeum Luwr podnosi ceny biletów. Od dziś (15.01) wzrosną one niemal o 30 procent. To nie jedyna placówka w Paryżu, która podnosi taryfy. Głównym… » więcej
9091929394
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »