Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-18, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
18 grudnia
1423 – Zbigniew Oleśnicki otrzymał święcenia kapłańskie, a następnego dnia został mianowany biskupem krakowskim.

1529 - W Piotrkowie sejm koronny wybrał 9-letniego królewicza Zygmunta Augusta jako przyszłego króla Polski. Bezprecedensowa elekcja "vivente rege" (za życia poprzednika - Zygmunta I Starego) wywołała protesty.

1575 - Zmarł Marcin Bielski, kronikarz, poeta, autor "Kroniki wszystkiego świata".

1601 - Wojska polskie pod dowództwem hetmana Jana Zamoyskiego zdobyły Wolmar (obecnie Valmiera na Łotwie) podczas wojny polsko-szwedzkiej.

1765 – Tadeusz Kościuszko wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej w Warszawie.

1820 - W Taganrogu urodził się Sokrates Starynkiewicz, rosyjski generał, prezydent Warszawy w latach 1875-1892; zasłużony dla rozwoju miasta m.in. budową nowoczesnych wodociągów i kanalizacji.

1830 - Powstanie Listopadowe: Sejm przyjął uchwałę o narodowym charakterze powstania.

1878 - W Gori w Gruzji urodził się Józef Stalin, właściwie Iosif Dżugaszwili, przywódca totalitarnego państwa sowieckiego, zbrodniarz odpowiedzialny za prześladowania i śmierć milionów ludzi; wśród jego ofiar były setki tysięcy Polaków.

1896 - W Petersburgu urodził się Stanisław Mackiewicz, ps. Cat, konserwatysta, pisarz, publicysta, założyciel i redaktor wileńskiego "Słowa"; poseł na Sejm II RP z list BBWR; więzień Berezy Kartuskiej; po wybuchu II wojny światowej członek Rady Narodowej (1940-1941); w latach 1954-1955 premier rządu RP na emigracji.

1913 - W Rzymie zmarł Teodor Rygier, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku Głównym.

1916 - I wojna światowa: Zakończyła się trwająca ponad dziewięć miesięcy bitwa pod Verdun we Francji; w jej wyniku walczący ze sobą Niemcy i Francuzi stracili ogółem ponad 700 tys. zabitych żołnierzy.

1921 - Polska reprezentacja piłkarska rozegrała w Budapeszcie swój pierwszy oficjalny mecz międzypaństwowy, przegrywając z Węgrami 0:1.

1925 - W Pabianicach urodził się Stanisław Staszewski, poeta, bard.

1929 - W Inowrocławiu urodził się Józef Glemp, w latach 1967-1979 osobisty sekretarz prymasa Stefana Wyszyńskiego, biskup warmiński od 1979 r.; po śmierci Prymasa Tysiąclecia w 1981 r. wyniesiony przez papieża Jana Pawła II do godności arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i warszawskiego oraz prymasa Polski (1981-2009); kardynał; przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski (1981-2004).

1933 – Działacz Komunistycznej Partii Polski Bolesław Bierut został skazany na karę 7 lat pozbawienia wolności za współpracę z wywiadem ZSRS.

1937 - We Lwowie urodził się Janusz Onyszkiewicz, polityk, matematyk, alpinista; w 1980 r. członek prezydium MKZ NSZZ "Solidarność", następnie Zarządu Regionu Mazowsze; w 1981 r. rzecznik prasowy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "S"; internowany po wprowadzeniu stanu wojennego; członek Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ "S" (1988-1990); uczestnik obrad Okrągłego Stołu; od 1989 do 2001 r. poseł na Sejm (OKP, UD, UW); minister obrony narodowej (1992-1993 i 1997-2000); w 2004 r. wybrany z list UW posłem do Parlamentu Europejskiego, w latach 2004-2007 wiceprzewodniczący PE; przewodniczący Partii Demokratycznej (2006-2009); w latach 2001-2016 prezes Polskiego Związku Alpinizmu.

1939 - W odwecie za atak na posterunek policji niemieckiej w Bochni, dokonany 16 grudnia 1939 r. przez dwóch członków konspiracyjnej Organizacji Orła Białego (powieszonych następnego dnia), Niemcy rozstrzelali 52 Polaków; egzekucji dokonano na bocheńskim wzgórzu Uzbornia.

1941 - W nocy z 17 na 18 grudnia w Katowicach gestapo dokonało masowych aresztowań wśród członków Katowickiego Inspektoratu ZWZ.

1941 - W Drogomyślu w pow. cieszyńskim urodził się Jan Kowalczyk, jeździec, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Moskwie w indywidualnym konkursie skoków przez przeszkody.

1942 - Prezydent RP na uchodźstwie Władysław Raczkiewicz wystosował list do papieża Piusa XII, prosząc o interwencję w obronie mordowanych Polaków i Żydów.

1944 – W nocy z 18 na 19 grudnia 236 samolotów RAF dokonało nalotu bombowego na bazę Kriegsmarine w Gdyni, niszcząc całą jej infrastrukturę.

1952 - W Starachowicach urodziła się Krystyna Janda, aktorka, reżyserka; laureatka Złotej Palmy za rolę w "Przesłuchaniu" Ryszarda Bugajskiego, wystąpiła również w filmach Andrzeja Wajdy "Człowiek z marmuru", "Człowiek z żelaza", "Tatarak", a także "Wróżby kumaka", "Pestka" i w serialu "Modrzejewska"; w 2004 r. założyła Fundację Krystyny Jandy Na Rzecz Kultury, rok później otworzyła w Warszawie Teatr Polonia, a w 2010 r. Och-Teatr.

1954 - W Łodzi urodził się Tomasz Mędrzak, aktor, reżyser teatralny; wystąpił m.in. w filmach "W pustyni i w puszczy" Władysława Ślesickiego oraz serialu "Dom" Jana Łomnickiego.

1959 - Rządy ZSRS, Polski i NRD podpisały umowę o budowie rurociągu naftowego "Przyjaźń".

1964 - Premiera filmu "Panienka z okienka" w reżyserii Marii Kaniewskiej.

1968 - W Krakowie zmarł Stanisław Pigoń, historyk literatury, edytor.

1970 - Grudzień '70: Większość Biura Politycznego KC PZPR opowiedziała się za politycznym rozwiązaniem konfliktu na Wybrzeżu; decyzja ta była zgodna z sugestią przekazaną premierowi Józefowi Cyrankiewiczowi przez Leonida Breżniewa i oznaczała klęskę Władysława Gomułki; w tym czasie robotnicze protesty trwały jeszcze w Elblągu oraz w Szczecinie, gdzie ostatecznie 22 grudnia przerwano strajk.

1978 - Na Wawelu ogłoszono powstanie Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

1979 - Wolne Związki Zawodowe i Ruch Młodej Polski zorganizowały w Gdańsku kilkutysięczną manifestację w rocznicę krwawej pacyfikacji robotniczych protestów w grudniu 1970 r.; przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej przemawiał Lech Wałęsa.

1979 - Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet.

1988 - W Warszawie został utworzony Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność" Lechu Wałęsie; sekretarzem Komitetu został Henryk Wujec; dodatkowo powołano 15 komisji, które miały zajmować się przygotowaniem stanowiska opozycji na obrady Okrągłego Stołu.

1992 - W Warszawie zmarł Józef Nalberczak, aktor, wystąpił w filmach "Trudna miłość", "Kaprysy Łazarza", "Awans", "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz", "Oko proroka", "Warszawskie gołębie", a także w serialach "Czterej pancerni i pies" oraz "Droga".

1998 - Sejm odrzucił weto prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej.

2002 - W Warszawie zmarł Jan Łomnicki, reżyser i scenarzysta filmowy; twórca seriali "Dom" i "Modrzejewska", a także filmów "Akcja pod Arsenałem" i "Jeszcze tylko ten las".

2017 - W Izraelu zmarł rosyjski historyk Arsenij Roginski, współzałożyciel i przewodniczący Stowarzyszenia Memoriał, dokumentującego zbrodnie komunistyczne, w tym dokonane na Polakach.

2018 – W Warszawie zmarł Kazimierz Kutz, jeden z najbardziej cenionych polskich reżyserów filmowych, reżyser takich filmów jak „Sól ziemi czarnej”, „Perła w koronie”, „Paciorki jednego różańca”, „Śmierć jak kromka chleba”, „Pułkownik Kwiatkowski”.(PAP)

Zobacz także

2024-01-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 20 stycznia » więcej 2024-01-19, godz. 13:00 79 lat temu została rozwiązana Armia Krajowa 79 lat temu, 19 stycznia 1945 roku, została rozwiązana Armia Krajowa - siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego - największa konspiracyjna armia podczas… » więcej 2024-01-19, godz. 11:00 95 lat temu urodziła się Hanna Szczepanowska, harcerka, żołnierz AK 95 lat temu, 19 stycznia 1929 roku, urodziła się Hanna Szczepanowska, podczas II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, pseudonim "Heban", żołnierz Armii… » więcej 2024-01-19, godz. 09:30 Uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ordynata przeworskieg 19 stycznia w Przeworsku rozpoczną się dwudniowe uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ostatniego ordynata przeworskiego, zmarłego w 1953… » więcej 2024-01-19, godz. 09:00 Powstanie Narodowy Instytut Dziedzictwa Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego poinformowało o połączeniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. W… » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 stycznia » więcej 2024-01-18, godz. 16:00 105 lat temu powstał Polski Czerwony Krzyż 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - powstał Polski Czerwony Krzyż. Jest to najstarsza polska organizacja humanitarna, zajmująca się udzielaniem pomocy ofiarom… » więcej 2024-01-18, godz. 15:00 105 lat temu rozpoczęła się paryska konferencja pokojowa 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w czasie której został zawarty traktat wersalski, wprowadzający nowy… » więcej 2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej
9293949596
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »